Perspektywy IT na Pomorzu. Czy ostatnie plany Tajwanu dostarczą regionowi impulsów rozwojowych?

Region Pomorski pomimo globalnych zawirowań zdaje się utrzymywać stabilną pozycję w zakresie inwestycji IT dzisiaj kojarzonych już głównie z branżą chipów, procesorów i półprzewodników, a także energetyką odnawialną. Wskazuje na to choćby struktura gospodarcza regionu i jego udział w globalnym handlu.

Sektor IT został wybrany jako obszar wysokich szans pod kątem potrzeb regionalnej gospodarki w ramach badania, które zrealizował dla Pomorza Bank Światowy. Jak pokazuje niedawny raport Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową na temat roli Pomorza w globalnym systemie wymiany handlowej w latach 2016–2024 - region korzystnie zaadoptował się do globalnych wyzwań. „Transformacja ta została przyspieszona przez szoki globalne, ale jej trwałość opiera się na wewnętrznych zdolnościach rozwojowych – czytamy w opracowaniu - Region coraz lepiej łączy elastyczność i odporność z aktywnym podejściem do projektowania swojej pozycji w międzynarodowym systemie gospodarczym”. Ważną rolę odgrywa tu dobre położenie, dysponowanie portami morskimi i ulokowanymi w nich terminalami kontenerowymi, czy w końcu dostęp do taniej i wykwalifikowanej siły roboczej, w tym także kadr menedżerskich i specjalistycznych. 

Oczywiście jako skutek kryzysu i nasilającej się konkurencji z Azją (dodajmy, że konkurencji nierównej) niektóre globalne korporacje posiadające swe filie w Gdańsku przechodzą poważne kryzysy, by wymienić zapaść gospodarczą amerykańskiego potentata półprzewodników Intela, inne zaś wycofują się z Pomorza, nie mówiąc już o problemach z budową local content i sector deal w ramach morskiej energetyki wiatrowej oraz specjalizacji pomorskiego przemysłu stoczniowego raczej w budowie prostych komponentów o niskim zaawansowaniu technologicznym. Intel, który jeszcze dekadę temu był niepodważalnym królem układów scalonych, dziś balansuje na krawędzi jednej z największych katastrof korporacyjnych w historii przemysłu technologicznego. Jak dowodzą eksperci bez pozyskania przynajmniej dwóch dużych klientów dla swojej technologii 18A firma może być zmuszona do sprzedaży całego działu produkcyjnego, a widmo masowych zwolnień obejmie też z pewnością polską filę, ulokowaną w pobliżu lotniska w Rębiechowie. Oczywiście firma utrzyma swoją placówkę w Gdańsku, a oprócz niej na Pomorzu dobrze sobie radzą:  SK Hynix, Solidigm, Synopsis czy Openchip.

Z drugiej jednak strony pojawiają się nowe, atrakcyjne kontrakty handlowe z zakresu IT czy układów scalonych. Udało się ostatecznie utrzymać produkcję Northvolt w Gdańsku w zakresie magazynowania energii, centrów danych AI po wykupieniu spółki przez Lyten. Pomorska oferta jest szczególnie atrakcyjna dla kooperantów z Azji, w tym zwłaszcza z Tajwanu bądź Korei Południowej. Warto pamiętać, iż Tajwan stanowi dziś przodującą potęgę z zakresu IT, mało tego Polska zdetronizowała ostatnio Stany Zjednoczone oraz Niemcy w imporcie komponentów i technologii dronów z Tajwanu, jako, że – jak pokazują dane tego państwa – wydaliśmy dwa razy więcej niż wspomniane wyżej kraje w ramach eksportu komponentów z Tajwanu do Polski. Warto pamiętać, iż także Polska Agencja Inwestycji i Handlu prowadzi rozmowy dotyczące ulokowania w okolicach Gdańska (a dokładnie węzła w Rusocinie) przedstawicielstwa Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC), natomiast inwestycja koreańskiego Samsunga, o której rok temu pisały media wciąż jest w grze jako prawdopodobna.
Szczególnie zachęcająco brzmią jednak perspektywy współpracy Agencji Rozwoju Pomorza z Tajwańsko-Polską Izbą Gospodarczą (TAIPO). Porozumienie w tej sprawie zostało podpisane  11 lipca 2025 r., co dało początek inicjatywie z zakresu energetyki wiatrowej i jądrowej, high-tech i ultranowoczesnego przemysłu. Na tej podstawie wypracowywane będą modele biznesowe oraz świadczona pomoc dla tajwańskich firm. W efekcie w gminie Pruszcz Gdański powstanie park przemysłowy o powierzchni ponad 500 hektarów, który będzie miejscem dedykowanym dla firm z obszaru high-tech tworząc jedną z dwóch najlepszych ofert inwestycyjnych pod projekty strategiczne, jakie dostępne są obecnie w Polsce.

