Do dnia dzisiejszego nie doszło do ratyfikacji przez USA (ostatnia informacja z Ministerstwa Finansów koniec października 2015 roku) nowej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania pomiędzy Polską, a USA, która to umowa została podpisana przez ww. Państwa dnia 13 lutego 2013 roku. Wszystko wskazuje na to, iż w dalszym ciągu ten akt prawny nie zostanie ratyfikowany przez USA do końca tego roku.

W związku z powyższym do polskiego marynarza,  który uzyska w 2016 roku dochody z pracy najemnej na statkach eksploatowanych w transporcie międzynarodowym przez przedsiębiorstwa z siedzibą prawną w USA, znajdą najprawdopodobniej zastosowanie regulacje korzystnej dla polskich marynarzy umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisana w Waszyngtonie dnia 8 października 1974 r. (Dz.U. z 1976, Nr 31, Poz 178).

Szczególnej uwagi wymaga fakt, iż znacząco poprawiła się wymiana informacji podatkowej pomiędzy Polską, a USA w związku z wejściem w życie dnia 2 czerwca 2015 porozumienia międzyrządowego między Polską, a Stanami Zjednoczonymi o wymianie informacji podatkowych.

Sytuacja podatkowa marynarzy w 2016 roku

Zgodnie z art. 16 umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisana w Waszyngtonie dnia 8 października 1974 r. (Dz.U. z 1976, Nr 31, Poz 178), wynagrodzenia otrzymywane z tytułu wykonywanej pracy lub usług osobistych jako pracownik na statku w transporcie międzynarodowym eksploatowanym w transporcie międzynarodowym przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w jednym z Umawiających się Państw będą zwolnione od opodatkowania przez drugie Umawiające się Państwo, jeżeli taka osoba fizyczna jest członkiem regularnej załogi statku.

Przez wzgląd na powyższe wynagrodzenie za pracę polskiego marynarza, który uzyskał w 2015 roku na statku morskim eksploatowanym przez przedsiębiorstwo mające siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Stanów Zjednoczonych jest zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym w Polsce. W przypadku dalszego obowiązywania ww. przepisów taka sama zasada znajdzie zastosowanie do dochodów osiągniętych  przez polskich marynarzy w roku 2016, z pracy najemnej na statkach eksploatowanych przez amerykańskich armatorów.

Należy podkreślić, iż regulacje te rodzą również korzystne skutki podatkowe dla polskiego marynarza, gdyż w oparciu o powyższe przepisy nie ma on obowiązku deklarowania w Polsce kwot, które zostały uzyskane z pracy najemnej na statkach morskich eksploatowanych w ww. model.

Jakie będą skutki podatkowe nowej umowy pomiędzy Polską, a USA i kiedy ona zacznie obowiązywać?

Zgodnie z nową umową wynagrodzenia uzyskiwane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie, w związku z wykonywaniem pracy najemnej na pokładzie statku morskiego eksploatowanego w transporcie międzynarodowym jako członek załogi statku morskiego, podlega opodatkowaniu tylko w tym Państwie. Nowa umowa wskazuje niestety na opodatkowanie ww. dochodów przez wzgląd na miejsce zamieszkania marynarza.

Z uwagi na powyższe, dochód uzyskany przez marynarza mającego miejsce zamieszkania w Polsce będzie podlegał opodatkowaniu w Polsce na zasadach ogólnych bez możliwości skorzystania z ulgi abolicyjnej, co z kolei będzie rodziło obowiązek deklarowania ww. kwot w Polsce poprzez składanie PIT-36. Co więcej, po ratyfikacji ww. umowy polscy marynarze będą również zobligowani do odprowadzania comiesięcznych zaliczek na poczet PIT w związku z uzyskaniem dochodów z pracy najemnej na rzecz armatorów amerykańskich.

W dalszym ciągu trudno określić kiedy nastąpi ratyfikacja nowej niekorzystnej dla polskich marynarz umowy pomiędzy Rzeczpospolitą Polską, a USA. 

