Czy rozwój technologiczny w jachtingu może iść w parze z wartościami zrównoważonego rozwoju? Jakie znaczenie dla środowiska naturalnego mają wdrażane rozwiązania w branży wodniackiej? Czy jachting jest znaczącą częścią gospodarki morskiej RP? Jakie wyzwania stoją przed branżą w perspektywie krótko i długoterminowej? O tym dyskutowano podczas panelu „Biznes w żeglarstwie” w ramach Forum Gospodarki Morskiej w Gdyni. Liderem panelu był Tomasz Chamera, prezes Polskiego Związku Żeglarskiego.

Forum Gospodarki Morskiej odbyło się w Gdyni już po raz 22. To jedna z najważniejszych tego typu imprez w Polsce, w czasie której Pomorski Park Naukowo-Technologiczny Gdynia staje się centrum debat o trendach, zmianach i wyzwaniach stojących przed całą branżą morską. Biorą w nich udział przedsiębiorcy, przedstawiciele świata nauki, organizacji biznesowych, pozarządowych, samorządowcy, politycy, dyplomaci i media. Dyskusje toczyły się w ramach pięciu paneli tematycznych: „Przemysł okrętowy”, „Porty morskie”, „Logistyka morska”, „Energia odnawialna”, „Biznes w żeglarstwie” oraz podczas seminarium „Cyberbezpieczeństwo w branży morskiej – wyzwania i zagrożenia w 2023 roku”.

Panel „Biznes w żeglarstwie” poprowadził Tomasz Chamera, prezes Polskiego Związku Żeglarskiego i wiceprezydent Światowej Federacji Żeglarskiej World Sailing. Z zaproszenia do dyskusji skorzystali: Łukasz Szyca - dyrektor sprzedaży Marineworks i wiceprezes Polskiej Izby Przemysłu Jachtowego i Sportów Wodnych, Artur Poloczanski, dyrektor ds. public relations Sunreef Yachts, Monika Bakkal, dyrektor marketingu Galeon Yachts, Bogusław Witkowski, wiceprezes Polskiego Związku Żeglarskiego i prezes Pomorskiego Związku Żeglarskiego oraz Jakub Płażyński, dyrektor Biura ds. Współpracy z Akcjonariuszami Banku Pekao S.A. 

- Polska branża jachtowa z pewnością jest istotną częścią polskiej gospodarki morskiej. Z radością obserwuję, jak przenikają się i współpracują ze sobą firmy sektora jachtowego, okrętowego, czy zbrojeniowego. Każdy z tych sektorów ma swoją specyfikę, ale rozwój każdego ma wspólny mianownik. To kompetencje ludzi, którzy rozwijają branżę, tworzą innowacje, dbają o rynki zbytu dla polskich produktów – mówi Tomasz Chamera, prezes PZŻ i lider panelu.

Uczestnicy dyskusji podkreślali bardzo dobrą kondycję polskiej branży jachtowej, która od czasu pandemii wciąż odczuwa efekt zwiększonego zainteresowania jachtingiem. Stocznie wciąż mają pełne portfele zamówień, a popyt napędza podaż, nie tylko wśród producentów jachtów, ale też u dostawców osprzętu. Cała branża też elastycznie reaguje na zmieniające się preferencje klientów oraz na trend związany z ochroną środowiska i ideą dekarbonizacji transportu, w tym transportu morskiego.

Warto tu podkreślić, że doskonale sobie z tym radzi polski przemysł okrętowy, a rodzime stocznie wyspecjalizowały się w budowie statków wyposażonych w nowoczesne i ekologiczne technologie napędowe. Drogą tą podążają również duże i mniejsze stocznie jachtowe, które czerpią z doświadczeń sektora okrętowego. 

- Około 50 procent aktualnych zamówień, jakie realizujemy to jachty elektryczne lub hybrydowe. Mamy całą gamę jachtów elektrycznych z linii Sunreef Yachts Eco. Jest to efekt również naszych działań promocyjnych. Na największych targach jachtowych mocno promujemy nasze technologie elektryczne, pokazujemy zalety zeroemisyjnego jachtingu. Jachty elektryczne są mniej więcej o 15-20 procent droższe niż jachty wyposażone w tradycyjne napędy, ale oszczędność na paliwie, czy na serwisie szybko tą różnicę niweluje. Mamy też nasz opatentowany, innowacyjny system instalacji paneli fotowoltaicznych, które mogą być zintegrowane z kompozytowym kadłubem. Do tego dochodzą ekologiczne technologie i materiały wykończeniowe. Robimy wiele, by dołożyć swoją cegiełkę do dekarbonizacji branży jachtowej – mówi Artur Połoczański, dyrektor ds. public relations Sunreef Yachts.