Przedsięwzięcie to nie doszło do skutku samo z siebie. Poprzedziły je długotrwałe ustalenia i konsultacje m.in. z globalnym stowarzyszeniem SEMI, grupującego niemal wszystkich reprezentantów rynku, oraz aktywny udział Pomorza w największych na świecie międzynarodowych przedsięwzięciach, konferencjach i seminariach, m.in. w Arizonie, Monachium czy na Tajwanie. To właśnie na Pomorzu odbyła się też konferencja ISS 2025 – istotne wydarzenie związane z półprzewodnikami. W efekcie udało się nawiązać na tyle dobre relacje, by zainteresować pomorską ofertą inwestorów z Tajwanu. Jak potwierdził prezes TAIPO - Chao Chung-Chieh: „Podczas wizyty na Pomorzu wiele widzieliśmy. Doceniamy wasz dynamiczny rozwój Mam nadzieję, że ten region będzie dobrym miejscem dla tajwańskich inwestycji”.  

Czas pokaże czy wskazane wyżej przedsięwzięcia dostarczą rzeczywistych impulsów rozwojowych regionowi pomorskiemu, by umocnić jego pozycję na globalnych łańcuchach dostaw, by realnie przyczynić się do podniesienia innowacyjności. Cytowany na początku artykułu raport IBnGR pokazuje, że zdaliśmy test przystosowania do globalnego rynku w czasach ostatnich turbulencji gospodarczych. Pytań jednak rodzi się wiele. W ramach wskaźników innowacyjności Pomorze posiada dobre wyniki ale raczej w skali ogólnopolskiej, niż europejskiej, nie mówiąc już o światowej, choć trzeba uczciwie przyznać, że nie są to tylko problemy Pomorza, nawet nie tylko Polski, ale w zasadzie całej Europy trapionej rozległym kryzysem strukturalnym na skutek oddziaływań nowych potęg gospodarki azjatyckiej. Udział naszego kraju w łańcuchach globalnej wartości dodanej też nie jest imponujący. Pomorskie mankamenty związane są z dość niską efektywnością przeprowadzanych prac badawczo-rozwojowych, mierzonych liczbą zgłaszanych oraz uzyskiwanych patentów oraz praw ochronnych dotyczących wzorów przemysłowych – zarówno na szczeblu przedsiębiorstw, jak również uczelni oraz instytucji naukowych. 

Z drugiej jednak strony atutem regionu jest silny konglomerat uczelni (dwie uczelnie badawcze), jednostek badawczych, dużych przedsiębiorstw, lokalnych klastrów i infrastruktury rozwoju start-upów. Wedle „Barometru innowacyjności Pomorza 2024” największym wyróżnikiem województwa pomorskiego jest prężnie funkcjonujący ekosystem gospodarczy. Stanowi on bardzo istotny element z punktu widzenia tworzenia innowacji – jego obecność sprzyja zawiązywaniu współpracy między różnego typu podmiotami: przedsiębiorstwami, instytucjami badawczymi, uczelniami, instytucjami otoczenia biznesu czy instytucjami publicznymi. To z kolei stymuluje wymianę wiedzy, doświadczeń, pomysłów oraz zasobów, przyczyniając się do szybszego i bardziej efektywnego tworzenia innowacyjnych rozwiązań. Zwłaszcza ten ostatni atut silnie koresponduje z wymową ostatniego kontraktu z tajwańską Izbą TAIPO, który należy traktować nie jako zwieńczenie drogi, lecz raczej punkt wyjścia do dalszej, ciężkiej pracy regionu i jego służb administracyjnych w rodzaju Agencji Rozwoju Pomorza i Invest in Pomerania na rzecz podniesienia konkurencyjności regionu w globalnej gospodarce.   

Michał Graban

Fot. Depositphotos