Przygotowania do uruchomienia morskiej farmy wiatrowej są procesem długotrwałym, składającym się z wielu etapów. Proces zmierzający do uruchomienia morskiej farmy wiatrowej rozpoczyna się od uzyskania przez inwestora tzw. pozwolenia lokalizacyjnego (PSZW – pozwolenie na wznoszenie i wykorzystywanie sztucznych wysp, konstrukcji i urządzeń dla morskich farm wiatrowych). Jest to pozwolenie, które wydaje się na wniosek inwestora w drodze decyzji administracyjnej. Decyzję wydaje minister właściwy do spraw gospodarki morskiej, obecnie jest to Minister Infrastruktury.

W lutym 2017 roku, w związku z pracami nad planami zagospodarowania przestrzennego wód morskich minister właściwy do spraw gospodarki morskiej zawiesił rozpatrywania złożonych wniosków o wydanie pozwoleń lokalizacyjnych, do czasu przyjęcia planu zagospodarowania przestrzennego polskich obszarów morskich.

Rozpatrywanie wniosków o wydanie pozwolenia lokalizacyjnego (PSZW)

W lutym 2021 r. weszła w życie długo wyczekiwana ustawa o promowaniu wytwarzania energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych. Następnie przyjęty został przez Radę Ministrów rozporządzeniem z dnia 14 kwietnia 2021 r. (Dz.U. z 2021 r. poz. 935) Plan zagospodarowania przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej w skali 1:200 000, który obowiązuje od 22 maja 2021 r. (dalej Plan).

W ślad za przyjętymi dokumentami Minister Infrastruktury rozpoczął proces umarzania postępowań w sprawie wydania pozwoleń lokalizacyjnych. Wnioski, w których współrzędne planowanego przedsięwzięcia nie odpowiadały współrzędnym z załącznika nr 2 ustawy o promowaniu i wytwarzaniu energii elektrycznej z morskich farm wiatrowych, automatycznie poddano procedurze umorzenia. W ten sposób „uwolnione” są lokalizacje, na które będzie można złożyć wniosek o pozwolenie lokalizacyjne. 

Wnioski o PSZW złożone przed wejściem w życie ustawy i Planu, ale które nie zostały dotychczas rozpatrzone, a ich koordynaty są zgodne z załącznikiem do ustawy, nie będą umarzane. 

Na przełomie maja/czerwca 2021 r. inwestorzy rozpoczęli ponownie przygotowywanie wniosków o wydanie pozwoleń lokalizacyjnych dla morskich farm wiatrowych na Bałtyku. Ich składanie oraz rozpatrywanie rozpocznie się z chwilą wejścia w życie rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie oceny wniosków w postępowaniu rozstrzygającym.

Postępowanie rozstrzygające i kryteria oceny wniosków

8 listopada 2021 r. na stronach internetowych Rządowego Centrum Legislacyjnego opublikowano kolejny projekt rozporządzenia w sprawie oceny wniosków w postępowaniu rozstrzygającym wraz z uzasadnieniem oraz oceną skutków regulacji. Zawarto w nim szereg kryteriów, które należy spełnić przy ubieganiu się o pozytywną decyzję lokalizacyjną (PSZW).

W przypadku złożenia kilku wniosków na jeden obszar do Ministra Infrastruktury przeprowadzone zostanie postępowanie rozstrzygające. Jego zasady będą ściśle opisane w wyżej przedstawionym projekcie rozporządzenia. Określi ono także sposób punktacji wraz ze sposobem ustalania najistotniejszego kryterium oceny wniosku.

Jakie elementy środowiskowe musi zawierać wniosek o PSZW?

Po stronie Inwestorów leży przedstawienie jak najbardziej szczegółowych informacji, o realizowanej inwestycji, począwszy od zgodności z Planem zagospodarowania przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej w skali 1:200 000, który obowiązuje od 22 maja 2021 r. (w skrócie nazywany także PZP POM) po zabezpieczenia finansowe, harmonogram oraz logistykę związaną z możliwościami stworzenia zaplecza kadrowego i organizacyjnego.

Badania środowiskowe i inwentaryzacje przyrodnicze

Jednym z elementów wniosku jest opis uwarunkowań przyrodniczych oraz opis przewidywanych oddziaływań planowanej inwestycji dla wnioskowanego obszaru. 

W części głównej wniosku należy umieścić informacje związane z oceną oddziaływania na środowisko w zakresie m.in.: warunków geologicznych, surowców mineralnych, osadów wraz z ich składem chemicznym, warunków hydrologicznych i hydrochemicznych, fitoplanktonu i zooplanktonu, fitobentosu i zoobentosu, ichtiofauny, awifauny, ssaków morskich, chiropterofauny oraz obszarów chronionych, w tym Natura 2000.

