Ostatnie zmiany w prawie podatkowym znacząco wpłynęły na sytuację prawną wielu marynarzy w Polsce. Jak Pan ocenia te zmiany?

Jak rozumiem, chodzi Pani zapewne o zmiany, które dotyczą Norwegii od 01.01.2014 roku i Singapuru od 01.01.2015 roku. Przez te zmiany zmienił się status podatkowy, w Polsce, marynarzy pracujących u armatorów z ww. państw. Obecnie polski marynarz ma obowiązek co najmniej dwa razy w roku skontaktować się z polskim Urzędem Skarbowym (przy okazji złożenia wniosku o ograniczenie poboru zaliczek i składając zeznanie podatkowe za rok, w którym uzyskał dochody z ww. źródeł), ale ma zarazem prawo skorzystać z ulgi abolicyjnej. Zmiany te, z uwagi na brak jasnych i jednolitych wytycznych dla Urzędów Skarbowych, oceniam negatywnie, gdyż dochodzi do wielu rozbieżności interpretacyjnych w odniesieniu do samej ulgi abolicyjnej jak i dokumentów, którymi musi legitymować się marynarz chcący skorzystać z ww. ulgi.

Przepisy, które z kolei radykalnie zmieniły sytuację podatkową polskich marynarzy dotyczą umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania pomiędzy Polską, a Kanadą, które obowiązują od 01.01.2014 roku. W wyniku tych zmian doszło do opodatkowania w Polsce  dochodów marynarzy z pracy na rzecz armatorów kanadyjskich.

Ewidentnie polska administracja zaczęła dostrzegać grupę zawodową marynarzy jako podatników, o których warto mieć informację i których należy w niektórych konfiguracjach opodatkować np. praca pod banderą NIS u armatora norweskiego w latach 2011-2013 lub praca u holenderskiego armatora.  Z drugiej strony odnieść można wrażenie, że administracja podatkowa w Polsce nie została do końca merytorycznie przygotowana do analizowania dokumentów posiadanych przez marynarzy.

Nadmienił Pan, że w praktyce doradztwa podatkowego dla marynarzy pojawiają się problemy z ulgą abolicyjną. Czy mógłby Pan przybliżyć czego te problemy dotyczą?

Ulga abolicyjna jeśli chodzi o marynarzy jest niestety niejednolicie stosowana przez polskie organy podatkowe, a sprawa dotyczy wielu państw m.in. Nigeria, Brazylia, Arabia Saudyjska, Australia itd.

Po pierwsze, niektóre Urzędy Skarbowe w Polsce  próbują dodawać przesłanki do zastosowania ulgi abolicyjnej, które nie wynikają z przepisów prawa podatkowego np. że z ulgi abolicyjnej może skorzystać tylko ten podatnik, który zapłaci podatek zagranicą. Nie ma takiego wymogu w polskim prawie, co zresztą zostało poparte ostatnim orzecznictwem sądów administracyjnych w sprawach, które prowadziliśmy w tym zakresie.  

Kolejnym problemem, jeśli chodzi o ulgę abolicyjną jest to, że Urzędy Skarbowe potrafią zmieniać swoje stanowisko z roku na rok np. w odniesieniu do Brazylii. W zeszłym roku wiele Urzędów Skarbowych przyznawało prawo do ulgi abolicyjnej, a w tym roku te same Urzędy Skarbowe już tego prawa nie przyznają (co ciekawe żadne przepisy w tym zakresie nie uległy zmianie), a Brazylia jak najbardziej wpisuje się w przesłanki ustawowe jeśli chodzi o zastosowanie ulgi abolicyjnej względem marynarzy.

Co więcej, sytuację komplikują liczne błędne interpretacje przepisów prawa podatkowego dotyczące ulgi abolicyjnej, które tylko z uwagi na brak ich zaskarżenia widnieją w systemie jako prawidłowo wydane przez organy podatkowe.

Szczególnej uwagi wymaga jeszcze jedna kwestia, jeśli polski marynarz w roku podatkowym uzyska jakiekolwiek inne dochody np. od cypryjskiego armatora lub określone dochody Polsce dojdzie do sytuacji, gdy ulga zostanie ograniczona i marynarz zapłaci w pewnym zakresie podatek od dochodów objętych ulgą abolicyjną.

W zeszłym roku sygnalizował Pan problemy z uzyskaniem decyzji ograniczających pobór zaliczek na poczet PIT. Jak sytuacja kształtuje się w tym roku?
 
W 95% spraw przez Nas prowadzonych udaje się te sprawy załatwić pozytywnie, co nie znaczy że jest to łatwe. Niektóre Urzędy Skarbowe stały się wyjątkowo dociekliwe w tym roku jeśli chodzi o przedkładane dokumenty do wniosku o ograniczenie poboru zaliczek, co znacząco przedłuża to postępowanie.

Niestety, w dalszym ciągu organy podatkowe nie wypracowały jednolitego stanowiska w zakresie postępowania o ograniczenie poboru zaliczek, gdyż brakuje wytycznych z Ministerstwa Finansów w tym zakresie. Zbyt często dochodzi do sytuacji, gdy marynarze z jednego statku mieszkający np. w zachodniopomorskim otrzymują bez żadnego problemu decyzje ograniczające pobór zaliczek, a marynarze z tego samego statku z Pomorza są wzywani przez niektóre Urzędy Skarbowe do przedłożenia listy dokumentów i jeśli ich nie przedłożą otrzymują negatywne decyzje, które należy, w każdym przypadku zaskarżyć.

