Trwa rewaloryzacja zabytkowej Twierdzy Wisłoujście. Muzeum Gdańska podpisało umowę na prace konserwatorskie Wieńca oraz odbudowę zadaszenia w Forcie Carré. Dzięki temu powróci zadaszenie, które zostało usunięte pod koniec XIX wieku. Prace potrwają do 2024 roku, ale już dziś widać pierwsze efekty.

Twierdza Wisłoujście to jedyna nowożytna fortyfikacja morska dawnej Rzeczpospolitej. To również najstarsza latarnia w Polsce. Tę funkcję pełniła od około 1482 do 1758 roku. Zabytek sztuki militarnej to jednocześnie oddział Muzeum Gdańska. Od 2018 roku jest jednym z Pomników Historii RP.

Prowadzona od dwóch lata rewaloryzacja zajmującego blisko 17 ha kompleksu obejmuje dwa budynki położone na Szańcu Wschodnim oraz wnętrze Fortu Carré – Wieży, wieńca, kamieniczek, muru oporowego oraz trzech bastionów. Od ubiegłego roku prowadzone są prace konserwatorskie oraz prace budowlane. Od przyszłego roku aż do lata 2024 roku będą trwały prace adaptacyjne, które przystosują obiekty do potrzeb zwiedzających. Niektóre z nich zostaną udostępnione do zwiedzania już w 2023 roku.

Powróci dawne zadaszenie Fortu

Kolejnym etapem trwających prac inwestycyjnych na Twierdzy jest przebudowa zwieńczenia wieńca-działobitni, polegająca na odbudowie zadaszenia w Forcie Carré Twierdzy Wisłoujście wraz z wykonaniem niezbędnych prac konserwatorskich i restauratorskich oraz instalacji elektrycznych oświetleniowych. Umowę na ich wykonanie Muzeum Gdańska podpisało 29 sierpnia 2022 r.

Wykonawca prac został wyłoniony w przetargu. Wpłynęły dwie oferty, a najkorzystniejszą wg kryteriów oceny złożyła firma BUDKON Sp. z o.o. z Gdańska, która zakres prac wyceniła na kwotę 3 198 000 zł brutto.

Zakres prac polega na:

1/ wykonaniu zadaszenia wieńca - działobitni,

2/ odtworzeniu wsporników z piaskowca,

3/ naprawie posadzki tarasu Wieńca,

4/ nowym zagospodarowaniu wód deszczowych na działce,

5/ zasileniu obiektu w instalację energetyczną

6/ montażu instalacji oświetleniowej.

Uzgodniony z Pomorskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków projekt zawiera również opis konserwacji i restauracji ścian i wnęk z łękami i otworami strzelniczymi, czyli elementów bezpośrednio związanych z planowanym zadaszeniem i naprawą posadzki tarasu wieńca. Według uzgodnień odbudowany dach zostanie pokryty dachówką ceramiczną typu holenderskiego oraz zostanie wykonane opierzenie i przemurowanie kominów ceramicznych Domu Komendanta i kamieniczek oficerskich.

Wykonawca ma 270 dni od dnia podpisania umowy na wykonanie prac oraz zapewni okres gwarancji przez 60 miesięcy na wykonane roboty obejmującą naprawę ewentualnych usterek i wad.

Kiedy zwiedzimy Fort Carré w nowej odsłonie?

Fort Carré wraz z nowymi wystawami obejmującymi ponad 740 metrów kwadratowych zostanie udostępniony w 2024 roku. Obiekt będzie czynny tylko w sezonie letnim. Zimą objęty jest zakazem ruchu z powodu okresu ochronnego hibernujących w nim nietoperzy.

Prace w Forcie Carré są prowadzone etapami. Zakończono prace konserwatorskie na wieży, której przywrócono historyczny kolor. Przeprowadzono także prace ratunkowe północnego muru oporowego. Dzięki nim zniwelowano ryzyko jego osunięcia się. Prowadzone są także prace na bastionach Artyleryjski, Ostroróg oraz Południowo-Wschodnim. Kładzione są tu warstwy izolacyjne, które mają zabezpieczyć oba elementy fortyfikacji przed dalszymi uszkodzeniami.

Prace rewaloryzacyjne przyniosły też nowe odkrycia, które można zobaczyć w jednej z kamieniczek Wieńca położonej przy Bastionie Artyleryjskim. Konserwatorzy natrafili na pozostałości dawnych zdobień z XVII wieku. Na ich podstawie udało się przywrócić ich pierwotną kolorystykę. Wstawiono również stylizowaną na XVII wiek, zabarwioną na zielono stolarkę okienną. W domkach oficerskich Wieńca znajdą się pomieszczenia użytkowe oraz sale wystawowe i warsztatowe.

Na adaptację wnętrz będzie czekać wieża Twierdzy Wisłoujście. W najstarszej latarni na polskim wybrzeżu w nadchodzących dwóch latach powstanie nowa wystawa stała o historii żeglugi i nawigacji na odcinku Martwej Wisły.

Prowadzone prace rewitalizacyjne na twierdzy są realizowane dzięki dofinansowaniom i pożyczkom przyznanym Muzeum Gdańska o łącznej wartości ok. 30 mln zł.

W planie jest m.in. przebudowa zwieńczenia wieńca-działobitni, polegająca na odbudowie zadaszenia w Forcie Carré
Twierdzy Wisłoujście. Na zdjęciu podpisanie umowy w Muzeum Gdańska / Fot. P. Siwak