Prezydenci krajów bałtyckich: rola USA w bezpieczeństwie Europy jest strategiczna

Bezpieczeństwo europejskie idzie w parze ze ścisłą współpracą transatlantycką - oświadczył prezydent Estonii Alar Karis po rozmowie w Tallinnie z szefami państw Litwy i Łotwy. Dodał, że ważna jest kontynuacja bliskiego dialogu z USA w celu wzmocnienia współpracy obronnej i zapewnienia dalszego wsparcia Ukrainie.

Przywódcy trzech krajów bałtyckich, którzy w piątek spotkali się w stolicy Estonii, potwierdzili że ich państwa są gotowe zwiększyć nakłady na obronę do poziomu 5 proc. PKB, zgodnie z celem przyjętym podczas szczytu NATO w Hadze. „To ważne dla bezpieczeństwa regionalnego” – powiedział prezydent Łotwy Edgars Rinkeviczs.

Zwrócił uwagę na znaczenie obecności wojskowej USA w państwach bałtyckich oraz na to, że granica zewnętrzna UE i NATO z Rosją oraz Białorusią „musi zostać wzmocniona”.

Jak podała kancelaria prezydenta Estonii tematem rozmów przywódców były także kwestie współpracy infrastrukturalnej, mającej znaczenie dla polityki obronnej. „Rail Baltica i Via Baltica są kręgosłupem wschodniej flanki NATO pod względem mobilności wojskowej. Na terenie Estonii budowa głównej trasy kolejowej jest obecnie w toku, a prace nad pozostałymi odcinkami rozpoczną się w tym roku. Ważne jest zapewnienie kontynuacji niezbędnego finansowania z długoterminowego budżetu UE” – powiedział prezydent Karis.

W środę na szczeblu UE zatwierdzono dodatkowe finansowanie Rail Baltiki w wysokości blisko 300 mln euro na prace budowlano-techniczne, z czego najwięcej, tj. ponad 153 mln przydzielono Łotwie, mającej trudności z realizacją projektu, który pierwotnie miał być w całości ukończony w 2026 r. przy łącznych nakładach poniżej 6 mld euro. Obecnie szacuje się, że ta wielkoskalowa inwestycja pochłonie kilkakrotnie więcej środków, nawet 25 mld euro i nie uda się jej zakończyć przed 2030 r. Zakłada się, że do końca 2025 r. około 40 proc. głównej linii, na różnych odcinkach, ma być w budowie.

Trzej prezydenci wzięli również udział w tradycyjnym estońskim Festiwalu Pieśni (28. edycja) oraz Festiwalu Tańca (2. edycja), które rozpoczęły się w Tallinnie z udziałem kilkudziesięciu tysięcy uczestników. Według prezydenta Litwy Gitanasa Nausedy temat tegorocznego wydarzenia odnoszący się do „więzi” nie mógł być bardziej trafny, ponieważ w istocie Litwa, Łotwa i Estonia to coś więcej niż tylko sąsiedzi. „Łączy nas historia, wspólne wartości oraz pieśń wolności, której nikt nie mógł uciszyć” – przyznał litewski prezydent. 

pmo/ zm/