Do portu wojennego w Perth, znajdującego się w Zachodniej Australii, wszedł okręt podwodny typu Virginia USS North Carolina (SSN 777). Wizyta ma związek z wykonywanym patrolem w rejonie Oceanu Indyjskiego i Pacyfiku. Jest to również dowód zmiany polityki australijskiego rządu względem obecności okrętów o napędzie jądrowym, w tym w związku z planowaną budową okrętów tego rodzaju dla Australian Royal Navy w ramach AUKUS.

We wrześniu rządy Australii, Wielkiej Brytanii i USA zawiązały partnerstwo AUKUS (nazwa pochodząca od pierwszych liter Australia, United Kingdom i United States), które w ramach Optymalnej Ścieżki (Optimal Pathway) dążą do zwiększenia bezpieczeństwa oraz ochrony własnych interesów, szczególnie w rejonie Indo-Pacyfiku i rosnącą presją ze strony Chin. 13 marca przywódcy tych trzech państw ogłosili szczegóły planu zbudowania przez Australię i Wielką Brytanię własnych okrętów podwodnych o napędzie jądrowym, określanych jako SSN-AUKUS. Dodatkowo USA mają też sprzedać na potrzeby Royal Australian Navy trzy okręty podwodne z napędem jądrowym typu Virginia, z możliwością rozszerzenia zakupu o dwa kolejne. Stąd wizyta jednego z okrętów typu Virginia budzi takie emocje i jest też okazją dla marynarzy, władz oraz mieszkańców do zapoznania się z jednostką, która będzie wzorem dla przyszłych, służących morskich siłach zbrojnych Australii.

- Obecność USS North Carolina w HMAS Stirling jest przykładem pełnego zaangażowania Stanów Zjednoczonych w partnerstwo AUKUS, począwszy od obiecanego zwiększenia liczby wizyt portowych okrętów SSN w Australii w 2023 roku. Te wizyty w portach są niezbędnym krokiem dla Australii do zbudowania niezbędnych zdolności operacyjnych i umiejętności do zarządzania i obsługi własnej floty okrętów podwodnych z napędem jądrowym - powiedział starszy doradca sekretarza obrony ds. AUKUS Abraham M. Denmark.

- Australia, Wielka Brytania i USA mają długą historię współpracy w zakresie bezpieczeństwa na całym świecie. Każdego dnia jestem pod wrażeniem naszej zdolności do płynnej współpracy podczas szkoleń i operacji w ramach prowadzenia działań podwodnych - powiedział kadm. Chris Cavanaugh, dowódca Grupy Okrętów Podwodnych wchodzącej w skład 7. Lotniskowcowej Grupy Uderzeniowej (Carrier Strike Group 7, CSG 7). Wchodzące w jej skład jednostki są skierowane do działalności w ramach pełnego spektrum wojny podwodnej na Zachodnim Pacyfiku, Oceanie Indyjskim i Morzu Arabskim.

7. Flota USA jest największą wysuniętą flotą Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych i rutynowo współpracuje i działa z sojusznikami i partnerami w celu zachowania wolnego i otwartego regionu Indo-Pacyfiku.

Wspomniana Optymalna Ścieżka to także podzielone na etapy przedsięwzięcie, które stanowi ambitny plan zapewnienia Australii konwencjonalnie uzbrojonych okrętów podwodnych o napędzie jądrowym w najwcześniejszym możliwym terminie, przy jednoczesnym zapewnieniu zdolności Australii do bezpiecznej obsługi, konserwacji i regulacji tej technologii oraz ustanowieniu najwyższych standardów nierozprzestrzeniania broni jądrowej. Przez lata niechęci australijskich polityków i społeczeństwa do atomu oznacza do diametralną zmianę kursu, która dotąd warunkowała także budowę okrętów, w tym wycofany projekt okrętów podwodnych powstających we współpracy z Francją, które miały posiadać napęd konwencjonalny, na życzenie Australijczyków. Choć postawa władz w Canberze się zmieniła, wciąż odbywają się sporadyczne protesty mieszkańców kraju sprzeciwiających się "atomowemu otwarciu" ich państwa.

