Wczoraj (15.09) weszła w życie ustawa z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o organizacji rynku rybnego, która jest konsekwencją reformy wspólnej polityki rybołówstwa oraz organizacji rynków produktów rybołówstwa i akwakultury. Nowelizacja ta przyczyni się do realizacji celów nowych unijnych rozporządzeń w zakresie wspólnej polityki rybołówstwa.

Główne cele reformy wspólnego rynku rybnego:

•     uproszczenie procedur prawnych i obowiązków w zakresie sprawozdawczości;

•     wzmocnienie roli uznanych organizacji producentów ryb;

•     zmiana systemu wsparcia rynkowego;

•     zapewnienie lepszej informacji dla konsumenta, tak aby mógł podejmować świadome decyzje zakupu.

Zmiany wprowadzone znowelizowaną ustawą dotyczą przede wszystkim następujących obszarów

Identyfikowalność produktów rybnych w łańcuchu „od łowiska do półmiska”

Produkty rybołówstwa i akwakultury muszą być  identyfikowalne na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji – od złowienia lub zebrania do etapu sprzedaży detalicznej. Identyfikacja dotyczy zwłaszcza źródła pochodzenia, daty połowu, narządzi połowowych, sposobów obróbki i dostawców. Część tych informacji ma znaczenie dla konsumenta, część natomiast będzie zapewniała odpowiedni poziom kontroli np. w zwalczaniu nielegalnych połowów. W ustawie uregulowano kompleksowo kompetencje właściwych organów upoważnionych do kontroli produktów. Działania kontrolne pozostają nadal w gestii okręgowych inspektorów rybołówstwa morskiego i Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, ale  zgodnie z nową ustawą kontrolę i nadzór nad jakością produktów rybnych sprawuje również  Inspekcja Handlowa,  szczególnie w zakresie oznaczania i etykietowania.

Organizacja producentów

Zgodnie z nowymi przepisami wspólnotowymi ustawowo dostosowano terminologię. Zastąpiono m.in. pojęcie: „program operacyjny” pojęciem: „plan produkcji i obrotu”. Określono również procedurę dotyczącą obowiązku składania i zmiany planów produkcji
i obrotu. Organizacje producentów zobowiązano do przedkładania ministrowi ds. rybołówstwa sprawozdania rocznego, opisującego realizację planu produkcji i obrotu. Uchylono przepisy dotyczące planu poprawy jakości, gdyż aktualne przepisy wspólnotowe nie uwzględniają takiego planu.

Interwencja na rynku

Nowe przepisy upraszczają interwencję na rynku rybnym poprzez rezygnację z części dotychczas obowiązujących mechanizmów, pozostawiając wyłącznie jeden instrument związany z składowaniem utrwalonych produktów rybołówstwa. Ma to służyć wspieraniu stabilności rynku oraz zwiększaniu zysków producentów.

Wprowadzanie do obrotu

Do ustawy wprowadzono rozdział 8a, w którym znalazły się przepisy związane  z wprowadzaniem do obrotu produktów pochodzących z państw trzecich. Uregulowano w nim także sprawy dotyczące powstrzymywania i eliminowania wprowadzania do obrotu produktów rybołówstwa pochodzących z nielegalnych źródeł (nielegalne, nieraportowane i nieuregulowane połowy - połowy NNN). Zwiększono kompetencje ministra ds. rybołówstwa w odniesieniu do drogowych, kolejowych albo lotniczych przejść granicznych w zakresie m.in. wprowadzania do obrotu produktów rybołówstwa pochodzących z państw trzecich i powstrzymywania i eliminowania połowów NNN. Minister będzie również określał ceny progowe, po których może zostać uruchomiony mechanizm składowania.

Nowe definicje

Do ustawy wprowadzono nowe definicje producenta i pierwszej sprzedaży. Producent­ oznacza każdą osobę fizyczną lub prawną, która wykorzystuje środki produkcji do uzyskania produktów rybołówstwa lub akwakultury z zamiarem wprowadzenia ich do obrotu. Natomiast centrum pierwszej sprzedaży to wyodrębniony w porcie rybackim lub na przystani rybackiej obiekt budowlany wyposażony w niezbędną infrastrukturę, w szczególności wyładunkową i transportową, przeznaczony do prowadzenia sesyjnej lub aukcyjnej sprzedaży produktów rybołówstwa i produktów akwakultury, prowadzony przez uznaną organizację producentów

Zamieniono także pojęcia „produkty rybne” na „produkty akwakultury” oraz „sektor rybacki” na „sektor akwakultury” z uwagi na fakt, że ich definicje określone są w przepisach UE, jak również ze względu na zapewnienie spójności terminologicznej  z dotychczas obowiązującą ustawą z 19 grudnia 2014 r. o rybołówstwie morskim o rybołówstwie morskim.