Energetyczne priorytety polskiej prezydencji w Radzie UE - zabezpieczenie dostaw i cen

Zabezpieczenie dostaw energii, w tym morskich dróg importu oraz jej cen, przy utrzymaniu tendencji dekarbonizacji - to w ocenie Ośrodka Studiów Wschodnich energetyczne priorytety Europy Środkowo-Wschodniej w kontekście polskiej prezydencji w Radzie UE.

Ośrodek Studiów Wschodnich (OSW) przedstawił w piątek wstępne tezy raportu "Wnioski dla polskiej prezydencji w Radzie UE. Priorytety energetyczne Europy Środkowo-Wschodniej w kontekście wojny i transformacji". Jak zauważa w nich Ośrodek, w obszarze energii aktualne pozostaje wyzwanie utrzymania równowagi pomiędzy poszczególnymi celami: polityką klimatyczną, bezpieczeństwem energetycznym i przystępnymi cenami energii. W ocenie OSW, wraz z silnym spadkiem zależności UE od rosyjskiego gazu, wzrosło znaczenie dostaw przez morza, zarówno nośników energii, jak i energii elektrycznej morskimi kablami.

Według Ośrodka, poprzednia KE wykorzystała Zielony Ład do zarządzania kryzysami, które stały się pretekstem do przyspieszenia dekarbonizacji. Kryzysy pokazały jednak, że aktualne są wyzwania związane z bezpieczeństwem i przystępnością cen.

Jak przypomina OSW, 1 stycznia spodziewany jest koniec tranzytu rosyjskiego gazu gazociągami przez Ukrainę. To szansa na odejście od importu z Rosji i przyspieszenie decyzji inwestycyjnych w obszarach, które są alternatywami dla rosyjskiego gazu - wskazano. Może też skłonić całą Unię do zerwania z importem z Rosji, co pociąga za sobą konieczność właściwego zarządzenia całym procesem, ponieważ takie zerwanie może spowodować wzrost cen - ocenia Ośrodek.

Podczas debaty towarzyszącej prezentacji tez raportu wiceminister klimatu Krzysztof Bolesta wskazał, że w ocenie resortu wyzwania dla polskiej prezydencji w obszarze energii są w dużej mierze zbieżne z wnioskami OSW. Zauważył też, że cele, jakie w 2014 r. miała koncepcja Unii Energetycznej, czyli zmniejszenia zależności od energii z importu, dalej są aktualne. Oznacza to, że niemal nic z tamtych postulatów nie udało się zrealizować, oprócz dywersyfikacji kierunków dostaw i solidarności na rynku gazu - podkreślił Bolesta.

Jego zdaniem należy wrócić do pomysłu Unii Energetycznej i jakoś zrealizować jej postulaty. Na rynku energii potrzebujemy więcej Unii, bez unijnego "parasola" i europeizacji kosztów systemu żadne państwo nie będzie w stanie samo konkurować z USA i Chinami - stwierdził wiceminister. Według niego bezpieczeństwo najlepiej zapewnią europejskie technologie i dekarbonizacja wytwarzania energii; żeby obniżyć jej koszty, należy dalej integrować rynek. "Na imporcie paliw kopalnych konkurencyjności nie zbudujemy. A rynek energii elektrycznej trzeba naprawić" - podkreślił Bolesta.

W czasie debaty eksperci, analitycy i przedstawiciele polskiego sektora energii podkreślali, że aby dekarbonizacja była szansą na bezpieczeństwo energetyczne, musi zachowywać perspektywę konkurencyjności; inaczej Europa musi się liczyć z tym, że niektóre nowoczesne technologie, jak zielony wodór czy CCS, mogą "odpłynąć" do USA. W ocenie uczestników dyskusji należy się spodziewać spadku ambicji w polityce klimatycznej. Wskazywano np. na ostatnie sygnały od prezydenta elekta USA Donalda Trumpa, który stwierdził, że jeśli Europa nie będzie kupować więcej amerykańskiej ropy i gazu, to musi się liczyć z taryfami celnymi na swoje towary.(PAP)

wkr/ pad/

Fot. Depositphotos