Faza pierwsza "Ścieżki" obejmuje wzmożone wizyty w portach okrętów z napędem atomowym, mające na celu poszerzenie wiedzy Australii na ich temat przed utworzeniem w 2027 roku Podwodnych Rotacyjnych Sił Zachodnich (Submarine Rotational Force-West, SRF-W) już w 2027 roku. W ramach tego przewidziano obecność do czterech amerykańskich okrętów podwodnych typu Virginia oraz przynajmniej jednego brytyjskiego typu Astute, które będą stacjonowały w bazie Australian Royal Navy w HMAS Stirling. Faza druga rozpocznie się na początku lat 2030-tych, w oczekiwaniu na zatwierdzenie przez Kongres USA sprzedaży trzech okrętów podwodnych typu Virginia, z możliwością zwiększenia oferty o dwa kolejne jeśli zajdzie taka potrzeba. Faza trzecia zakłada połączenie podstawowego projektu brytyjskiego okrętu podwodnego z zaawansowaną technologią Stanów Zjednoczonych w celu dostarczenia SSN-AUKUS, czyli przyszłego okrętu podwodnego zarówno dla Australii, jak i Wielkiej Brytanii. Do służby w morskim rodzaju sił zbrojnych pierwszego z tych państw ma wejść w 2040 roku. Obecnie Australia użytkuje jednostki z napędem konwencjonalnym typu Collins, które mają opinię niezbyt udanych, w dodatku źle znoszących eksploatację. Przejście na okręty zakupione od USA ma pomóc przygotować infrastrukturę portów pod obsługę tego typu jednostek oraz pozwolić na intensywne szkolenie marynarskich kadr, nim "przesiądą się" na zaplanowane okręty.

Odnośnie znaczenia programu AUKUS dla Australii oraz bezpieczeństwa w regionie przeprowadziliśmy rozmowę z kmdr Tomaszem Witkiewiczem, szefem Oddziału Operacyjnego Centrum Operacji Morskich - Dowództwa Komponentu Morskiego, z którą można zapoznać się TUTAJ.

USS North Carolina (SSN-777) jest czwartym z zaplanowanych blisko 66 atomowych okrętów podwodnych typu Virginia, zasilających największą marynarkę wojenną świata. Pod gwiaździstym sztandarem służy od 2008 roku. Jest też ostatnim z pierwszej podserii jednostek tego typu, oznaczonych jako Block I. Został zbudowany w stoczni Newport News Shipbuilding (NNS), należącej do zbrojeniowego giganta Huntington Ingalls Industries (HII), który odpowiada za dostarczenie amerykańskiej flocie m.in. atomowych lotniskowców. Ma 114,9 metra długości i 7 800 ton wyporności. Załoga liczy 134 oficerów i marynarzy. Może się zanurzyć na głębokość do 244 metrów, osiągając prędkość do 25 węzłów. Napęd stanowią reaktor jądrowy reaktor jądrowy S9G PWR o mocy 210 MW, dwie turbiny parowe o mocy 30 MW, jednowałowy pędnik wodnoodrzutowy i silnik napędu wtórnego. W swoim wyposażeniu posiada  system akustyczny, na który składają się radar AN/BPS-16(V)4, sferyczna antena pasywno-aktywna, system paneli antenowych (Lightweight Wide Aperture Array), antena holowana TB-29A,austyczny system COTS AN/BQQ-10(V4), akustyczny system przechwytywania celu AN/WLY-1 i dwa maszty fotoniczne. Posiada cztery wyrzutnie torpedowe 533 mm i 12 wyrzutni pionowego startu (Vertical Launch System, VLS). Uzbrojenie stanowią ciężka torpeda z konwencjonalną głowicą bojową do zwalczania celów podwodnych i nawodnych Mk 48 ADCAP Mod 6, taktyczny pocisk manewrujący Tomahawk SLCM, naprowadzana torpeda do zwalczania celów podwodnych Mark 60 Captor i przeciwokrętowy pocisk manewrujący Harpoon.