Większość ze skontrolowanych przez Najwyższą Izbę Kontroli spółek Skarbu Państwa wydawała pieniądze na działalność sponsoringową oraz zakup usług doradczych i medialnych nie przestrzegając ustanowionych przez siebie zasad i procedur w tym zakresie - poinformowała w środę NIK.

"20 skontrolowanych spółek skarbu państwa od 2015 roku do połowy 2017 roku wydało ponad 1,5 mld zł na działalność sponsoringową oraz zakup usług doradczych i medialnych. Większość z nich mimo wydatkowania znacznych sum nie przestrzegała ustanowionych przez siebie zasad i procedur w tym zakresie. Do najważniejszych nieprawidłowości NIK zaliczyła między innymi prowadzenie sponsoringu pomimo ujemnego wyniku finansowego, sponsorowanie przedsięwzięć, które nie zostały ujęte w planach a także niegospodarne wydawanie środków" - powiedział cytowany na stronie internetowej izby prezes NIK Krzysztof Kwiatkowski.

Dodał on, że w latach 2015 do pierwszej połowy roku 2017 łączne wydatki na usługi doradcze wyniosły blisko 462 mln zł. Były to zarówno usługi prawne o charakterze stałym, na przykład stała obsługa prawna jak i doraźnym a także usługi doradztwa podatkowego, technicznego, finansowego czy też prowadzenie windykacji należności w szczególnie skomplikowanych sprawach.

NIK poinformowała, że na zakup usług medialnych, obejmujących nie tylko kampanie reklamowe czy emisję spotów, ale także na przykład ogłoszenia, komunikaty i artykuły informacyjne, skontrolowane spółki wydały łącznie ponad 300 mln zł. W obydwu grupach wydatków w 2016 roku nastąpił zauważalny ich spadek w porównaniu z 2015 rokiem.

Poziom kosztów tych usług w pierwszym półroczu 2017 roku wskazuje, że nastąpiła dalsza redukcja zamówień na usługi doradcze i medialne.

"Zapotrzebowanie na usługi medialne realizowane było przy wykorzystaniu wszystkich najważniejszych mediów czyli prasy, telewizji, radia, internetu. Bezsprzecznie dominującym medium była telewizja na którą przeznaczono 57 proc. łącznych wydatków. Mniejsze części tortu usług medialnych przypadły dla prasy internetu po 17 proc. dla każdego z nich" - powiedział Kwiatkowski.

Izba zwraca uwagę, że spółki Skarbu Państwa tworzące Polską Fundację Narodową, która miała wspierać promocję polskiej gospodarki i dzięki temu ułatwiać fundatorom osiąganie celów biznesowych, praktycznie nie mają wpływu na jej działania.

"Świadczy o tym chociażby istotna zmiana statutowych celów fundacji przeprowadzona praktycznie bez wiedzy fundatorów. Obecnie cele fundacji to działalność naukowa, naukowo-techniczna, oświatowa oraz kulturalna. Taki brak wpływu jest o tyle niepokojący, że zgodnie ze statutem do 2026 roku wszystkie spółki, fundatorzy mają przelać na konto fundacji łącznie ponad 633 mln zł" - stwierdził szef NIK.