Na prezentację filmu i armaty podobnej do tych, jakimi w 1939 r. dysponowali polscy żołnierze na Westerplatte, zaprasza w sobotę na półwysep Muzeum Gdańska. W programie imprez przygotowanych z okazji 45-lecia otwarcia Wartowni nr 1 jest także m.in. gra historyczna.

O wydarzeniach, które będą miały miejsce w sobotę między godz. 10 a 18, poinformował Andrzej Gierszewski - rzecznik prasowy Muzeum Gdańska, która to miejska placówka sprawuje pieczę nad Wartownią nr 1.

Jak wyjaśnił rzecznik, elementem obchodów będzie prezentacja unikatowego, nigdy dotąd nieprezentowanego publicznie filmu, na którym uwieczniono operację przesunięcia Wartowni nr 1. Gierszewski przypomniał, że przedsięwzięcie to miało miejsce w 1967 r., a zorganizowano je, bo oryginalnie warownia stała na terenie przeznaczonym pod inwestycje. Przesunięcie niewielkiego budynku ocaliło go przed rozbiórką.

Rzecznik przypomniał, że „przeniesienia budynku o 77 metrów, utrudnianego przez władze PRL, dokonali m.in. prof. Andrzej Januszajtis oraz Aleksander Ślusarz”, a ich prace filmował wówczas – z użyciem prywatnej taśmy filmowej, Jan Markiewicz. W rozmowie z PAP Gierszewski wyjaśnił, że w ostatnim czasie Muzeum Gdańska nawiązało kontakt z autorem zdjęć, a ten udostępnił wykonany przez siebie materiał.

Gierszewski dodał w rozmowie z PAP, że – dysponując nagraniem, Muzeum przygotowało trwający około 7 minut film pokazujący operację przesunięcia obiektu i opatrzył go materiałem dźwiękowym – relacją Januszajtisa i Ślusarz z przygotowań i przebiegu przedsięwzięcia.

Rzecznik wyjaśnił, że film ten będzie prezentowany w sobotę na telebimie ustawionym w sąsiedztwie Wartowni nr 1. Przez jakiś czas na miejscu obecni będą też osobiści Januszajtis oraz Ślusarz.

Gierszewski dodał, że w sobotę Wartownię nr 1 można będzie zwiedzać za darmo. W pobliżu obiektu prezentowa będzie także udostępniona przez pasjonatów historii militarnej armata polowa kalibru 75 mm. „Będzie to armata tego samego typu, jak armaty, których żołnierze z Westerplatte używali we wrześniu 1939 r. prowadząc ogień w kierunku stanowisk wojsk niemieckich” – wyjaśnił PAP Gierszewski.

Dodał, że na miejscu można też będzie skorzystać z przejażdżki zabytkowym Fiatem 508 z 1936 r.

Goście, którzy pojawią się na Westerplatte, będą też mogli zwiedzić bezpłatnie teren Wojskowej Składnicy Tranzytowej w ramach projektu „Szlak Pamięci”, którego częścią będzie m.in. przejażdżka drezyną.

Na imprezę złoży się także gra historyczna. Jak wyjaśnił Gierszewski, dzięki rozłożonej na ziemi dużej planszy z mapą Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte, uczestnicy gry dowiedzą się m.in., jak powstawała składnica oraz jak wyglądał przebieg bohaterskich walk we wrześniu 1939 r.

W latach 20. ub. wieku wchodzący w skład Wolnego Miasta Gdańsk półwysep Westerplatte został przekazany Polsce z przeznaczeniem na bazę przeładunku broni i amunicji. Bazę nazwano Wojskową Składnicą Tranzytową i do wybuchu II wojny światowej na jej terenie powstało m.in. kilka żelbetonowych wartowni oraz koszary.

1 września 1939 r. składnica została zaatakowana przez załogę cumującego nieopodal półwyspu niemieckiego pancernika "Schleswig-Holstein". Oddziały polskie pod dowództwem majora Henryka Sucharskiego do 7 września 1939 r. bohatersko broniły placówki przed atakami wroga z morza, lądu i powietrza.

Z oryginalnych obiektów składnicy w całości do dziś przetrwały tylko Wartownia Nr 1 (przeniesiona z nabrzeża w głąb lądu), budynek dawnej elektrowni (dziś na terenie zajętym przez wojsko) oraz ruiny budynku koszar. Od lat 70. ub. wieku w wartowni działa niewielkie muzeum, w którym prezentowane są m.in. zdjęcia i dokumenty oraz broń i wyposażenie żołnierzy wojska polskiego z 1939 roku, używane także przez załogę Westerplatte.