RARS przejmuje odpowiedzialność za strategiczne zapasy gazu – nowelizacja przyjęta przez rząd

Rządowa Agencja Rezerw Strategicznych (RARS) będzie odpowiedzialna za tworzenie i utrzymywanie zapasów gazu; będzie też kupować i sprzedawać gaz, np. przez giełdy, przetargi czy umowy - zakłada przyjęty we wtorek przez rząd projekt ustawy.

Kancelaria premiera podała, że rząd na wtorkowym posiedzeniu przyjął nowelizację ustawy o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym oraz niektórych innych ustaw. Przygotowany on został przez resort przemysłu.

"Projekt przewiduje zmiany w dotychczasowym modelu tworzenia oraz utrzymywania zapasów strategicznych gazu ziemnego. Chodzi o wyznaczenie instytucji odpowiedzialnej za tworzenie i utrzymywanie zapasów gazu, a także sposobu ich finansowania. Nowe rozwiązania dostosowują polskie prawo do przepisów Unii Europejskiej" - podano w komunikacie.

Zgodnie z projektem ustawy RARS będzie odpowiedzialna za tworzenie i utrzymywanie zapasów gazu. Zakupy gazu i koszty jego magazynowania przez RARS będą finansowane z Funduszu Zapasów Interwencyjnych i Zapasów Strategicznych Gazu Ziemnego, zasilanego z comiesięcznej opłaty, płaconej przez przedsiębiorstwa zlecające usługę przesyłania gazu. Agencja będzie kupować gaz na giełdzie. Ponadto, będzie miała możliwość zakupu lub sprzedaży gazu w trybie przetargów, aukcji lub zamówień publicznych. W projekcie określono, że zapasy strategiczne gazu, które gromadzić będzie RARS wyniosą 1,06 mld m sześc., a zapłacą za to zlecający usługę przesyłu gazu. Do tej pory gazowe przedsiębiorstwa energetyczne musiały samodzielnie ponosić koszty utrzymywania obowiązkowych zapasów.

Kancelaria premiera podkreśliła w komunikacie, że nowelizacja nie będzie miała wpływu na wysokość cen gazu dla gospodarstw domowych.

Projektowane przepisy zakładają, że RARS sama będzie mogła zdecydować, gdzie będzie trzymać zapasy, z zastrzeżeniem, że będzie musiała istnieć możliwość dostarczenia ich do krajowego systemu przesyłowego w czasie nie dłuższym niż 50 dni w sytuacji uzasadniającej uwolnienie tych zapasów. Projekt zezwala na magazynowanie gazu przez RARS w Polsce, innych państwach UE i państwach członkowskich EFTA, będących stronami umowy o EOG.

Wysokość opłaty gazowej określi właściwy minister w rozporządzeniu, biorąc pod uwagę zadania Agencji, ceny gazu, koszty magazynowania; w Ocenie Skutków Regulacji wskazano, że za maksymalny koszt magazynowania gazu przyjmuje się zatwierdzoną w 2024 r. taryfę krajowego operatora systemu magazynowania - należącej do Orlenu spółki Gas Storage Poland w ramach elastycznej umowy długoterminowej dla kawern przy wykorzystaniu maksymalnej mocy zatłaczania i odbioru.

W projekcie proponuje się ujednolicenie regulacji dotyczących listy tzw. odbiorców wrażliwych, czyli takich, którym nie można ograniczać dostaw gazu. To m.in. gospodarstwa domowe czy wymienione podmioty użyteczności publicznej.

Projekt wskazuje, że operatorzy wyspowych systemów gazowych, niepołączonych z krajową siecią gazową, są zobowiązani do zapewnienia ciągłości dostaw gazu do odbiorców wrażliwych na własną rękę.

Przewidziano również zmiany w systemie zapasów obowiązkowych ropy i paliw. Zobowiązani do ich utrzymywania przedsiębiorcy będą mieli zredukowane obowiązki, ponieważ część z nich przejmie RARS. Od połowy 2025 r. będą musieli utrzymywać zapasy na 50, a nie na 53 dni zabezpieczenia. Wskaźnik ten od 30 czerwca 2026 r. ma spaść do 47 dni, a od 30 czerwca 2027 r. - do 45 dni.

W Ocenie Skutków Regulacji szacuje się, że koszt utrzymywania strategicznych zapasów gazu w 2026 r. wyniesie nieco ponad 1 mld zł, a w kolejnych spadnie poniżej 800 mln zł rocznie. 

mick/ drag/