Rola i zadania Europejskiej Agencji Obrony (EDA), przyszły kształt mechanizmu Stałej Współpracy Strukturalnej UE (PESCO), operacje zarządzania kryzysowego, a także wojskowa mobilność były tematami sobotniego nieformalnego spotkania ministrów obrony UE w Sofii.

Polskę na spotkaniu reprezentował szef MON Mariusz Błaszczak. Na Twitterze resortu poinformowano, że rozmowy dotyczyły m.in. PESCO. "Z duża uwagą podchodziliśmy do programu mobilności wojskowej" - dodał Błaszczak, cytowany przez ministerstwo.

Błaszczak spotkał się ze swym bułgarskim odpowiednikiem Krasimirem Karakaczanowem. "Podczas spotkania z ministrem obrony Bułgarii rozmawiałem na temat współpracy w obszarze modernizacji, gdzie otwierają się możliwości dla naszego przemysłu" - poinformował na Twitterze polskiego resortu obrony.

Szef MON rozmawiał też z niemiecką minister obrony Ursulą von der Leyen i francuską minister ds. sił zbrojnych Florence Parly. Jak poinformował na Twitterze, omówił z nimi m.in. "kwestie związane ze zmianami, jakie dokonują się w systemie dowodzenia NATO, gdzie Polska deklaruje aktywność".

Szefowa unijnej dyplomacji Federica Mogherini, która przewodniczyła sobotnim obradom, podkreśliła na konferencji prasowej, że na spotkaniu nie podejmowano decyzji, lecz omawiano projekty w sprawie PESCO w ramach przygotowań do czerwcowego szczytu UE.

Razem z przedstawicielami NATO i ONZ, obecnymi na spotkaniu, rozmawiano o możliwości udoskonalenia koordynacji wspólnych operacji pokojowych. Mogherini określiła współpracę z NATO jako bardzo dobrą.

Poinformowała również, że dyskusja w sprawie wojskowej mobilności idzie bardzo dobrze i że do połowy czerwca spodziewane są konkretne rezultaty. Nie powinno być przeszkód w tej sprawie ani ze strony naszych członków, ani ze strony państw neutralnych - dodała.

Szefowa unijnej dyplomacji podkreśliła również, że wiąże znaczne oczekiwania z wyznaczonym na 17 maja w Sofii szczytem UE - Bałkany Zachodnie. "To jest ważne spotkanie, ono będzie politycznym znakiem, że UE i kraje tego regionu podzielają wspólne cele, mają wspólny los. Nie będą podejmowane decyzje o rozszerzeniu UE, lecz akcentem będzie wspólny kierunek dążenia" – powiedziała.

Przed ministrami wystąpił bułgarski premier Bojko Borisow, który wezwał do normalizowania stosunków z Turcją. "Niezależnie od problemów Turcji m.in. w dziedzinie wolności wypowiedzi, o których mocnymi słowami mówi się w Europie, to jest kraj o najmocniejszej armii na południowej flance NATO i powinniśmy zdobyć się na wysiłek (...), by znormalizować z nią stosunki. Inaczej zagrożenia w tej części Europy, na Bałkanach, w Grecji i na Cyprze, mogą stać się bardzo poważne" – ostrzegł.

Borisow wyraził również stanowisko, że przeznaczenie 2 proc. PKB na obronę to dużo. "Nie uważam, że państwa powinno kupować broń hurtowo. Dlatego NATO i UE powinny dokonać analizy w sprawie potrzeb danych krajów, ich możliwości produkcyjnych, by zachowały potencjał obronny" – mówił.

Mechanizm stałej współpracy obronnej (Permanent Structured Cooperation- PESCO) ma prowadzić do pogłębienia współpracy wojskowej w Unii Europejskiej w kwestiach finansowania projektów obronnych, rozwoju technologii wojskowych i wzmocnienia przemysłu zbrojeniowego UE.

Utworzona w 2004 roku Europejska Agencja Obrony (EDA) ma za zadanie pomoc 27 państwom członkowskim (wszystkie kraje UE oprócz Danii) w zwiększaniu potencjału zasobów wojskowych.