Saint-Nazaire to pierwsza otwarta we Francji morska farma wiatrowa. Jej budowa trwała ponad dziesięć lat i ostatecznie stała się success story jej dewelopera, firmy EDF Renewables. We wtorek 13 września w Gdańskim Inkubatorze STARTer polska branża morska mogła wysłuchać i zobaczyć, jak powstawała ta dziś będąca jedną z najbardziej nowoczesnych morskich farm wiatrowych w Europie.

Polsko-francuski dzień offshore odbył się z inicjatywy Pomorskiej Platformy Rozwoju Morskiej Energetyki Wiatrowej. Gospodarzem spotkania było EDF Renewables, francuskie konsorcjum zainteresowane rozwojem offshore wind w Polsce – w drugiej fazie rozwoju firma złożyła wnioski o 10 z 11 pozwoleń lokalizacyjnych.

Tematem wydarzenia była otwarta w tym roku pierwsza francuska morska farma wiatrowa, Saint-Nazaire. Farmę tworzy 80 turbin wiatrowych w odstępach 1km. Zlokalizowane są 12 km od linii brzegowej, a ich łączna moc to 480 MW. Jak podkreślali przedstawiciele EDF, Saint Nazaire stworzyła 7000 miejsc pracy.

Saint Nazaire. Fot. EDF Renewables

EDF Renewables Polska to pierwsza firma biorąca udział w drugiej fazie rozwoju polskiego offshore, która zorganizowała spotkanie dla przyszłych polskich dostawców.

– Dzisiejszy dzień to okazja do spotkania, wysłuchania wszystkich najważniejszych interesariuszy, którzy przygotowali projekt morskiej farmy wiatrowej w St. Nazaire we Francji i chcą podzielić się swoimi doświadczeniami. Takie wydarzenie to możliwość zapoznania się i wymiany najlepszymi praktykami i wyciągniętymi wnioskami – powiedziała Alicja Chilińska-Zawadzka, Dyrektor Zarządzająca EDF Renewables Polska. – Inwestycja w St. Nazaire to także historia sukcesu zbudowania nie tylko morskiej farmy wiatrowej, ale całego nowego sektora gospodarki wokół tego przedsięwzięcia, które umożliwiło rozwój nowych usług i przemysłu i wygenerowało nowe miejsca pracy – dodała.

W STARTERze pojawiło się 120 osób, głównie przedstawicieli pomorskich firm zainteresowanych udziałem w morskiej energetyce wiatrowej na polskim Bałtyku.

Wśród prelegentów głównej części spotkania byli partnerzy biorący udział w budowie Saint-Nazaire. Reprezentowali różne dziedziny przemysłu i podzielili się swoim doświadczeniem w Polsce, która rozpoczęcie polskiego offshore ma jeszcze przed sobą.

Polski offshore to nie nowy temat dla Pomorskiego

Dzień otworzył Leszek Bonna, Wicemarszałek województwa pomorskiego oraz Magdalena Wójtowicz, Wiceprezeska gdańskiego Inkubatora STARTER. Patronat nad wydarzeniem objęła Ambasada Francji, którą reprezentowała Agnieszka Wiechecka.

Zanim EDF i partnerzy przeszli do omawiania pierwszej morskiej farmy wiatrowej we Francji, scena należała do Pomorskiej Platformy Rozwoju Morskiej Energetyki Wiatrowej na Bałtyku. Platforma, która powstała w we wrześniu 2020, zrzesza obecnie 100 podmiotów z wszystkich stron branży – polskich przedsiębiorców, międzynarodowych i polskich deweloperów, a także uczelnie.

Wiceprezes organizacji, dr Karolina Lipińska zwracała uwagę przede wszystkim na podobieństwa polskiej sytuacji z tymi we Francji jeszcze kilka lat temu.

– Jako Pomorska Platforma Rozwoju Morska Energetyki Wiatrowej na Bałtyku stawiamy na wymianę doświadczeń i dobrych praktyk. Pomorskie dopiero zaczyna swoją przygodę z morską energetyką wiatrową, dlatego chcemy się uczyć od bardziej doświadczonych partnerów. Francja jest przykładem szczególnie mi bliskim, ponieważ wydaje się, że ścieżka dochodzenia do inwestycji jest podobna jak w naszym kraju. Podobnie jak na Pomorzu, francuskie doświadczenia wskazują na duży udział i rolę klastrów. W województwie pomorskim mamy kilka klastrów, które wspierają rozwój efektywności energetycznej i upatrują swoją przyszłość w rozwoju odnawialnych źródeł energii. Chcemy w tej wiedzy znaleźć inspirację do działania. Jeśli chodzi o projekty, które chcielibyśmy realizować w przyszłości, to myślę, że partner francuski jest dla nas bardzo ważnym przykładem.– powiedziała specjalnie dla Gospodarki Morskiej.