Od tego trendu nie ma już odwrotu – podkreślają eksperci. Wpływ na to ma nie tylko polityka Unii Europejskiej i coraz bardziej restrykcyjne przepisy i normy, które muszą wypełnić kraje członkowskie, ale też zmieniające się oczekiwania klientów. Rynek też na te zjawisko reaguje.

- Obserwujemy duże ożywienie w branży jeśli chodzi o ekologiczne napędy. Firmy, które do tej pory specjalizowały się w napędach elektrycznych i hybrydowych dla transportu lądowego, rozszerzają swoją działalność i oferują coraz więcej produktów dla branży wodniackiej – dodaje Łukasz Szyca, dyrektor sprzedaży Marineworks.

Coraz bardziej zaawansowane są prace nad technologiami wodorowymi w branży morskiej. Wodór jako nośnik energii pełni funkcję analogiczną do elektryczności. Jest najprostszym, najlżejszym i najbogatszym pierwiastkiem we wszechświecie. W związku z tym może służyć jako uniwersalny nośnik energii umożliwiający magazynowanie oraz dostarczanie paliwa energetycznego. Dzięki tej unikalnej elastyczności wodór może zyskać miano centralnego elementu integrującego stosowanego w różnych systemach napędowych.

- Wodór jest bliżej niż myślimy. Niedawno wspólny projekt gdyńskiej firmy Pro Air, Politechniki poznańskiej i poznańskiej stoczni jachtowej Sea Cat uzyskał grant z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju na budowę katamaranu dla osób słabowidzących i niewidomych. Celem projektu jest stworzenie katamaranu wyposażonego w system autonomiczności, umożliwiający nadzór urządzeń pokładowych, monitorowanie stanu konstrukcji jachtu, sterowanie, wspieranie decyzji sternika, zarządzanie ryzykiem i bezpieczeństwem pasażerów. Katamaran ten będzie wyposażony w napęd wodorowy. Budowa trwa i jest to swoisty mariaż biznesu i nauki – mówi Bogusław Witkowski, wiceprezes Polskiego Związku Żeglarskiego. 

Nad technologiami wodorowymi pracuje również zespół Sunreef Yachts. Stocznia otrzymała niedawno zlecenie na budowę 80-stopowego katamaranu żaglowego łączącego napęd wodorowy z napędem elektrycznym, aby osiągnąć niezrównany zasięg. Wodór będzie wykorzystywany do zasilania zarówno urządzeń na pokładzie, jak i silników katamaranu. Dział badawczo-rozwojowy firmy pracuje obecnie nad systemem wykorzystującym energię słoneczną do produkcji wodoru na pokładzie.

Dużym wyzwaniem dla branży jest też wdrożenie nowoczesnych technologii kompozytowych. Materiały, z których budowane są jachty cały czas ewoluują, a naukowcy i producenci prowadzą intensywne prace nad konstrukcjami, które z jednej strony będą bardziej przyjazne środowisku, z drugiej zaś będą trwałe i wytrzymałe. Branża duże nadzieje pokłada w kompozytach z włókna lnianego, które jest w pełni naturalnym i odnawialnym materiałem, a przy tym jednym z najwytrzymalszych włókien naturalnych i nietoksyczną alternatywą dla włókna szklanego. Proces oddzielania włókna lnianego ma minimalny ślad węglowy.

- Jest to nowinka, którą już wdrażamy w naszych jachtach. Na razie produkujemy z niego mniejsze elementy, jak meble, czy moduły pulpitu nawigacyjnego. Stopniowo będziemy wdrażać tą technologię przy większych elementach strukturalnych. Włókno lniane charakteryzuje się dobrą izolacją termiczną, optymalizacją wagi i wysoką absorbcją drgań i dźwięku, większą niż włókno szklane i węglowe. Włókno lniane może być nie tylko zamiennikiem włókna szklanego na jachtach, ale również pod wieloma względami lepszym rozwiązaniem – dodaje Artur Połoczański.