500 mln GBP wydają Szkoci na morskie porty i krajowy łańcuch dostaw MEW

Dowcipy o skąpstwie Szkotów można włożyć między bajki. Przynajmniej jeśli chodzi o rozwój morskiej energetyki wiatrowej. Rząd Szkocji zobowiązał się do aktywnego wsparcia portów, producentów elementów farm wiatrowych oraz producentów wyposażenia infrastrukturalnego.  500 mln GBP zostanie przeznaczone w ciągu pięciu lat ma na rozwój  krajowego łańcucha dostaw morskiej energetyki wiatrowej – informuje rząd Szkocji na swoim portalu.

Warto prześledzić zdecydowane inicjatywy rządu Szkocji na rzecz budowy narodowego łańcucha produkcji nie tylko MEW. Jest to niezwykle ważna  wiedza w kontekście niedawnych wydarzeń na Pomorzu. Niedawno zakończyły się targi i konferencje w ramach POWER CONNECT, które  zorganizowane zostały z dużym sukcesem przez Międzynarodowe Targi Gdańskie. W czasie paneli i dyskusji kuluarowych wiele mówiono o strategicznych działaniach i lokalnych aktywnościach.  

Wydarzenie poprzedziło ważne spotkanie zorganizowane przez Marszałka Mieczysława Struka, posiedzenie Pomorskiej Rady Przedsiębiorczości. Skupiono się na podstawowej grupie  inwestycji w sektorze energetycznym na Pomorzu, a głównie budowy elektrowni jądrowej na Pomorzu oraz rozwoju morskiej energetyki wiatrowej. 

W czasie spotkania z przedsiębiorcami i samorządowcami Wojciech Wrochna, Pełnomocnik Rządu ds. Strategicznej Infrastruktury Energetycznej, mówił, że  local content jest w centrum działań legislacyjnych i organizacyjnych rządu. Podkreślał konieczność rozwijania kompetencji wśród pomorskich firm. Zauważył jednak trudności wynikające  z trudności związanych z finansowaniem certyfikacji i szkoleń – informuje Urząd Marszałkowski.

A mamy przecież aktywną Pomorską Specjalną Strefę Ekonomiczną oraz przestrzenie inwestycyjne na obszarach i w pobliżu portów Gdańsk, Gdynia, Szczecin i Świnoujście. Są również przestrzenie wokół małych portów zrzeszonych w Związku Małych Portów Polskich, którym wyznaczono jedynie funkcje portów instalacyjnych. W łańcuchu produkcyjnym i logistycznym działającym nie tylko dla potrzeb MEW ale dla energetyki w ogóle jest na Pomorzu jeszcze wiele obszarów do zagospodarowania. Zobaczmy jak to robią Szkoci. 

Szkockie inicjatywy w brytyjskich funtach

W czasie polskich wydarzeń nie wybrzmiały tak wyraźne deklaracje rządu, jak ma to miejsce w Szkocji. Warto więc wziąć pod uwagę aktywności Szkotów, którzy morskie farmy wiatrowe budują od wielu lat i dziś podejmują działania wzmacniające porty i przemysł.  

Wiodące inwestycje, które wymienia się jako efekt realizacji w  ramach zobowiązania rządu Szkocji do wsparcia inwestycji w wysokości łącznej  500 mln GBP obejmują między innymi projekt wspierany finansowo przez Scottish National Investment Bank. Są to m.in. inwestycje  w XLCC i producenta kotwic Subsea Micropiles. 

 XLCC to firma zaledwie z 5-letnią historią, a już otrzymuje znaczące środki na rozwój lokalnego łańcucha dostaw dla MEW. Jest to brytyjska firma założona w 2020 r. w celu zaspokojenia krytycznych potrzeb infrastrukturalnych globalnej transformacji energetycznej – informuje Bank Szkocji i uzasadnia to tym, że „W miarę jak świat zmierza w kierunku Net Zero, elektryfikacja staje się niezbędna. Jednak na świecie występuje globalny niedobór podmorskich kabli HVDC potrzebnych do tej transformacji”. 

