Na NWZ Orlenu zmiany w radzie nadzorczej i sprawa roszczeń od Daniela Obajtka i Michała Roga

Zwołane na 28 października br. Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Orlenu zajmie się, na wniosek Skarbu Państwa, zmianami w radzie nadzorczej. Zarząd Orlenu wniósł zaś pod obrady sprawę roszczeń o naprawienie szkód przez Daniela Obajtka i Michała Roga z byłych władz spółki.

Jak wynika z ogłoszenia Orlenu dotyczącego Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia (NWZ), zostało ono zwołane na wniosek ministra aktywów państwowych Wojciecha Balczuna, w imieniu Skarbu Państwa jako akcjonariusza spółki, w celu podjęcia uchwał w sprawie ustalenia liczby członków rady nadzorczej oraz zmian w jej składzie. NWZ odbędzie się 28 października tego roku w siedzibie spółki w Płocku.

W radzie nadzorczej Orlenu zasiada aktualnie 11 osób, w tym: przewodniczący Wojciech Popiołek, wiceprzewodniczący Michał Gajdus, sekretarz Katarzyna Łobos oraz członkowie - Ewa Gąsiorek, Kazimierz Mordaszewski, Tomasz Zieliński, Mikołaj Pietrzak, a także Piotr Wielowieyski, Marian Sewerski, Ewa Sowińska i Przemysław Ciszak. Wszyscy, poza Ewą Sowińską, która była kandydatką Nationale-Nederlanden OFE, zostali zgłoszeni przez Skarb Państwa, przy czym Przemysław Ciszak został powołany bezpośrednio przez ministra aktywów państwowych.

Obecny skład rady nadzorczej został ustalony w czerwcu br. przez Zwyczajne Walne Zgromadzenie (ZWZ) Orlenu, natomiast Przemysław Ciszak został powołany w sierpniu tego roku.

Zgodnie ze statutem Orlenu, w skład rady nadzorczej może wchodzić od 6 do 15 osób, w tym przewodniczący, a rada jest powoływana i odwoływana przez Walne Zgromadzenie z wyjątkiem jednego jej członka, którego powołuje i odwołuje Skarb Państwa reprezentowany przez podmiot uprawniony do wykonywania praw z akcji należących do Skarbu Państwa - obecnie jest to minister aktywów państwowych.

W trakcie najbliższego NWZ, jak wynika z ogłoszenia Orlenu, pod obrady poddane zostaną także dwa projekty uchwał wniesione przez obecny zarząd, a dotyczące dochodzenia roszczeń o naprawienie szkód wyrządzonych przez Daniela Obajtka, który był prezesem spółki od lutego 2018 r. do lutego 2024 r., oraz przez członka zarządu od września 2018 r. do lutego 2024 r. Michała Roga.

Według obecnego zarządu Orlenu, w obu przypadkach chodzi o ponoszenie z majątku spółki wydatków na cele prywatne, niezwiązanych z pełnioną funkcją, zarówno przez Daniela Obajtka, jaki i Michała Roga, jak również o nieprawidłowe prowadzenie i brak należytego nadzoru nad polityką cen sprzedaży paliw na polskim rynku w drugiej połowie 2023 r., polegającą na bezzasadnym i sprzecznym z interesem spółki zaniżaniu cen hurtowych tych produktów.

Roszczenia mają dotyczyć też, jak zaznaczono w obu projektach uchwał, braku należytego nadzoru nad wykorzystywaniem środków udostępnionych przez Orlen spółce Orlen Trading Switzerland (OTS) w ramach wewnątrzgrupowego finansowania, które zostały wykorzystane w sposób nienależyty, przy czym Orlen został pozbawiony możliwości ich odzyskania.

W projektach uchwał dotyczących zarówno Daniela Obajtka, jak i Michała Roga zaznaczono, że postanowienia o dochodzeniu roszczeń dotyczą także szkód wyrządzonych zdarzeniami, które miały miejsce w latach obrotowych, za które obaj otrzymali absolutorium, a o których wystąpieniu oraz skutkach Walne Zgromadzenie nie zostało należycie poinformowane przed podjęciem uchwał w sprawie udzielenia tych absolutoriów.

W uzasadnieniu obu projektów uchwał zgłoszonych pod obrady NWZ, obecny zarząd Orlenu przypomniał, że w grudniu 2024 r. zwołane w podobnym trybie Walne Zgromadzenie spółki postanowiło, że będzie mogła ona dochodzić roszczeń o naprawienie szkód przez 13 byłych członków zarządu, w tym Daniela Obajtka. Aktualny zarząd Orlenu zaznaczył jednocześnie, że nieważność przyjętej wówczas decyzji stwierdził w maju tego roku Sąd Okręgowy w Łodzi, podnosząc m.in. niewystarczającą szczegółowość uchwały - od tego wyroku spółka złożyła apelację, przy czym sprawa dotychczas nie została prawomocnie rozstrzygnięta.

