Zainicjowany w roku 2016 projekt MARELITT Baltic był jedną z pierwszych międzynarodowych inicjatyw mających na celu opracowanie planu działania dla rozwiązania problemu zalegających w morzu sieci rybackich, tzw. sieci widm (ang. ghost nets). Wspólne działania lokalnych i krajowych organów rządowych, sektora rybołówstwa, organizacji pozarządowych zajmujących się ochroną środowiska, nurków oraz instytucji naukowych miały na celu zdobycie wiedzy, opracowanie metodologii oraz narzędzi politycznych w celu ograniczenia wpływu zagubionych narzędzi połowowych w Morzu Bałtyckim.

Podręcznik „The Baltic Sea Blueprint” (Kliknij i pobierz)

Kompleksowa wiedza zdobyta w ramach projektu MARELITT Baltic została ujęta w Podręczniku „The Baltic Sea Blueprint”. Podręcznik przedstawia praktyczne zalecenia w zakresie zapobiegania problemowi sieci widm w ramach czterech głównych działań:

- mapowania obszarów o największym prawdopodobieństwie występowania zalegających w Bałtyku sieci
- usuwania zalegających w morzu sieci
- recyklingu / gospodarki odpadami
- prewencji.

W podręczniku omówiono także szczegółowe wyniki projektu, dostępne również w 11 raportach (https://www.marelittbaltic.eu/documentation), w formie pakietu rekomendacji, wniosków i najlepszych praktyk. Dokument przedstawia decydentom i władzom portowym możliwe strategie ograniczania wpływu zalegających w morzu sieci, które mogą zostać wykorzystane do planowania operacji usuwania odpadów plastikowych z morza (w tym sieci widm) oraz do tworzenia systemu gospodarowania opadami, obejmującego zalegające w morzu narzędzia połowowe. Doświadczenia praktyczne wykazały, że koordynacja tych działań wymaga kompleksowych planów działania. (ang. roadmap). W związku z tym strategia zawiera tzw. filary dla każdego działania, nawiązujące do praktycznych zaleceń, podstawowe rekomendacje oraz listę potencjalnych interesariuszy.

Strategia dla decyzji politycznych

Decydenci polityczni mogą skorzystać z przedstawionych w podręczniku planów działania, mających na celu usprawnienie procesu we wszystkich czterech filarach, zarówno na szczeblu krajowym, jak i międzynarodowym. Strategia zapewnia solidne podstawy dla planowania strategicznego, umożliwiając identyfikację interesariuszy, analizę ramowych dokumentów prawnych i regulacyjnych oraz planowanie działań.

Plany wdrożenia strategii

W ramach projektu MARELITT Baltic problem sieci widm został zbadany pod wieloma kątami. Systematycznie wprowadzano tu kolejne etapy działań, wskazując, jak znaleźć i usunąć sieci, co się z nimi dzieje po przywiezieniu do portu i jak zostają one włączone do obiegu odpadów. Na nowo zdobytą wiedzę składają się różne działania, wymagające zaangażowania wielu interesariuszy. Niektórzy byli powiązani z operacjami na morzu, inni odpowiadali za działania na lądzie, inni pracowali samodzielnie.

Teoretycznie rozwiązanie problemu powinno się odbywać w ramach jednego działania. Okazało się jednak, że wdrażanie rozwiązań następuje równolegle w ramach różnych działań. Nasuwają się więc pytania: Kto jest odpowiedzialny za poszczególne działania? W jakiej kolejności powinny być prowadzone? Podręcznik ułatwia zrozumienie wyników projektu MARELITT Baltic oraz wdrożenie środków prewencyjnych we wszystkich aspektach problemu.