StoGda Ship Design & Engineering to wiodące biuro projektowe w Polsce, które działa na rynku od 25 lat. Założyciele biura związani ze Stocznią Gdańską zaczynali od branży okrętowej, rozszerzając szybko ofertę usług o rynek offshore i energetykę. Biuro jest także zaangażowane w rozwój morskiej energetyki wiatrowej poprzez projekty statków instalacyjnych typu jack-up. Na tym nie koniec. O planach StoGda w obszarze offshore wind opowiada w komentarzu dla portalu GospodarkaMorska.pl Tomasz Świątkowski, prezes zarządu polskiego biura projektowego StoGda. 

Rozwój morskiej energetyki wiatrowej otwiera szanse dla polskich biur projektowych związanych z gospodarka morską. Jednym z nich jest polskie biuro StoGda, które funkcjonuje na rynku od 25 lat. Po likwidacji Stoczni Gdańskiej w 1997 roku założyciele zdecydowali o kontynuowaniu aktywności jako prywatny podmiot. Obecnie StoGda oferuje usługi projektowe dla okrętownictwa, branży offshore i onshore oraz energetyki. 

Co wyróżnia StoGda wśród innych biur projektowych? Tomasz Świątkowski w rozmowie z GospodarkaMorska.pl podkreśla, że StoGda jest pionierem elektrycznej żeglugi, czyli statków z napędem bateryjnym. 

– Mało kto wie, że pierwszy taki prom zbudowany w Unii Europejskiej został zaprojektowany w Polsce, w naszym biurze w Gdańsku. Mowa tu o jednostce Elektra, która dostała wiele nagród, w tym tę najważniejszą w świecie: Elektra została „Statkiem Roku 2017”. W tym roku zostanie oddana do eksploatacji czwarta jednostka z napędem elektrycznym zbudowana według naszej dokumentacji – wyjaśnia prezes biura. 

Biuro specjalizuje się też w projektowaniu statków typu jack-up, czyli samopodnośnych statków instalacyjnych, które są wykorzystywane do budowy morskich farm wiatrowych. Przygoda ta rozpoczęła się w 2008 roku. 

– Jest niewiele biur projektowych na świecie, które mogą się wykazać w tym obszarze takimi referencjami, jakie ma StoGda. Obecnie jest w budowie piąty statek tego typu, w którego projekt byliśmy zaangażowani – i jak dodaje nasz rozmówca: – Dzisiaj rozmawiamy o udziale w projekcie i budowie szóstej takiej jednostki. 

Wyjaśnia, że jednostki te są nietypowe, ponieważ mają zamontowane nogi, na których statek staje na dnie i podnosi się nawet 20 metrów ponad poziom wody. W tej pozycji następnie wykonuje montaż turbiny (w tym łopat wiatrowych) posadowionej na fundamencie.

– Pierwszą jednostką tego typu była samopodnośna barka Thor. Wtedy nasz udział był dość ograniczony, ponieważ projekt został przejęty w trakcie budowy tej jednostki w Grecji. Ale okazał się on początkiem nawiązania dobrej współpracy z armatorem, dla którego w późniejszym czasie zostały zaprojektowane i zbudowane jeszcze dwie kolejne takie jednostki. Jedną z nich był statek Innovation, gdzie nasz zakres prac był zdecydowanie większy niż na wcześniejszym projekcie. Wówczas, czyli w roku 2012, był on uznawany na świecie za najbardziej zawansowany technicznie statek w budowie – przypomina. 

– Kolejny jack-up dla tego samego armatora, statek Vidar, został zbudowany na bazie naszego autorskiego projektu. Zakres prac obejmował wszystkie etapy projektowe, począwszy od wykonania projektu koncepcyjnego i na przekazaniu dokumentacji zdawczej skończywszy. W naszym zakresie był również projekt nóg i całego systemu podnoszenia, czyli najważniejszego systemu na tego typu statkach. Obecnie wszystkie te trzy jednostki są z powodzeniem wykorzystywane do budowy morskich farm wiatrowych. 

Następnym projektem była samopodnośna jednostka Zourite wyposażona w osiem nóg i suwnicę zamiast dźwigu. Suwnica ta jest największym takim urządzeniem dźwigowym zainstalowanym na obiekcie pływającym. Ta jednostka została wykorzystana do innych celów, a mianowicie do budowy autostrady na morzu wokół wyspy La Reunion, koło Madagaskaru.

Podkreśla, że wszystkie przywołane przez niego jednostki zostały wybudowane w Polsce, w stoczni Crist.

Docenieni przez międzynarodową branżę morską

Udział StoGdy we wspomnianych projektach został zauważony i doceniony w branży morskiej. StoGda dostała dwie nagrody związane ze statkami typu jack-up. Pierwszą z nich w 2014 roku w kategorii "innowacyjny projekt" w ramach Innowacyjnej Gospodarki Morskiej za projekt Vidar. Drugą, Latarnię Gospodarki Morskiej w roku 2021 w kategorii "lider technologii morskich" za projektowanie jednostek samopodnośnych.

– Bardzo dobre opinie z eksploatacji „naszych” statków samopodnośnych typu jack-up, zwłaszcza jednostki Vidar (obecnie Vole Au Vent) ugruntowały naszą pozycję na rynku usług projektowych i przekonały armatorów do współpracy z nami. Jednym z nich jest Jan De Nul, dla którego bezpośrednio zrealizowaliśmy prace projektowe przy jego nowym jack-upie Voltaire, którego budowa obecnie jest na ukończeniu w jednej ze stoczni w Chinach. W momencie podpisywania przez armatora kontraktu na budowę tej jednostki, Voltaire był największą jednostką tego typu na świecie. Jako ciekawostkę, która zobrazuje wielkość tego statku, dopowiem, że wierzchołek dźwigu w pozycji wyniesionej na nogach jest wyżej niż czubek wieży Eiffla. Obecnie kończymy pracę przy tym projekcie przygotowując dla armatora najważniejszy dokument na tego typu jednostkach, czyli Operating Manual – mówi prezes StoGdy. 

