Szefowie firm PEJ, Westinghouse i Bechtel podpisali w czwartek umowę dot. konsorcjum projektowego i usług inżynierskich przy budowie elektrowni jądrowej na Pomorzu. Kolejnym etapem będzie umowa ws. projektowania i prac inżynieryjnych, to już latem tego roku - poinformowała minister klimatu i środowiska Anna Moskwa.

W czwartek odbyło się uroczyste podpisanie umowy, która określa główne zasady współpracy pomiędzy Polskimi Elektrowniami Jądrowymi (PEJ) a konsorcjum amerykańskich spółek: Westinghouse Electric Company i Bechtel. W wydarzeniu udział wzięli m.in. minister klimatu i środowiska Anna Moskwa, pełnomocnik rządu ds. strategicznej infrastruktury energetycznej Mateusz Berger oraz ambasador Stanów Zjednoczonych w Polsce Mark Brzezinski.

Minister klimatu podkreśliła, że jest to ważny dzień dla projektu jądrowego, dla rozwoju energetyki jądrowej w Polsce i dla relacji polsko-amerykańskich. "Dziś projekt wchodzi w nowy etap. Do projektu dołącza kolejny gigant energetyki jądrowej, to amerykańska spółka Bechtel, która będzie pełniła rolę wykonawcy w projekcie" - oświadczyła Anna Moskwa.

"Spotykamy się dzisiaj, by podpisać niezwykle ważne porozumienie, które będzie docelowo prowadziło do konsorcjum dwóch spółek jądrowych (Westinghouse i Bechtel - PAP), pozwoli przygotować kolejny etap, jakim będzie projektowanie i prace inżynieryjne. To już latem tego roku, więc spotkamy się po raz kolejny z dobrymi wiadomościami" - oznajmiła szefowa MKiŚ.

Zapowiedziała też otwarcie centrum szkoleniowego, które będzie służyło nie tylko energetyce jądrowej w Polsce, ale i innym państwom w tej części Europy.

"Przygotowaliśmy i wdrażamy konsekwentnie kompleksowy program wsparcia polskich firm, tak żeby w momencie, kiedy będą się pojawiały kolejne etapy projektowania a następnie budowy, żeby polskie firmy były gotowe świadczyć jak najwyższej jakości usługi i realizować to za pomocą dobrze przygotowanych, wykwalifikowanych pracowników. Dlatego też już niedługo, również ze stroną amerykańską, będziemy ogłaszać otwarcie centrum szkoleniowego. To centrum szkoleniowe będzie służyło energetyce jądrowej nie tylko w Polsce, ale mam nadzieję, że dla wszystkich państw w tej części Europy” – powiedziała szefowa resortu klimatu.

Bezpieczeństwo jądrowe oznacza bezpieczeństwo narodowe" - podkreślił ambasador USA w Polsce Mark Brzezinski.

Jak wskazał Brzezinski, Stany Zjednoczone i Polska zawiązały partnerstwo, "by zapewnić Polakom czystą, bezpieczną energię, dostępną cenowo. (...) Będziemy kontynuować to partnerstwo" - zapewnił. W ocenie amerykańskiego ambasadora Polska ma szansę stać się regionalnym liderem w rozmieszczaniu zasobów energetyki jądrowej.

"Wkrótce w Polsce będziemy gościć amerykańską misję handlową - będzie to od 20 do 22 września. Będzie ona zorganizowana przez Instytut Energetyki Jądrowej we współpracy z Departamentem Energii Stanów Zjednoczonych i polskim resortem klimatu i środowiska" - zapowiedział ambasador. Jak wskazał, misja "połączy wiodących liderów i również potencjalnych polskich partnerów, żeby omówić łańcuch dostaw dot. elektrowni jądrowej".

"Dzisiejsza ceremonia jest bardzo ważna, nie tylko dlatego, że stanowi jeden z kamieni milowych, ale także przygotowuje grunt do pracy zespołowej" - powiedział podczas konferencji Patrick Fragman, prezes Westinghouse Electric Company. Dodał, że jest to również dobry moment, żeby zastanowić się, kiedy będą realizowane następne elementy.

"Chodzi o to, żeby zapewnić udział polskich firm w tym projekcie, żeby skorzystała z tego polska gospodarka, żeby była to energia dostępna cenowo, czysta i zapewniająca polskiej gospodarce właściwe zasoby" - zaznaczył Fragman.

"Tworząc łańcuchy w Polsce i szkoląc tysiące kwalifikowanych pracowników, będziemy mogli kontynuować tego rodzaju projekty bez końca. Polska będzie liderem w zakresie dekarbonizacji" - podkreślił Craig Albert, prezes ds. operacyjnych firmy Bechtel.

