Zatoka Fińska, jeden z najniebezpieczniejszych morskich rejonów na świecie, może być wkrótce miejscem wycieku ropy – donoszą eksperci z Uniwersytetu Helsinki. Ryzyko takich wypadków wzrasta głównie przez duży ruch tankowców na tym obszarze. W czasie jednego takiego zdarzenia do Bałtyku może dostać się od 30 do 120 tys. ton zanieczyszczeń.

Zatoka Fińska znajduje się między Finlandią, Rosją i Estonią. W jej obrębie są trzy duże porty: Helsinki, Tallin i Sankt Petersburg. Częste rejsy statków między tymi przystaniami to główny powód podwyższonego ryzyka wystąpienia wypadków w tym obszarze. Do tego dochodzi również wciąż rosnący transport ropy z Rosji oraz trudne warunki naturalne. Zatoka Fińska jest płytka i wąska, na jej terenie znajduje się mnóstwo małych wysepek, które znacznie utrudniają nawigację. Sytuacja pogarsza się w zimie, gdy do potencjalnych zagrożeń dochodzi również lód na powierzchni morza oraz niekorzystne czynniki atmosferyczne.

- Biorąc pod uwagę wszystkie te warunki, można jasno stwierdzić, że ryzyko wycieku w tym miejscu już dużo większe od światowej średniej. To, że w ostatnim czasie nie zanotowano tu żadnych poważnych wypadków, to prawdziwy cud – ocenia Annukka Lehikoinen, naukowiec z Uniwersytetu Helsinki.

Lehikoinen jest członkiem grupy badawczej w Maritime Reasarch Centre (MRC) w fińskim Kotka. Naukowcy badają prawdopodobieństwo i częstotliwość wypadków tankowców w Zatoce Fińskiej oraz jak często doprowadzą one do wycieku paliwa. Z ich obliczeń wynika, że w porównaniu do lat 2007-2008 w niedalekiej przyszłości ryzyko to zwiększy się czterokrotnie. Średnio taka katastrofa zdarzy się raz na 24 lata. Te obliczenia nie uwzględniają jednak uderzeń statków w skałę, a to najczęstszy typ wypadków w Zatoce Fińskiej, choć rzadko kiedy powodujący wyciek ropy, w przeciwieństwie do np. kolizji jednostek.

- Celem naszych badań jest sporządzenie modelu analizy ryzyka dla branży morskiej. Takie modele stosowane są obecnie w przemyśle nuklearnym i lotniczym. Przygotowanie takiego wzorca do obliczania ryzyka dla sektora morskiej jest naszym zdaniem kluczowym – powiedział prof. Sakari Kuikka z Uniwersytetu Helsinki.

W przypadku badań MRC, prawdopodobieństwo wycieku w Zatoce Fińskiej obliczono na podstawie: przewidywanego ruchu statków, liczby zdarzeń, gdy statki będą się mijać oraz modelu prawdopodobieństwa błędu ludzkiego.

- Należy jednak pamiętać, że każdy wypadek to tak naprawdę osobna historia oraz łańcuch zdarzeń, który ją spowodował, w tym zdarzeń zupełnie losowych. Mimo wszystko staramy się wyłuskać twarde dane, które moglibyśmy użyć w naszym modelu – powiedział Annukka Lehikoinen.

Lehikoinen przyznał, że obliczenie prawdopodobieństwa wycieku ropy to trudne zadanie, głównie ze względu na abstrakcyjność pojęcia. - Nasz model ma za zadanie pomóc właścicielom statków sprawdzić, które z podjętych przez nich działań, faktycznie zmniejszają ryzyko wypadku. Nie jest on jednak jeszcze skończony i wciąż nad nim pracujemy – przyznał.