Na początku XX wieku lodowce arktyczne były najbardziej tajemniczymi i nieodkrytymi cudami natury. Po ponad 100 latach badań, eksploracji i eksploatacji,  stały się przerażającym świadectwem skutków globalnego ocieplenia. Christian Åslund, szwedzki fotoreporter współpracujący z Greenpeace, zebrał kilka wczesnych zdjęć lodowców na Svalbardzie w Norwegii z Norweskiego Instytutu Polarnego i zestawił je z własnymi zdjęciami tych samych miejsc z 2002 roku. Różnice są niewiarygodne.

Zgodnie z nowym kompleksowym badaniem warunków panujących w Arktyce szybko ocieplający się obszar wokół bieguna północnego zaczął przechodzić od stanu przeważnie zamarzniętego w zupełnie inny klimat. Choć warunki pogodowe na wyższych szerokościach geograficznych podlegają corocznym zmianom, nowe badanie przeprowadzone przez naukowców z Narodowego Centrum Badań Atmosferycznych (NCAR) wykazało, że Arktyka ociepliła się teraz tak bardzo, że jej zmienność z roku na rok wykracza poza granice wcześniejszych wahań.

– Tempo zmian jest nadzwyczajne – alarmuje Laura Landrum, naukowiec NCAR, główna autorka raportu. – Mamy do czynienia z okresem tak gwałtownych zmian, że obserwacje poprzednich wzorców pogodowych nie pokazują już, czego można się spodziewać w przyszłym roku. Arktyka już wkracza w zupełnie inny klimat niż jeszcze kilka dekad temu.

W nowym badaniu, opublikowanym w „Nature Climate Change”, Laura Landrum i Marika Holland odkryły, że lód morski Arktyki stopił się tak znacząco w ostatnich dziesięcioleciach, że nawet niezwykle zimny rok nie przyniesie takiej ilości letniego lodu morskiego, jaka istniała jeszcze w połowie XX wieku. Jesienne i zimowe temperatury powietrza będą również wystarczająco wysokie, aby w połowie tego stulecia wejść w statystycznie odrębny klimat. Z kolei sezonowa zmiana opadów spowoduje pojawienie się dodatkowych miesięcy, w których zamiast śniegu będzie padał deszcz.

Badaczki wykorzystały setki szczegółowych symulacji komputerowych, a także obserwacje warunków klimatycznych Arktyki. Ogromna ilość danych umożliwiła im statystyczne określenie granic klimatycznych „starej Arktyki” – lub tego, jak duża zmienność może naturalnie występować z roku na rok – a następnie określenie, kiedy ocieplenie spowodowane przez człowieka wprowadzi Arktykę w nowy klimat.

– Arktyka prawdopodobnie doświadczy ekstremalnych zjawisk w lodzie morskim, temperaturze i opadach, które są daleko inne niż to, czego doświadczyliśmy wcześniej – przekonuje Laura Landrum. – Musimy zmienić naszą definicję klimatu arktycznego.

Zmieniający się klimat ma ogromne konsekwencje dla ekosystemów, zarządzania zasobami wodnymi, planowania przeciwpowodziowego i infrastruktury. Jak alarmują naukowcy, w ciągu najbliższych kilkudziesięciu lat Arktyka może być zupełnie pozbawiona lodu.