Czas pożegnać się z plastikiem

Już dziś ludzkość tonie w odpadach, a prognozy pokazują, że będzie gorzej. Czy ten negatywny trend można jeszcze odwrócić? Jaką rolę w procesie ma do spełnienia sektor opakowań? Odpowiedzi m.in. na te pytania poszukiwali autorzy raportu pt. „Ziemianie projektują”.

Raport „Ziemianie projektują” powstał w ramach inicjatywy Food 2050, w której udział biorą: Brandy Design, Centrum Prawa Żywnościowego, Fundacja BrandyLab, Kantar Polska oraz Lata Dwudzieste.

Niniejszy raport o opakowaniach został wydany jako suplement do opublikowanego w zeszłym roku raportu „Ziemianie atakują”, którego jednym z głównych elementów było badanie stosunku do kwestii środowiskowych przeprowadzone wśród ponad 4000 Polaków.

Tym razem eksperci skupili się na opakowaniach, kierując swoje opracowanie przede wszystkim do producentów żywności i napojów, przedstawicieli sieci handlowych oraz producentów opakowań.

Wszechobecny plastik

Masowa produkcja plastiku rozpoczęła się z początkiem lat 50. Jak podano w raporcie „Ziemianie projektują” od tego czasu ludzkość wytworzyła już ponad 8 mld ton tego tworzywa, co oznacza ponad tonę na każdego człowieka. Co warte podkreślenia, 80% tej masy nie zostało poddane recyklingowi ani spaleniu i zalega na składowiskach odpadów lub trafiła do mórz i oceanów.

Problem zanieczyszczenia plastikiem mórz i oceanów został szerzej omówiony w raporcie. Autorzy przywołują tu alarmujące dane - już teraz na każde 3 tony ryb w oceanach przypada 1 tona plastiku, a przy obecnej dynamice przyrostu w 2050 roku masa plastików w oceanach będzie większa od całego wolumenu ryb.

Powołując się na dane ONZ, w raporcie podano, że obecnie z powodu połknięcia plastiku rocznie ginie ponad milion ptaków morskich i ok. 100 tys. morskich ssaków. Prognozy pokazują, że do 2050 r. 99% ptaków morskich połknie plastik.

Plastik obecny w morzach i ocenach to nie tylko śmieci pozostawiane przez turystów na plażach całego świata. Część państw (takich jak Chiny, Indonezja czy Filipiny) rozpoczęła już spławiane odpadów do oceanów, efektem czego są ogromne oceaniczne plamy odpadów. Kolejnym strumieniem są rzeki transportujące m.in. mikrodrobiny plastiku pochodzące z gospodarstw domowych. Jak podano w raporcie, wraz z wodą opuszczającą nasze pralki do oceanów trafiło 51 bilionów cząsteczek mikroplastiku, który przez ryby jest mylony z planktonem.

Winne przede wszystkim opakowania

Zdaniem autorów raportu największym „winowajcą” w globalnej produkcji plastików są opakowania. Przywołując dane ONZ, w raporcie podano, że aż 39,9% wytwarzanych obecnie plastików to opakowania.

Dane Polskiego Instytutu Ekonomicznego pokazują, że statystyczny Polak zużywa średnio ok. 160 kg opakowań rocznie - w porównaniu do ubiegłego roku wartość ta wzrosła o 12%.

Autorzy raportu podkreślają jednak, że Polacy są skłonni do zmiany swoich zachowań konsumenckich. Jak wynika z badania opisanego w zeszłorocznym raporcie „Ziemianie Atakują” - ponad 50% Polaków jest gotowych zrezygnować z plastiku.

Przywołane w raporcie liczne przykłady pokazują, że np. plastikowe słomki można zastąpić produktami wielorazowymi (szklanymi) czy wykonanymi z makaronu, za surowiec do produkcji talerzyka mogą służyć otręby pszenne, a szampon można opakować w tekturowy pojemnik.

Już teraz możliwości jest wiele a branża opakowań wciąż poszukuje alternatywnych materiałów. Zmiany w sektorze opakowań stymulują regulacje prawne, takie jak unijna dyrektywa eliminująca wybrane jednorazowe opakowania plastikowe z rynku do 2021 roku. Największe znaczenia mają jednak prośrodowiskowe postawy konsumenckie, dlatego wybierajmy świadomie.

Raport „Ziemianie projektują” można pobrać ze strony: ziemianieatakuja.pl

źródło: Chrońmy Klimat/Anna Dąbrowska