Unijni ministrowie odpowiedzialni za sprawy obronne przyjęli we wtorek plan wdrażania stałej współpracy strukturalnej (PESCO), a także listę 17 projektów, które będą w jej ramach realizowane.

"To historyczny moment. Ministrowie podejmują pierwsze formalne decyzję w sprawie projektów dotyczących stałej współpracy strukturalnej" - mówiła jeszcze przed rozpoczęciem posiedzenia w Brukseli szefowa unijnej dyplomacji Federica Mogherini.

Przyjęty przez ministrów plan przedstawia strategiczny kierunek i wskazówki, jak zorganizować dalszą pracę nad procedurami i zarządzaniem zobowiązań wynikających z uczestnictwa w PESCO.

25 krajów uczestniczących w inicjatywie wraz z podpisaniem deklaracji przystąpienia do niej podjęło konkretne zobowiązania dotyczące rozbudowy programów obronnych czy podejmowania operacji zagranicznych.

Teraz ministrowie zaaprobowali kalendarz przeglądu i oceny krajowych planów wdrożeniowych, które w szczegółach informują, jak uczestniczące państwa członkowskie zamierzają wypełnić wiążące zobowiązania wobec innych państw.

W planie przewidziano też harmonogram uzgadniania ewentualnych przyszłych projektów oraz główne założenia wspólnych reguł zarządzania projektami. Reguły te mają zostać przyjęte do końca czerwca.

Wypełnianie zobowiązań ma być podzielone na dwie fazy obejmujące lata 2018-2020 oraz 2020-2025. Sekretariat PESCO składający się z przedstawicieli Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych, Sztabu Wojskowego Unii Europejskiej i Europejskiej Agencji Obrony ma do końca marca przedstawić swoją wstępną ocenę krajowych planów wdrożeniowych. Sekretariat na prośbę państw członkowskich będzie mógł też udzielić im wsparcia w poprawie planów.

Z dokumentu Rady UE wynika, że ministrowie przyjęli też decyzję formalnie ustanawiającą wstępną listę 17 wspólnych projektów, które będą realizowane w ramach PESCO. Teraz państwa członkowskie mają zdefiniować cele i harmonogram realizacji związany z każdym projektem, w którym będą uczestniczyć.

Lista obejmuje przedsięwzięcia dotyczące m.in. szkoleń, rozwijania zdolności, a także gotowości operacyjnej. W tej chwili projektów jest 17, ale Rada ma do listopada przyjąć zaktualizowaną listę; zasadą ogólną ma być aktualizowanie listy projektów co roku w listopadzie.

Z założenia w każdym z projektów muszą uczestniczyć co najmniej dwa kraje grupy PESCO, a każdy z krajów musi brać udział w przynajmniej jednym z nich. Kraje mogą też dać wyraz swojemu zainteresowaniu projektem bez udziału w nim jako obserwatorzy. Mają wówczas prawo monitorować przebieg i postępy i jeśli uznają za stosowne - przyłączyć się do jego realizacji.

Większość projektów to wspólne przedsięwzięcia od trzech do sześciu państw. Polska zgłosiła swój udział w największym projekcie mającym na celu poprawę mobilności wojsk i sprzętu na terenie UE. Jego głównym zadaniem jest ujednolicenie i uproszczenie procedur dla transgranicznych transportów wojskowych. Liderem projektu jest Holandia, a oprócz niej i Polski uczestniczy w nim jeszcze 21 krajów. Ponadto Polska weźmie udział w opracowaniu europejskich systemów radiostacji programowalnych, którym kierować ma Francja.

25 państw uczestniczących w PESCO to: Austria, Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Czechy, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Niemcy, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry i Włochy.

W kwietniu przyszłego roku wysoka przedstawiciel ds. polityki zagranicznej i bezpieczeństwa UE ma przedstawić pierwszy roczny raport dotyczący wdrażania PESCO.