Stoczniowe dźwigi pozostaną w ewidencji zabytków. Taką decyzję wydał NSA

23 obiekty dawnej stoczni w Gdańsku, w tym 7 dźwigów, wpisane prawie trzy lata temu do ewidencji zabytków, pozostaną w niej. O zmianę tego zapisu wnioskowali właściciele postoczniowych terenów, jednak Naczelny Sad Administracyjny oddalił ich skargi.

Zainteresowane firmy złożyły zażalenia do wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Gdy ten wydał niekorzystny dla nich wyrok, zwróciły się do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Ten jednak prawomocnie oddalił ich skargi.

Wśród wspomnianych 23 obiektów znajduje się m.in. siedem dźwigów typu Kone – charakterystyczna wizytówka Gdańska – oraz 16 postoczniowych budowli, w tym te będące częścią założonej pod koniec XIX w. Stoczni Schichaua.

Obszar dawnej stoczni obejmuje 70 hektarów położonych między Wyspą Ostrów a Śródmieściem. Kiedy kilkanaście lat temu Stocznia Gdańsk SA przeniosła swoją działalność na Wyspę, pozostawione przez nią tereny przeznaczono pod budowę nowej dzielnicy o nazwie Młode Miasto.

Prywatni właściciele, przygotowując się do realizacji tego projektu, wyburzyli kilka dawnych stoczniowych obiektów. Ta sytuacja wywołała poruszenie wielu środowisk, które zaapelowały do służb konserwatorskich o objęcie tego obszaru lepszą ochroną prawną. Wcześniej tylko nieliczne obiekty postoczniowe wpisane były do do rejestru lub ewidencji zabytków.

Obenie w wojewódzkiej ewidencji zabytków znajduje się 81 obiektów z terenów postoczniowych. Trzy z nich: historyczna brama nr 2, Sala BHP oraz plac Solidarności z Pomnikiem Poległych Stoczniowców, objęte są dodatkowo wpisami do rejestru.

Wpis do ewidencji wiąże się m.in. z koniecznością uzgadniania z właściwymi służbami rozbiórki danego obiektu oraz prowadzonych przy nim robót budowlanych. Wpis do rejestru natomiast oznacza, że danego zabytku w ogóle nie można zburzyć, a wszelkie prowadzone działania wymagają uzyskania odpowiednich pozwoleń. W skrajnych przypadkach prawo umożliwia nawet wywłaszczenie wpisanego do rejestru właściciela obiektu. Z drugiej strony może się on ubiegać o fundusze przeznaczone na prace przy zabytku.

Pomorski konserwator zabytków obecnie prowadzi działania zmierzające do wpisania do rejestru kolejnych zabytków znajdujących się w tej chwili w ewidencji. Procedura dotyczy kilkunastu obiektów znajdujących się na obszarze dawnej Stoczni Cesarskiej. To m.in. kuźnia, odlewnia, dawny budynek stoczniowej dyrekcji, stolarnia (po II wojnie światowej przekształcona w formiernię), magazyn (późniejsza ślusarnia), blachownia (przekształcona w kotlarnię), hala budowy maszyn (późniejsza narzędziownia), stajnia (przekształcona w remizę straży pożarnej), modelarnia (później centralny wydział mechaniczny), kotlarnia oraz dok z płaską pochylnią.