Europejska inicjatywa obywatelska „Zatrzymanie płetw – zaprzestanie handlu" została z zadowoleniem przyjęta przez Komisję Europejską, która zbada sposoby rozwiązania problemu handlu płetwami rekinów.

Celem ekologicznej akcji jest podjęcie działań mających na celu zakończenie międzynarodowego handlu płetwami rekinów luźnych. Określana jako "okrutna i nielegalna" praktyka oznacza, że żywemu rekinowi odcina się płetwy, głównie grzbietowe, po czym wrzuca się je z powrotem do morza. Okaleczone zwierzę nie jest przez to w stanie normalnie funkcjonować i ginie. Inicjatywa „Zatrzymać obcinanie płetw – zaprzestanie handlu" odzwierciedla obawy opinii publicznej dotyczące zrównoważonego charakteru połowów rekinów i handlu rekinami na całym świecie i wzywa do zakończenie handlu luźnymi płetwami rekinów w UE oraz rozszerzenia zakresu rozporządzenia (UE) nr 605/2013 zakazującego obcinania płetw rekinom, aby uniemożliwić także przywóz, wywóz i tranzyt luźnych płetw rekinów.

Rekiny odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu równowagi ekosystemów morskich i są podatne na działalność człowieka. Pomimo wysiłków na rzecz poprawy ochrony rekinów w ostatnich latach wiele populacji rekinów znajduje się w sytuacji krytycznej – ponad jedna trzecia gatunków rekinów jest zagrożona wyginięciem, tj. uważa się je za zagrożone krytycznie, zagrożone lub podatne na zagrożenia. Komisja przyznaje, że obcinanie płetw rekinom jest jednym z głównych zagrożeń dla ochrony tych gatunków.

W związku z tym Komisja Europejska planuje podjąć działania w trzech obszarach, będą to:

- zbadanie możliwości przyjęcia środka ustawodawczego w celu zaprzestania handlu luźnymi płetwami rekinów;
- rozpoczęcie prac przygotowawczych z myślą o rozpoczęciu do końca 2023 r. oceny skutków środowiskowych, społecznych i gospodarczych stosowania polityki „naturalnie związanych płetw" do wprowadzania rekinów na rynek UE, zarówno w UE, jak i w handlu międzynarodowym (przywóz i wywóz);
- dostarczenie do końca 2024 roku bardziej szczegółowych informacji na temat przywozu i wywozu z UE w celu poprawy statystyk dotyczących handlu produktami z rekinów.

- UE od dawna jest liderem w zakresie zrównoważonego rozwoju zasobów morskich, w tym rekinów. Europejska inicjatywa obywatelska jest wezwaniem do podjęcia dalszych działań. Mam przyjemność odpowiedzieć na tę inicjatywę za pomocą szeregu działań, które będą ważnymi krokami w kierunku lepszej ochrony rekinów, które mają zasadnicze znaczenie dla zdrowia oceanów - powiedział Virginijus Sinkevičius, komisarz do spraw środowiska, oceanów i rybołówstwa.

- Europejska inicjatywa obywatelska jest jedynym w swoim rodzaju narzędziem, które przez 11 lat jej istnienia pokazało, że ma własne miejsce i potencjał, aby wpływać na politykę i prawodawstwo UE. Tak jest również w przypadku tej inicjatywy i dziękuję organizatorom za ich wysiłki - zaznaczyła Věra Jourová, wiceprzewodnicząca do spraw wartości i przejrzystości.

W ramach prowadzonych działań organizacja planuje także zintensyfikować egzekwowanie unijnych środków identyfikowalności i będzie współpracować z partnerami międzynarodowymi w całym łańcuchu wartości kontroli połowów na morzu, handlu produktami z rekinów od wyładunku do trafienia ich do konsumenta, akcji informacyjnej wśród kupujących, zapobieganiu nielegalnemu handlowi i dochodzeniu roszczeń w tym zakresie. Dzięki współpracy z państwami członkowskimi i Interpolem zapewni gromadzenie i przekazywanie kompletnych i wiarygodnych informacji przez rybaków i organy państw członkowskich na temat wszystkich tych aspektów. Ponadto Komisja Europejska zintensyfikuje działania międzynarodowe UE, ponieważ handel płetwami rekinów ma charakter globalny. Celem będzie wzmocnienie skutecznego wdrażania środków ochrony i zarządzania w odniesieniu do gatunków rekinów oraz opowiedzenie się za ogólnoświatowym zakazem obcinania płetw rekinom, zachęcania do ograniczania popytu na płetwy rekinów oraz zwalczanie nielegalnego handlu ich płetwami.

Komisja będzie współpracować z państwami członkowskimi UE w ramach CITES (Konwencji o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem), regionalnych organizacji ds. zarządzania rybołówstwem, Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa oraz z państwami trzecimi.

Europejska inicjatywa obywatelska (EIO) została wprowadzona w kwietniu 2012 roku jako środek umożliwiający obywatelom ustalenie programu działań w wielu obszarach polityki. Uczestnicząc w takiej inicjatywie, milion obywateli z przynajmniej siedmiu państw członkowskich UE może wezwać Komisję Europejską do zaproponowania środków prawnych w dziedzinach należących do kompetencji Komisji. Europejska inicjatywa obywatelska jest jednym z kluczowych innowacyjnych narzędzi promowania demokracji uczestniczącej na poziomie UE. Europejska inicjatywa obywatelska „Stop finning – Stop the trade" została zarejestrowana w styczniu 2020 roku i przedłożona Komisji Europejskiej w styczniu 2023 roku.