Załączniki do wniosku o PSZW

Kolejne zagadnienia nawiązujące do procedury oceny oddziaływania na środowisko odzwierciedlają następujące załączniki do wniosku:

    • Załącznik 3 - Informacje o środowisku znajdującym się w zasięgu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia;

    • Załącznik 4 - Opis potencjalnych oddziaływań planowanego przedsięwzięcia na środowisko i jego zasoby naturalne zarówno żywe, jak i mineralne oraz ich ocena;

    • Załącznik 5 - Opis środków zmniejszających szkodliwe oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na środowisko morskie;

    • Załącznik 6 - Opis przyjętych założeń i zastosowanych metod prognozy oraz wykorzystanych danych o środowisku morskim, ze wskazaniem trudności powstałych przy gromadzeniu niezbędnych informacji;

    • Załącznik 7 - Projekt programu monitoringu, w tym monitoringu środowiska i zarządzania procesem inwestycyjnym i eksploatacyjnym;

    • Załącznik 8 - Opis elementów środowiska objętych ochroną na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody Dz.U.2021.1098, znajdujących się w zasięgu przewidywanego oddziaływania planowanego przedsięwzięcia.

Z uwagi na szeroki przekrój danych o środowisku morskim niezwykle ważna jest współpraca ekspertów z poszczególnych dziedzin oraz doświadczenie związane z oceną oddziaływań zaplanowanych działań w danym środowisku przyrodniczym.

EKO-KONSULT Sp. z o.o. uczestniczył w opracowaniu raportu OOS m.in. dla planowanej morskiej farmy wiatrowej PGE. Na bazie tych doświadczeń należy stwierdzić, że bardzo trudno będzie opracować część z wymienionych wyżej załączników bez szczegółowej wiedzy o środowiskowych uwarunkowaniach przyrodniczych.

Wracając do projektu rozporządzenia w sprawie oceny wniosków w postępowaniu rozstrzygającym - definiuje ono kryteria ogóle, o których mowa w art. 27 g ustawy o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej. Zgodnie z ustawą, na drodze rozporządzenia, minister właściwy do spraw gospodarki morskiej w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw klimatu wprowadza kryteria szczegółowe, które będą brane pod uwagę przy ocenie wniosków. Wśród dodatkowo punktowanych kryteriów wskazano m.in. doświadczenie w realizacji projektów związanych z magazynowaniem energii, technologiami wodorowymi oraz efektywnością wykorzystania obszaru.

Za spełnienie wszystkich kryteriów można maksymalnie uzyskać 100 punktów. Minimum kwalifikacyjne w całym postępowaniu rozstrzygającym wynosi 57 punktów. Co ważne, przy każdym z punktowanych kryteriów należy spełnić minimum kwalifikacyjne. Składanie wniosków odbywać się będzie jedynie w formie elektronicznej, poprzez platformę ePUAP.

Harmonogram postępowań rozstrzygających wnioski na dany obszar

Zakłada się, że na przełomie 2021/2022 roku rozpoczną się postępowania rozstrzygające dotyczące lokalizacji morskich farm wiatrowych w polskiej wyłącznej strefie ekonomicznej. Minister Infrastruktury na swojej stronie BIP będzie umieszczał ogłoszenia o możliwości składania wniosków na dany obszar.

Obszary, na które złożono wnioski będzie można śledzić na stronach Geoportalu – na dedykowanej platformie SIPAM (SIPAM – System Informacji Przestrzennej Administracji Morskiej https://sipam.gov.pl/mapy/geoportal-sipam/). 

W Geoportalu SIPAM w kompozycji Morskie Farmy wiatrowe znajdują się dwie zakładki:

    • Wnioski > Farmy – złożone wnioski o wydanie pozwoleń lokalizacyjnych dla morskich farm wiatrowych.

    • Wnioski > Kable do MFW – złożone wnioski o wydanie pozwoleń lokalizacyjnych dla kabli wyprowadzających energię elektryczną z morskich farm wiatrowych.

Dane w utworzonej tabeli atrybutów aktualizowane będą raz w tygodniu, w środy do godziny 12.00 czasu polskiego, według stanu na piątek (koniec dnia) w tygodniu poprzedzającym. W ten sposób będzie można śledzić na bieżąco np. kto złożył wniosek, na jaki obszar oraz jaki obszar został uwolniony. 

Doświadczenie kluczem do uzyskania pozwolenia (PSZW)

Istotą dobrego wniosku o wydanie pozwolenia lokalizacyjnego w aktualnym otoczeniu formalnym i prawnym jest szczegółowość opisu planowanej inwestycji w każdym jej aspekcie, a także czas przygotowania kompletnej dokumentacji, która jest kluczowa z perspektywy potrzeb Inwestora. EKO-KONSULT posiada bogate doświadczenie, zdobywane przez ostatnie 30 lat w projektach zlokalizowanych na wodach morskich w granicach administracyjnych Rzeczypospolitej Polskiej. Może współpracować przy opracowaniu dokumentacji, wspierać inwestora w całej procedurze.

Katarzyna Rachwalska