"Zbliżamy się do końca procedury transgranicznej, możemy powiedzieć, że jesteśmy na bardzo zaawansowanym etapie uzyskiwania decyzji środowiskowej, decyzji zasadniczej i jeszcze w tym roku zamierzamy wystąpić o uzyskanie decyzji lokalizacyjnej, co oznacza, że jesteśmy już bardzo blisko rozpoczęcia prac terenowych na Pomorzu" - powiedział p.o. prezesa PEJ Łukasz Młynarkiewicz.

Poinformował, że nadrzędnym celem PEJ na ten rok jest wypracowanie warunków umowy pod przyszłą umowę na projektowanie pierwszej polskiej elektrowni jądrowej. "Dzisiejsza umowa z firmami Westinghouse i Bechtel to bez wątpienia kamień milowy, to swoista kropka nad i, jeżeli chodzi o model realizacji tej inwestycji" - dodał.

Zapowiedział, że spółka Bechtel będzie przyszłym wykonawcą tej inwestycji. Przypomniał, że brała ona udział w pracach inżynieryjnych i budowlanych ponad 80 proc. reaktorów jądrowych w Stanach Zjednoczonych i około 150 projektach jądrowych na całym świecie.

"Mamy to szczęście, że do realizacji największego projektu w Polsce mamy najlepszych fachowców. Mamy najlepszego dostarczyciela technologii: Westinghouse i firmę Bechtel. Czujemy się po bezpiecznej stronie mocy" - ocenił pełnomocnik rządu ds. strategicznej infrastruktury energetycznej Mateusz Berger. Wyraził przy tym nadzieję, że za kilka miesięcy, może nawet kilkanaście tygodni, będzie można przekazać informacje o szczegółach projektu, "który zmieni historię energetyki w Polsce".

Polski rząd w listopadzie 2022 r. wskazał, że technologię do pierwszej elektrowni w ramach Programu Polskiej Energetyki Jądrowej (PPEJ) dostarczy firma Westinghouse i elektrownia powinna stanąć na Pomorzu. PPEJ przewiduje budowę dwóch elektrowni w dwóch różnych lokalizacjach. Pierwszy blok pierwszej elektrowni powinien - zgodnie z rządowymi planami - ruszyć w 2033 r.

W lutym br. podpisano umowę pomostową na prace przedprojektowe, która obejmuje 10 głównych obszarów merytorycznych, m.in. opracowanie szczegółowego modelu realizacji inwestycji, przygotowanie oceny bezpieczeństwa, programu kontroli jakości oraz identyfikację potencjalnych dostawców, z naciskiem na firmy z Polski. Umowa miała pozwolić na rozpoczęcie przez PEJ i Westinghouse pierwszych prac przedprojektowych, zanim dojdzie do uzgodnienia umowy wykonawczej. Przewiduje też, że Westinghouse poświęci projektowi ponad 100 tys. roboczogodzin.

Należąca w całości do Skarbu Państwa spółka Polskie Elektrownie Jądrowe ma przygotować proces inwestycyjny i pełnić rolę inwestora w projekcie budowy pierwszej elektrowni jądrowej w Polsce. PEJ będzie także odpowiadać za budowę kolejnych reaktorów o łącznej mocy zainstalowanej od ok. 6 do ok. 9 GWe w oparciu o wielkoskalowe, wodne ciśnieniowe reaktory jądrowe generacji III+ oraz ich eksploatację.

13 kwietnia br. spółka PEJ złożyła w Ministerstwie Klimatu i Środowiska wniosek o wydanie decyzji zasadniczej dla elektrowni jądrowej, na Pomorzu. Decyzja zasadnicza potwierdzi, że inwestycja jest zgodna z realizowaną przez państwo polityką, w tym polityką energetyczną. Decyzja ta będzie także uprawniać inwestora - spółkę Polskie Elektrownie Jądrowe do ubiegania się o uzyskanie kolejnych decyzji administracyjnych jak m.in. decyzja lokalizacyjna a następnie pozwolenie na budowę.

Westinghouse to dostawca technologii reaktorów jądrowych, usług serwisowych i producent paliwa jądrowego, specjalizujący się w reaktorach wodnych ciśnieniowych PWR. Wywodząca się z USA firma należy obecnie do kanadyjskiego funduszu Brookfield; wkrótce transakcję objęcia części udziałów ma zamknąć kanadyjska firma wydobywająca uran - Cameco.

Bechtel to inżynieryjna firma ze Stanów Zjednoczonych zajmująca się m.in. budową i zarządzaniem projektami z siedzibą w Reston w Stanie Wirginia. 

autorka: Anna Bytniewska

ab/ kmz/ maja/ pif/ ewes/ mk/

Fot. Depositphotos