Regulacje pracy na morzu

Rada Ministrów 23 czerwca 2015 r. przyjęła projekt ustawy o pracy na morzu. Nowe rozwiązania regulują zagadnienia dotyczące: praw i obowiązków stron umowy o pracę na statkach morskich o polskiej przynależności, pośrednictwa pracy na statkach polskich lub obcych, ochrony zdrowia, ochrony socjalnej i bezpieczeństwa pracy.

Przepisy projektowanej ustawy wprowadzają do polskiego prawa międzynarodowe standardy dotyczące warunków pracy i życia marynarzy, określone w Konwencji o pracy na morzu (MLC). Zgodnie z konwencją – Polska „jako państwo bandery”- staje się odpowiedzialna za wykonywanie jej postanowień na polskich statkach, jako „państwo pochodzenia marynarza” – zobowiązuje się do inspekcji i monitorowania usług pośrednictwa pracy marynarzy, a jako „państwo portu” – do przeprowadzania inspekcji warunków pracy i życia marynarzy na statkach innych bander zawijających do polskich portów.

Projekt ustawy definiuje nie tylko przepisy związane z zatrudnieniem na statku - jak np. dopuszczalny wiek przyjęcia do pracy, kwalifikacje zawodowe i przeszkolenia, normy czasu pracy i wypoczynku czy prawo do urlopu, ale również kwestie zakwaterowania i zaplecza rekreacyjnego, ochrony zdrowia i opieki medycznej oraz zabezpieczenia społecznego marynarzy.

Ponadto, projekt przewiduje zmianę ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych polegającą na możliwości zwolnienia marynarzy od podatku dochodowego w przypadku zatrudnienia na statkach morskich o polskiej przynależności eksploatowanych w żegludze międzynarodowej, po przepracowaniu na nich poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej więcej niż 183 dni w roku podatkowym.

Określono także obowiązki marynarzy związane z bezpieczeństwem żeglugi, w tym np. wynikające z sytuacji niebezpieczeństwa grożącego pasażerom, ładunkowi lub statkowi. Marynarz będzie zobowiązany dbać o bezpieczeństwo pasażerów, chronić środowisko przed zanieczyszczeniem, dbać o pomieszczenia i ich wyposażenie. Uregulowano kwestie odszkodowań dla marynarzy w sytuacji zatonięcia statku lub jego zniszczenia.

Nowym rozwiązaniem jest możliwość wniesienia przez marynarza skargi na warunki pracy i życia na statku. Skarga może być wnoszona do bezpośredniego przełożonego, kapitana statku lub inspektora Inspekcji Państwa Bandery lub Inspekcji Państwa Portu.

W projekcie ustawy zawarto także przepisy dotyczące kar pieniężnych lub kar grzywny za wykroczenia przeciwko prawom marynarzy lub osób poszukujących pracy na statkach morskich.