Plany rozwoju infrastruktury morskiej energetyki wiatrowej w miejscowości Hastings (stan Wiktoria) w Australii stanęły pod znakiem zapytania po tym, jak rząd federalny wykluczył możliwość budowy terminalu energii odnawialnej w porcie w Hastings. Powodem decyzji miało być stwarzanie „wyraźnie niedopuszczalnego” wpływu na lokalne środowiska.

Australia stosunkowo niedawno przystąpiła do międzynarodowego wyścigu w inwestowaniu w zieloną energię. Zanim jeszcze zaczęto rozważania oraz analizowanie potencjalnych obszarów nadających się do realizacji inwestycji w postaci budowy strategicznych infrastruktur portowych, kraj przeszedł długi oraz mozolny proces ustalania prawnych ram regulacyjnych.

W październiku ubiegłego roku przedłożono do Departamentu Środowiska i Wody wstępne plany budowy terminalu energii odnawialnej w porcie Hastings w stanie Wiktoria. Inwestycja miała zostać zrealizowana z myślą o budowie morskich farm wiatrowych, docelowo miałaby być punktem przeładunkowo-montażowym. Przedmiotowy port uznany został za najlepszy pod względem logistycznym, ponieważ dysponował on dużą powierzchnią wolnego terenu w pobliżu kanałów głębokowodnych, a także odpowiednią przepustowością kanałów i znajduje się blisko istniejących już obiektów portowych. Intencją było zrealizowanie inwestycji pełniącej funkcje składowania elementów fundamentów oraz podzespołów morskich farm wiatrowych, jak również obszaru, w obrębie którego wykonywałoby się inne czynności powiązane z realizacją inwestycji morskich. Z założenia obiekt miałby być wykorzystywany nie tylko dla podmiotów z branży offshore, ale także wielu innych projektów morskich, które to dla realizacji określonych przedsięwzięć potrzebowałyby specjalnie dostosowanych lądowych obiektów portowych do ich obsługi.

Rząd federalny Australii odrzucił plany budowy terminalu energii odnawialnej w porcie Hastings w stanie Wiktoria, twierdząc, że inwestycja tego rodzaju będzie miała „niedopuszczalny wpływ” na środowisko i dziką przyrodę. Tym samym powstało poważne wyzwanie oraz zagrożenie dla realizacji inwestycji morskich farm wiatrowych. Przedmiotowa decyzja została podjęta przez rząd federalny Australii w połowie grudnia 2023 roku, jednakże ogłoszona została dopiero w dniu 8 stycznia 2024 roku. Minister Środowiska i Wody Tanya Plibersek stwierdziła, że „proponowane działanie może spowodować nieodwracalne szkody w siedliskach ptaków wodnych i wędrownych, bezkręgowców morskich i ryb”. Minister powoływała się w szczególności na potencjalne skutki zniszczenia lub znacznej modyfikacji terenów podmokłych zlokalizowanych w okolicach portu w Hastings. W odpowiedzi na przytoczone powyżej stanowisko strony przeciwne podnosiły, że brak rozwoju infrastruktury portowej, która jest w zasadzie niezbędna dla przemysłu morskiej energetyki wiatrowej, może przyczynić się do znacznego, krajowego spowolnienia w realizacji produkcji zielonej energii. Zgodnie z prawem australijskim, decyzja ta ma charakter ostateczny, bez możliwości odwołania. Oznacza to zatem, że jedyną opcją umożliwiającą ewentualne podważenie tej decyzji, jest skierowanie sprawy do sądu celem jej merytorycznego rozpoznania, co wiąże się z pochłonięciem dodatkowych miesięcy.

Celem Australii jest wytworzenie 2 GW z morskiej energii wiatrowej do 2032 r. i 9 GW do 2040 r. Warto również zauważyć, że podczas dokonywania analizy lokalnego rynku gospodarczego stanu Wiktoria okazało się, że żaden port nie jest dostosowany do ewentualnej obsługi morskich farm wiatrowych, co w kontekście wskazanej powyżej decyzji odmawiającej realizacji opisanej inwestycji zdaje się pogarszać i tak już trudną sytuację kraju.

Rząd Federalny Australii uznał również, że lokalizacja w Western Port Bay w stanie Wiktoria byłaby w obecnym realiach lepszym rozwiązaniem dla realizacji tego rodzaju przedsięwzięcia. Jak podało RenewEconomy, proponowano również budowę terminalu na obszarze 146 hektarów na terenie obszaru Old Tyabb, obejmującego tereny podmokłe Ramsar. Proponowany projekt wymagałby oczyszczenia roślinności i pogłębienia dna morskiego, aby umożliwić statkom głębszy dostęp, a także zbudowania konstrukcji nabrzeża o długości około 600 m i szerokości 100 m, które byłoby przykryte tzw. betonową płytą postojową.

Plany realizacji specjalnych, wielkopłaszczyznowych infrastruktur portowych z przeznaczeniem dla branży offshore w stanie Wiktoria stoją więc pod znakiem zapytania. Należy zatem wyczekiwać dalszych czynności w zakresie wyznaczenia ewentualnego obszaru na realizację inwestycji niezbędnej dla rozwoju australijskiej branży morskiej energetyki wiatrowej. Bez odpowiedniego zaplecza portowego, praktycznie niemożliwe będzie rywalizowanie z innymi krajami przez Australię na arenie międzynarodowej w wyścigu dot. zielonej energii.
   
Marek Czernis Kancelaria Radcy Prawnego