Aby sprostać popytowi, XLCC buduje światowej klasy zakład produkcyjny kabli HVDC w Szkocji, wraz z niezbędnymi możliwościami zarządzania morskiego i projektami – informuje kierownictwo XLCC i zapowiada, że „utworzy 900 miejsc pracy dla pracowników wysoko wykwalifikowanych”. Na budowę zakładu produkcyjnego w Ayrshire Bank Szkocji przeznaczył 20 mln. Nowe linie produkcyjne zwiększą globalną podaż kabli. Kable produkowane w Hunterston będą miały kluczowe znaczenie dla wsparcia transformacji energetycznej Wielkiej Brytanii. 

Map of Scotland and Northern England, with two lines added to show route of proposed electrical HVDC cables in the North Sea, Źródło: Eastern HVDC

Szkockie kable na dnie

Chodzi o projekt budowy najdłuższego brytyjskiego podmorskiego systemu elektroenergetycznego wysokiego napięcia prądu stałego (high voltage DC - HVDC). National Grid Electricity Transmission (NGET) i SSEN Transmission utworzyły spółkę joint venture w celu zbudowania  Eastern Green Link 2 (EGL2). Obejmie on utworzenie 525-kV, 2GW łącza HVDC z Peterhead w Szkocji do Drax w Anglii. Będzie to największy w historii Wielkiej Brytanii projekt infrastrukturalny zapewniający przesył energii elektrycznej na odległości do 436 km. Przy czym łącze HVDC North Sea Link (NSL) ma długość 720 km, a łącze Viking ma długość 765 km.

Nowe stacje konwerterowe na obu końcach połączą kabel HVDC z istniejącą infrastrukturą sieci przesyłowej, aby wesprzeć rozwój nowej generacji energii odnawialnej. Dziewięć miesięcy pracy zespołów projektowych w SSEN Transmission i NGET doprowadziło do formalnego utworzenia przedsięwzięcia wczoraj. Po otrzymaniu ostatecznej zgody od regulatora prace mają rozpocząć się w 2024 r., a planowana data oddania do użytku to 2029 r.

- Ambicją rządu jest aby do 2030 r. uzyskać 50 GW energii z energetyki wiatrowej na morzu, wymaga bezprecedensowej skali i złożoności działań — powiedział Carl Trowell, prezes UK Strategic Infrastructure w National Grid w czasie ogłaszania uruchomienia inwestycji latem 2023 r. 

Carl Trowell podkreślił, że „Eastern Green Link 2 jest częścią naszego Great Grid Upgrade, największej przebudowy sieci od pokoleń. Ta nowa infrastruktura umożliwi przesyłanie więcej czystej, odnawialnej energii z miejsca, w którym jest generowana, do miejsc, w których jest potrzebna, przyczyniając się do obniżenia rachunków za energię w perspektywie długoterminowej i czyniąc energię Wielkiej Brytanii bardziej samowystarczalną” – Nick Flaherty z eNews Power cytuje prezesa UK Strategic Infrastructure w National Grid .

- Połączenie północnej Szkocji z północną Anglią i przesyłanie energii odnawialnej do społeczności w całym kraju ma kluczowe znaczenie dla realizacji rządowych celów w zakresie walki ze zmianą klimatu” — powiedział Maz Alkirwi, dyrektor finansowy SSEN Transmission portalowi eNews Power. SSEN Transmission zainwestuje ponad 10 mld funtów w modernizację sieci w kluczowych obszarach, łącząc nowe lądowe i morskie odnawialne źródła energii na północy Szkocji, jako część swojego programu „Pathway to 2030”. Te inwestycje  wspierają realizację celów Szkocji i Wielkiej Brytanii w zakresie zerowej emisji netto. Program obejmuje dziewięć znaczących projektów lądowych i podmorskich, w tym EGL2.

Port Montrose na energetycznym szlaku 

Do tych środków dojdą Dotacje Highlands and Islands Enterprise na pomoc w rozwoju nowych obiektów portowych w porcie Scapa Flow na Orkadach. Uruchomione będą również dotacje Scottish Enterprise na rozszerzenie działalności w Porcie Montrose. Zobowiązali się do tego szkoccy ministrowie w czasie tegorocznego Globalnego Forum Inwestycji w Morską Energię Wiatrową.  Rząd Szkocji podkreśla, że chodzi o „podniesienia prestiżu Szkocji jako miejsca docelowego realizacji inwestycji kapitałowych”.