Pomorska Platforma Rozwoju Energetyki Wiatrowej przedstawiła plany i obecny stan prac nad działalnością edukacyjną – projektem Edu Offshore Wind dla młodzieży. Ogłoszono też przyszłe wizyty studyjne PPREW w 2022 roku: w Niemczech (październik), Francji (listopad) i Hiszpanii (grudzień).

Nauka dla rozwoju offshore wind

Na wydarzeniu obecni byli też przedstawiciele świata naukowego. Polską stronę reprezentował prof. Sambor Guze z Uniwersytetu Morskiego w Gdyni, który omówił przebieg prac Grupy Roboczej ds. Rozwoju Kadr i Systemów Kształcenia. Opowiedział m.in. o wymogach naszego Sector Deal i badaniach nad przekwalifikowaniem polskich górników.

Sebastian Zimnol, CEO WETOG i prof. Marek Pawłowski z UG z Międzynarodowego Centrum Technologii Kwantowych opowiedzieli o cyberbezpieczeństwie w kontekście nadchodzących technologii kwantowych. Ich projekt stworzonym na gdańskim uniwersytecie – firmy QCG.

W części dotyczącej morskiej farmy wiatrowej Saint Nazaire środowisko naukowców reprezentował Franck Schoefs, Dyrektor Instytutu Badawczego Badań Przybrzeżnych oraz profesor Uniwersytetu w Nantes. Opowiedział o badaniach morskich i przybrzeżnych towarzyszących budowie francuskiej farmy.

Wszystkie ręce na pokład – success story Saint Nazaire

Główną część spotkania był case study morskiej farmy wiatrowej Saint Nazaire – pierwszej farmy offshore otwartej we Francji w 2022 roku. Za projektem stoi EDF Renewables, ale jak podkreślali wszyscy paneliści z ramienia francuskiego dewelopera, morska farma wiatrowa to wynik wieloetapowej współpracy.

„EDF jako koncern państwowy wie i rozumie, jak ogromną odpowiedzialność ponoszą podmioty, które przeprowadzają transformację energetyczną” – mówiła ze sceny Alicja Chilińska-Zawadzka. Podkreślła też, że w DNA EDF Renewables leży dialog.

Przez historię powstawania Saint Nazaire uczestników szczegółowo przeprowadził Laurent Smagghe, specjalista ds. relacji rozwoju offshore we Francji w EDF Renewables. Projekt narodził się jeszcze w 2011 roku, kiedy ogłoszono pierwszy przetarg na 5 morskich farm wiatrowych we Francji. EDF otrzymał pozwolenia na 3 z nich (St.-Nazaire, Fecamp, Courseulles-Sur-Mer) o mocy 500-750 MW każda.

„W początkach projektu trudno było zorientować się małym firmom francuskim, kto co kupuje” – wspominał narodziny francuskiego offshore Laurent Smagghe. Podkreślił, że przedsięwzięciu takim jak morska farma wiatrowa bierze udział wielu aktorów, a większość z nich to ogromne konsorcja, które na potrzeby projektu tworzą JV. W samą morską stację transformatorową były zaangażowane firmy: Chantiers de Atrantique, GE Grid Solutions, SDI i DEME.

Budowa Saint Nazaire ruszyła w 2019 roku. W 2020 zaczęto budować infrastrukturę lądową – bazę budowlaną i serwisową oraz huby. 2021 przypadł na fazę commissioningu. W 2022 ostatecznie zainstalowano wszystkich 80 turbin.

Jak podkreślił specjalista z EDF, „Gdańsk jest bardzo dobrze usytuowany pod względem tego przemysłu”.

Podobnie praktyczne wystąpienie miał Christophe Moiret, Business Developer z Chantiers de l'Atlantique, głównego dostawcy EDF Renewables w tym projekcie (tzw. Tier 1).