Niektóre Urzędy Skarbowe poszły w kierunku wręcz skrajnego formalizmu jeśli chodzi o postępowanie w zakresie wniosku o ograniczenie poboru zaliczek, które to postępowanie miało być przecież prostą procedurą opartą o uprawdopodobnienie określonych przesłanek umożliwiających skorzystanie z ulgi abolicyjnej.

Obecnie rekomendujemy marynarzom pozyskiwanie dodatkowych dokumentów, które zapewnią im większe bezpieczeństwo na wypadek wezwań ze strony polskich organów podatkowych.

Co musi zrobić marynarz, który uzyska pozytywną decyzję ograniczającą pobór zaliczek?

Taki marynarz powinien pamiętać przede wszystkim o jednej zasadniczej kwestii, posiadanie pozytywnej decyzji ograniczającej pobór zaliczek nie rozwiązuje sprawy rozliczenia z polskimi organami podatkowymi. Chcąc skorzystać z ulgi abolicyjnej należy rozliczyć się z Urzędem Skarbowym właściwym dla marynarza z uwagi na jego miejsce zamieszkania w roku następującym po roku (do 30.04.), w którym marynarz uzyskał ww. decyzję.

Należy również pamiętać, że jeśli w dalszym ciągu marynarz kontynuuje pracę u tego samego armatora i przepisy nie uległy zmianie musi złożyć wniosek o ograniczenie poboru zaliczek na kolejny rok.

Jak powinno wyglądać takie rozliczenie podatkowe, aby marynarz mógł skorzystać z ulgi abolicyjnej?
    
Nie będę zagłębiał się w szczegóły rozliczeniowe, gdyż sprawa jest dość zawiła i wielu Klientów, których rozliczaliśmy w tym roku było zaskoczonych, że to zeznanie nie jest po prostu tzw. „Pit-em zerowym”.

Zresztą w tym roku czekaliśmy prawie do końca marca na uzyskanie wyroków potwierdzający prawo do ulgi w przypadku Norwegii, aby móc bezpiecznie rozliczyć Naszych Klientów, gdyż na początku tego roku zaczęły do Nas napływać niepokojące sygnały, iż mogą być problemy z ulgą abolicyjną za rok 2014 w przypadku Norwegii.  

Często pojawiają się głosy w środowisku marynarskim, że lepiej się w ogóle nie zgłaszać do Urzędu Skarbowego. Co Pan sądzi na temat takiego rozwiązania?

Dość często spotykam się z tego rodzaju opiniami. W mojej ocenie nie jest to najbezpieczniejsze rozwiązanie.

Po pierwsze, z uwagi na fakt, iż Polska dąży do coraz efektywniejszej wymiany informacji podatkowej z zagranicznymi administracjami np. wymiana ta jest bardzo dobra w przypadku Holandii, Norwegii, Danii, Niemiec itp. Zresztą w wielu nowych umowach podatkowych, które zawiera Polska ustanawia się bardzo wygodne dla administracji polskiej mechanizmy wymiany informacji podatkowej np. ze Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi lub Singapurem. Nawet jeśli ta wymiana na dzień dzisiejszy nie jest uruchomiona to nigdy nie wiadomo kiedy będzie.

Po drugie, organy podatkowe coraz częściej wzywają marynarzy z uwagi na dokonywane nawet relatywnie niewielkie zakupy np.  zakup motoru za kilkanaście tysięcy złotych.

Oczywiście decyzja w sprawie zgłoszenia się do US jest zawsze indywidualną decyzją Klienta.

Podkreślić należy, że marynarz który uzyskuje dochody z korzystnych podatkowo państw nie musi zgłaszać swoich dochodów  Polsce, ani nie musi składać tzw. „PIT-ów zero”, chyba że uzyskuje jakieś inne dochody opodatkowane w Polsce na zasadach ogólnych.

No właśnie. Czy zostały jeszcze jakieś korzystne podatkowo dla marynarzy państwa?

Oczywiście. Tych państw jest wiele, ale każdy marynarz musi się przede wszystkim przygotować „dokumentacyjnie” na wypadek wezwania ze strony organów podatkowych. Proszę pamiętać, że na dzień dzisiejszy zobowiązania podatkowe przedawniają się praktycznie z okresem prawie 6 lat tj. 31.12.2015 r. przedawni się dopiero rok 2009.

Do korzystnych podatkowo państw dla marynarzy, w roku 2015, należą m.in.: Dania, Cypr, Malta, ZEA, RFN, Szwecja, Wielka Brytania.

Czy szykują się jakieś dalsze zmiany w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania, które wpłynął na sytuację marynarzy?

Tak, od 01.01.2016 roku zacznie obowiązywać nowa umowa ze Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi, która nie powinna mieć wpływu na sytuacje podatkową polskich marynarzy pracujących u armatorów z ZEA oraz sygnalizowane już wielokrotnie zmiany dotyczące umowy z USA. Jeśli te zmiany zaczną obowiązywać w planowanym kształcie dochody marynarzy pracujących u armatorów amerykańskich będą w pełni opodatkowane w Polsce. Na dzień dzisiejszy nie wiemy kiedy nowa umowa podatkowa z USA zacznie obowiązywać.

Również zmiana umowy z Malezją odsuwa się w czasie i będzie wprowadzać równie niekorzystne zapisy dla marynarzy jak w przypadku USA.

Co więcej, Polska obecnie negocjuje nowe umowy podatkowe z Niemcami i Holandią, ale nie mamy jeszcze możliwości zapoznania się z ich regulacjami.


Rozmowę przeprowadziła Martyna Jacewicz

Radca Prawny Mateusz Romowicz

Więcej informacji dotyczących pracy Kancelarii znajdą Państwo na stronie kancelaria-gdynia.eu , prawo-korporacyjne.pl

Znajdź nas na facebook