Wyjaśnienia wymaga fakt, iż standardowo ratyfikacja zagranicznych umów w USA przebiega dość szybko przy wspólnej współpracy zarówno demokratów, jak i republikanów. Dnia 20 maja 2014 roku Prezydent USA zarekomendował Senatowi, by pozytywnie zatwierdzić proponowaną polsko-amerykańską konwencję podatkową, która „ugrzęzła” w procesie ratyfikacyjnym w senackiej komisji z powodu zastrzeżeń dotyczących prywatności amerykańskich obywateli.

Powyższe jest spowodowane tym, iż nowa umowa wprowadza ściślejszą wymianę informacji między Polską a USA, co jest zgodne z modelową konwencją OECD, co budzi zastrzeżenia natury konstytucyjnej w USA. Co więcej, według niektórych stanowisk umowa ta niewystarczająco zapobiega unikaniu płacenia podatków przez spółki, które działają w kilku państwach i obecnie mogą całkowicie unikać opodatkowania. Warto zauważyć, iż kilka umów dotyczących innych państw utknęło w amerykańskim procesie ratyfikacyjnym np.: konwencje z Luksemburgiem lub ze Szwajcarią, niektóre od kilku lat są przedmiotem dyskusji w komisjach senackich.

Wymiana informacji podatkowych pomiędzy Polską, a USA

FATCA to Foreign Account Tax Compliance Act -  ustawa o ujawnianiu kont zagranicznych dla celów zgodności podatkowej, uchwalona w Washingtonie jeszcze w 2010 roku, która weszła w życie od 1 lipca 2014 roku. Ustawa ta zapoczątkowała międzynarodową współpracę instytucji finansowych z organami podatkowymi różnych państw w celu wymiany danych o podatnikach z tych państw. Dnia 2 czerwca 2015 roku Polska dołączyła do grupy ponad 40 innych państw, które podpisały tego rodzaju porozumienia USA.   

Od dnia 2 czerwca 2015 roku weszło w życie porozumienie międzyrządowe między Polską a USA o wymianie informacji podatkowych. Pełna nazwa porozumienia - to Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki w sprawie poprawy wypełniania międzynarodowych obowiązków podatkowych oraz wdrożenia ustawodawstwa FATCA oraz towarzyszących Uzgodnień Końcowych, podpisanych dnia 7 października 2014 r. w Warszawie.

Ww. porozumienia nie należy mylić z nową polsko-amerykańską umową o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Uwagi wymaga fakt, iż umowa ta przewiduje zasadę wzajemności w przekazywaniu informacji. „Polska uzyska dostęp na zasadzie automatycznej wymiany informacji, do danych o właścicielach, obrotach i saldach rachunków prowadzonych w USA na rzecz polskich rezydentów podatkowych” –  komunikat Kancelarii Prezydenta RP. Z powyższego wynika, iż amerykańskie instytucje finansowe będą przekazywać informacje polskim organom podatkowym o polskich podatnikach mających konta w USA.

Wnioski

Reasumując, polscy marynarze w roku podatkowym 2016 będą najprawdopodobniej objęci korzystnymi dla nich przepisami umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisana w Waszyngtonie dnia 8 października 1974 r. (Dz.U. z 1976, Nr 31, Poz 178), co w efekcie skutkować będzie brakiem opodatkowania ww. dochodów w Polsce w roku 2016.

Należy zwrócić szczególną uwagę na fakt, iż od dnia 02 czerwca 2015 roku polskie organy podatkowe mają bardzo użyteczny instrument umożliwiający im uzyskanie informacji o polskich marynarzach posiadających konta bankowe w USA.

Radca Prawny Mateusz Romowicz

Więcej informacji dotyczących pracy Kancelarii znajdą Państwo na stronie kancelaria-gdynia.eu , prawo-korporacyjne.pl

Znajdź nas na facebook