Wśród partnerów bezpośrednio współpracujących z EDF Renewables przy Saint Nazaire byli również przedstawiciele takich gigantów jak Siemens Gamesa.

– Poprzez firmę EDF wątek francuski jest dla nas ważny, bo EDF to nasz partner zarówno w energetyce wiatrowej lądowej, jak i morskiej. Na razie współpracujemy na kilku projektach w Europie. Mamy nadzieję, że będzie również opcja do naszej współpracy w Polsce – powiedział Paweł Przybylski, Managing Director w Siemens Gamesa.

Siemens Gamesa to lider w energetyce wiatrowej, zarówno lądowej, jak i morskiej. Do jej głównych zadań należy dostawa sprzętu, ale też utrzymywanie i serwisowanie turbin wiatrowych. Współpracuje m.in. z EDF Renewables we Francji, w Polsce zaś jest preferowanym dostawcą dla dwóch deweloperów (m.in. kontrakt z Polenergią). Obecnie tworzy biuro offshore w Gdańsku, do którego rekrutacje już ruszyły. Poszukiwani pracownicy to zarówno tzw. backoffice jak i specjaliści techniczni pracujący przy turbinach.

Kolejnym wielkim dostawcą EDF przy Saint Nazaire był GE Renewable Energy. Matteo Labaldini, specjalista ds. sprzedaży offshore w GE, wspomniał o poprzednich projektach ukończonych razem z EDF, jak Hal-150. Paola Jugele, Project Sourcing Manager opowiedziała o procesie wprowadzania na rynek i możliwościach lokalizacyjne dla platformy Haliade X w Holandii, a Brice Coquelet, OFW Global Commodity Buyer, przedstawił wymagania, które musi spełnić przedsiębiorca, żeby stać się dostawcą GE.

Dialog, dialog i jeszcze raz dialog

W części dotyczącej local contentu wzięli udział przedstawiciele francuskich firm zaangażowanych w projekt Saint Nazaire na różnych etapach rozwoju. Jednym z nich był klaster Neopolia – sieć powstała w 1999 roku, zrzeszająca dzisiaj 240 firm, mająca ponad 50 mln euro wspólnego obrotu. Neopolia dostarcza wspólne rozwiązania przemysłowe z dziedzin: inżynieria, produkcja, instalacja i konserwacja. Lucas Bryk przedstawił m.in., jak powstawał projekt demonstracyjny pływającej turbiny wiatrowej Floatgen.

Prosto z Francji połączył się z Gdańskiem Olivier Tretout, Prezes Zarządu Portu Morskiego Nantes – Saint Nazaire, który w skrócie przedstawił wszystkie etapy instalacji farmy Saint-Nazaire.

Polsko-francuski dzień offshore podsumowała dyskusja. W panelu wzięli udział przedstawiciele pomorskiej platformy PPREW, EDF Renewables oraz ich partnerów z projektu St. Nazaire. Dodatkowo w dyskusji wziął udział niedawno pozyskany partner z Polski – Budimex.

Równocześnie z dniem na sali trwały spotkania B2B, na które można się było zapisywać wcześniej.

– Jesteśmy dumni i szczęśliwi, że jako pierwsza firma z drugiej fazy rozwoju offshore w Polsce rozpoczynamy tak otwarty i szczegółowy dialog z polskimi lokalnymi dostawcami. Dzisiaj usłyszeliśmy w wielu wystąpieniach i od wielu naszych kolegów partnerów, że w DNA EDF Renewables leży dialog z wszystkimi interesariuszami, których zapraszamy do współpracy przy realizowanych przez nas inwestycjach. Współpraca z lokalnym środowiskiem i opieranie realizacji inwestycji na lokalnych łańcuchach wartości jest podstawą sukcesu każdego realizowanego przez nas projektu. W przypadku ogromnego polskiego programu rozwoju offshore takie podejście bazujące na local content jest tym bardziej niezbędne, aby wykonać inwestycje w sposób terminowy i efektywny ekonomicznie bezpieczny dla inwestora – podsumowała w rozmowie z nami Alicja Chilińska-Zawadzka.

Na całym świecie produkuje 13,5 GW energii tylko z wiatru na morzu (liczba ta ma się podwoić). Firma jest obecna w 20 krajach. W Polsce obecna jest w lądowej energetyce wiatrowej od 2012 roku.