W tym samym czasie StoGda było zaangażowane w inne projekty jack-upów. 

– Był okres w zeszłym roku, gdy prowadziliśmy prace jednocześnie na czterech różnych jednostkach. Jedną z nich był projekt nowego, bardzo innowacyjnego jack-upa na rynek amerykański. Pozostałe prace dotyczyły analiz sprawdzających możliwości użytkowania statków w różnych warunkach i dostosowujących te istniejące jednostki do pracy w nowych lokalizacjach, na nowych farmach wiatrowych, gdzie grunt oraz warunki środowiskowe są inne niż te, na które te statki zostały pierwotnie zaprojektowane – dodaje.

Biuro pracuje nad własną koncepcją statku CTV. Ale nie tylko

Świątkowski informuje, że StoGda obecnie pracuje nad własnym konceptem statku CTV (Crew Transfer Vessel), który będzie przewoził personel i mniejsze wyposażenie pomiędzy portem a morską farmą wiatrową lub jednostkami SOV (Service Operation Vessel) pracującymi na tych farmach.

– Obserwując światowe rynki i kierunki ich szybkiego rozwoju staramy się, aby nasze dotychczasowe doświadczenie projektowe pozwoliło nam kontynuować naszą przygodę z branżą morskiej energetyki wiatrowej. I nie myślę tu tylko o statkach, ale również o innych konstrukcjach, jednakże na obecnym poziomie prowadzonych rozmów i uzgodnień nie mogę na razie zdradzić więcej szczegółów – mówi tajemniczo prezes biura StoGda. 

Od początku zaangażowani w rozwój polskiej branży offshore wind

Podkreśla, że przez ostatnie lata StoGda brało czynny udział w lobbowaniu i rozpowszechnianiu wiedzy o udziale polskich przedsiębiorców i ich dotychczasowych doświadczeniach w tym obszarze. Przedstawiciele biura uczestniczą w międzynarodowych konferencjach prasowych, czy w pracach nad regulacjami sektorowymi. Biuro jest także sygnatariuszem porozumienia sektorowego „Polish Offshore Wind Sector Deal”, które zostało podpisane rok temu we wrześniu.

– Przygotowaliśmy nawet projekty koncepcyjne statków instalacyjnych, które mogłyby zostać zaprojektowane przez polskie biura projektowe i zbudowane w polskich stoczniach. Przyznam, że był okres, gdy straciłem już wiarę w powodzenie tej idei …. Od jakiegoś już czasu ta wiara do mnie wróciła. Dzisiaj już chyba każdy widzi, że sprawy posunęły się na tyle daleko, że, moim zdaniem, nie ma odwrotu – nasze polskie morskie farmy wiatrowe powstaną na Bałtyku i jest to tylko kwestia czasu – mówi prezes Świątkowski.

StoGda dołącza do porozumienia sektorowego branży offshore wind.

– Wiara ta nie jest bez podstaw, ponieważ polscy przedsiębiorcy od lat są dostawcami usług, wyposażenia i konstrukcji dla europejskiej branży offshore wind. Dostawcy ci mają już zdobyte doświadczenie i bardzo dobre referencje ze zrealizowanych wcześniej projektów na farmy wiatrowe w Niemczech czy w Danii. Dlatego też, już od kilkunastu miesięcy główni zagraniczni wykonawcy zainteresowani wejściem na polski rynek robią rozeznanie, budują swoją wiedzę o naszym lokalnym rynku i rozmawiają z polskimi firmami, które chcą być częścią ich łańcuchów dostaw. StoGda jest jedną z takich firm, która uczestniczy w tych rozmowach i chce brać czynny udział w procesie projektowania konstrukcji fundamentów, wież, trafostacji oraz szeroko rozumianej floty offshore – podkreśla nasz rozmówca.

StoGda w 2022 roku

Działania biura projektowego będą koncentrowały się nie tylko na tematach związanych z morskimi farmami wiatrowymi. Firma chce rozwijać kompetencje w sektorze statków zero- i nisko-emisyjnych, ponieważ już tylko takie jednostki będą projektowane i budowane w nadchodzącej przyszłości.

– Planujemy kontynuować nasze działania w branży offshore wind. Wierzymy, że nasze doświadczenie, znakomite referencje, dobra opinia na rynku, gotowość do współpracy oraz bardzo dobre relacje z ludźmi z tej branży doprowadzą nas do tego punktu, że jak w końcu ruszy do biegu pociąg zwany „Polish Offshore Wind”, to StoGda będzie na jego pokładzie – podsumowuje. 

Z cyklu „Kto jest kim w polskim offshore” ukazały się także:

Seaway 7: Bez sprawnej i elastycznej logistyki nie będzie offshore wind

PTMEW: Udało się skonsolidować polski przemysł offshore wind 

MAG Offshore: Koncentrujemy się na budowie local content 

Enprom: Jesteśmy w sercu transformacji energetycznej 

Lotos Petrobaltic: Statki serwisowe będą gotowe w 2025 roku 

Enmaro: Wspieramy rozwój offshore wind i zielonego wodoru 

GrECo Polska: Ubezpieczamy przyszłość offshore wind w Polsce 

Ambiens: Poszukujemy wspólnego mianownika w offshore wind 

Atlas Copco: Wynajmujemy powietrze, energię i innowacje