Jak podkreślił obecny zarząd Orlenu, oba projekty uchwał dotyczące Daniela Obajtka i Michała Roga zostały przedstawione pod obrady NWZ w trosce o interes spółki, w celu zabezpieczenia możliwości dochodzenia od nich roszczeń o naprawienie wyrządzonych szkód, niezależnie od ostatecznego rozstrzygnięcia apelacji od wyroku z maja tego roku, uwzględniając w treści zastrzeżenia Sądu Okręgowego w Łodzi. Ponadto, według zarządu Orlenu, działania Daniela Obajtka i Michała Roga, o których wspominają projekty uchwał, zostały potwierdzone audytami i kontrolami wewnętrznymi oraz doradców zewnętrznych.

W grudniu 2024 r., w trakcie poprzedniego NWZ Orlenu, prezes spółki Ireneusz Fąfara informował, że przeprowadzone audyty i kontrole wykazały liczne nieprawidłowości w działaniach byłych członków zarządu, „skutkiem których spółka poniosła szkodę”. Jako przykłady podał m.in. kontrolę obejmującą lata 2015-2023, która wykazała wydatkowanie przez członków byłego zarządu „bez uzasadnienia biznesowego” ze środków spółki ponad 40 mln zł oraz zaniżanie cen paliw, co - jak podkreślał Fąfara - doprowadziło do „szkody wielkich rozmiarów - wartość, której wyniosła od 2 do 4 mld zł”.

Informując w grudniu 2024 r. NWZ Orlenu o przypadku spółki OTS, Fąfara mówił z kolei, że „niewłaściwy nadzór nad przekazaniem środków pieniężnych” skutkował szkodą 1,5 mld zł. Sprawa dotyczy przedpłat na ropę naftową zamawianą właśnie za pośrednictwem szwajcarskiej spółki, przy czym dostawy surowca nie zostały zrealizowane. Obecny prezes Orlenu wskazywał jednocześnie, że postępowanie w Szwajcarii, dotyczące spółki OTS, toczy się przy zaangażowaniu „renomowanych firm światowych, zarówno o charakterze prawnym detektywistycznym, przy współpracy z prokuraturą Szwajcarii i władz Zjednoczonych Emiratów Arabskich”.

Daniel Obajtek i Michał Róg odpierają zarzuty obecnych władz Orlenu. W styczniu br. Prokuratura Okręgowa w Płocku podała, że w związku z zawiadomieniem byłego prezesa Orlenu, obecnie europosła PiS, wszczęte zostało tam śledztwo, dotyczące podejrzenia wyrządzenia szkody w obrocie gospodarczym przez obecny zarząd spółki. Czynności w tym postępowaniu powierzono ABW. Obecnie śledztwo, w ramach którego pozyskano z Orlenu dokumentację dotyczącą m.in. wyników finansowych spółki, zostało przedłużone do 24 grudnia br. Przesłuchiwani są kolejni świadkowie.

W czerwcu br. ZWZ Orlenu udzieliło absolutorium za 2024 r. obecnemu zarządowi i radzie nadzorczej tej spółki oraz zdecydowało, aby nie udzielać go poprzednim obu tym gremiom. Decyzje te podjęto m.in. głosami Skarbu Państwa jako akcjonariusza.

Absolutorium nie otrzymali ostatecznie: Daniel Obajtek oraz zasiadający w kierowanym przez niego zarządzie: Armen Artwich, Adam Burak, Józef Węgrecki, Patrycja Klarecka, Michał Róg, Jan Szewczak i Piotr Sabat, jak również Krzysztof Nowicki, Iwona Waksmundzka-Olejniczak oraz Robert Perkowski. Udzielenia absolutorium odmówiono też Wojciechowi Jasińskiemu, który przewodniczył radzie nadzorczej od marca 2020 r. do lutego 2024 r., a także członkom rady z tego okresu - Andrzejowi Szumańskiemu, Annie Wójcik, Barbarze Jarzembowskiej, Andrzejowi Kapale oraz Romanowi Kuszowi, Jadwidze Lesisz i Annie Sakowicz–Kacz.

Podczas najbliższego NWZ Orlenu, rozpatrzone zostaną także projekty uchwal dotyczące zmian w statucie spółki oraz wyrażenia zgody na zbycie na rzecz Polskiej Spółki Gazownictwa (PSG) z siedzibą w Tarnowie oddziału Laboratorium Pomiarowo Badawcze PGNiG w Warszawie poprzez wniesienie oddziału do PSG jako wkładu niepieniężnego i objęcie w zamian wszystkich nowych udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym PSG.

NWZ Orlenu zostało zwołane 28 października 2025 r. na godz. 11 i odbywać się będzie w siedzibie w budynku Centrum Administracji spółki przy ul. Chemików w Płocku.

Podobnie do wcześniejszych obrad, również w przypadku najbliższego NWZ Orlenu można spodziewać się, że przyjęcie wszystkich proponowanych projektów uchwał będzie zależało przede wszystkim od stanowiska i głosów Skarbu Państwa, największego akcjonariusza Orlenu. Z danych publikowanych ostatnio przez spółkę wynika, że Skarb Państwa posiada tam 49,9 proc. akcji, Nationale-Nederlanden OFE 5,45 proc., a pozostali akcjonariusze, w tym instytucjonalni i indywidualni 44,65 proc. akcji.

mb/ pad/

fot. Depositphotos