Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o Instytucie Europy Środkowej - poinformowała w piątek Kancelaria Prezydenta RP. Nowo powołany instytut będzie działał jako państwowa osoba prawna pod nadzorem premiera.

Instytut Europy Środkowej (IEŚ) powstanie na bazie likwidowanego Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej (IEŚW) w Lublinie. W uzasadnieniu rządowego projektu ustawy napisano, że przeszkodą w pełnym rozwinięciu potencjału IEŚW był brak stabilnych i wystarczających fundamentów finansowych.

IEŚW został powołany w 2001 r. jako jednostka badawczo-rozwojowa, a od 2010 r. funkcjonuje jako instytut badawczy. Nowy Instytut będzie działał jako państwowa osoba prawna. "Uzyskanie osobowości prawnej poszerzy (...) autonomię merytoryczną instytutu, pozwalając zespołowi badawczemu na pełniejsze angażowanie się w sprawy międzynarodowe. Chodzi zwłaszcza o szeroko rozumianą problematykę geopolityczną, społeczną i gospodarczą" - napisano w uzasadnieniu ustawy. Nadzór nad instytutem będzie sprawował premier.

Podczas sejmowej debaty o powołaniu IEŚ sekretarz stanu w KPRM Paweł Szrot mówił, że na działalność instytutu zarezerwowano na 2019 r. kwotę 4 mln zł, podczas gdy likwidowany IEŚW w 2017 r. miał "po stronie przychodów" ok. 1,3 mln zł. Jego zdaniem optymalne byłoby zwiększenie "stanu osobowego" instytutu do 40 osób, ale nie chciał precyzować, kiedy to miałoby nastąpić.

IEŚ ma się zajmować m.in. tematyką Trójmorza. A - jak czytamy w uzasadnieniu ustawy - projekt Trójmorza jest obecnie jednym ze strategicznych projektów polskiego rządu w zakresie polityki zagranicznej.

Do zadań nowego instytutu będzie należało m.in. prowadzenie działalności analitycznej wspierającej działania polityczne na rzecz budowania współpracy z państwami Europy Środkowej i Środkowo-Wschodniej. Instytut ma też prowadzić współpracę z zagranicznymi podmiotami zajmującymi się stosunkami międzynarodowymi, zwłaszcza w państwach Europy Środkowej i Środkowo-Wschodniej.

IEŚ ma prowadzić też badania naukowe w dziedzinie nauk społecznych i humanistycznych. Chodzi zwłaszcza o badania dotyczące stosunków międzynarodowych, polityki zagranicznej, projektów współpracy międzynarodowej i transgranicznej w Europie Środkowej i Środkowo-Wschodniej oraz przygotowywanie analiz, ekspertyz i studiów związanych z tymi zagadnieniami.

Instytut ma też promować poza granicami kraju polską myśl społeczną dotyczącą stosunków oraz współpracy międzynarodowej, polityki zagranicznej i historycznej.

Zadaniem Instytutu ma być m.in. przekazywanie analiz, ekspertyz oraz ich wyników organom władzy publicznej, a także gromadzenie specjalistycznego księgozbioru i dokumentacji naukowej oraz organizowanie szkoleń i konferencji dotyczących prowadzonych badań oraz organizowanie seminariów i konferencji w celu prezentowania wyników badań.

Przychodami Instytutu będą m.in. dotacje z budżetu państwa (na realizację zadań i pokrycie bieżących kosztów działalności), pieniądze z funduszy unijnych oraz przychody z działalności gospodarczej i innej.

Ustawa ma obowiązywać po 14 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.