Port Montrose może zwiększyć swój potencjał dzięki dotacji Scottish Enterprise w wysokości 3,2 mln funtów. Jest to porozumienie publiczno-prywatne, które ma pomóc w rozszerzeniu działalności i przyciągnięciu nowych inwestycji do portu Montrose. Dotacja Scottish Enterprise w wysokości 3,2 mln funtów wesprze projekt o wartości 7,2 mln funtów, mający na celu nabycie i zagospodarowanie gruntów oddalonych o niecałe dwie mile od portu.

Nowa strategicznie lokalizacja wykonywana jest jako Montrose Port Industrial Park. Park przemysłowy zapewni zarówno istniejącym, jak i nowym firmom większą przestrzeń do rozwoju i dostosowywaniu się do dynamicznie rozwijającego się sektora odnawialnych źródeł energii w Szkocji. Inwestycja Scottish Enterprise jest częścią zobowiązania rządu Szkocji do zainwestowania do 500 mln funtów w ciągu pięciu lat w celu rozwoju łańcucha dostaw morskiej energii wiatrowej i pozyskania dodatkowych 1,5 mld funtów prywatnych inwestycji.

Wicepremier rządu Szkocji Kate Forbes po informacji o przyznaniu dotacji powiedziała: „Sektor morskiej energetyki wiatrowej w Szkocji już teraz stwarza znaczące możliwości, zapewnia miejsca pracy i przyciąga duże inwestycje w całym kraju. Rząd Szkocji jasno dał do zrozumienia, że ​​Szkocja jest otwarta na biznes i ściśle współpracujemy z Scottish Enterprise i partnerami z sektora publicznego, aby zmaksymalizować inwestycje i napędzać wzrost w tym sektorze”.

Według rządu Szkocji „Port Montrose jest kluczowym atutem wspierającym szkocką branżę morskiej energetyki wiatrowej”. To kolejne inwestycja portowa z serii strategicznych zobowiązań rządu Szkocji. Dyrektor generalny Scottish Enterprise Adrian Gillespie powiedział: „Rozbudowa portu Montrose jest niezwykle ważna dla zapewnienia nowej infrastruktury i przestrzeni w celu wsparcia dalszego wzrostu sektora morskiej energetyki wiatrowej”.

- Ta inwestycja oznacza przełomowy moment dla Montrose Port, jeszcze bardziej umacniając naszą rolę jako kluczowego węzła w sektorze energii odnawialnej w Szkocji – powiedział  Tom Hutchison, dyrektor generalny Montrose Port Authority i zaznaczył: „Poprzez rozszerzenie mocy i przyciągnięcie nowych inwestycji, tworzymy cenne możliwości rozwoju biznesu, tworzenia miejsc pracy i długoterminowego dobrobytu gospodarczego – zarówno lokalnie, jak i w całej Szkocji”. 

Port Nigg na energetycznej fali

Highlands and Islands Enterprise (HIE) zatwierdziło do 10 milionów funtów na wsparcie rozwoju portu Nigg poprzez budowę Inner East Quay. Jego celem jest budowa nowego nabrzeża zdolnego do przyjmowania ładunków ciężkich i ponadgabarytowych. Pirs będzie mógł obsługiwać ładunki roll-on roll-off. Projekt podlega formalnej akceptacji Global Energy Nigg Limited. Podkreśla się, że nowy terminal nie tylko zwiększy przepustowość i możliwości portu ale  „przyciągnie nowe firmy i inwestycje, jednocześnie wspierając operacje w rozwijających się w kraju operacjach wiatrowych na morzu”.

Przed trzema laty Port Nigg w Szkocji, uruchomił nowe nabrzeże wschodnie, które wydłuża głębokowodne nabrzeże portu do ponad 1200 metrów. Nabrzeże jest własnością Global Energy Group (GEG). Nowe nabrzeże umożliwi portowi jednoczesną obsługę wielu dużych projektów sektora energetycznego. Teraz port wyposażany jest w niezbędną infrastrukturę tak, aby sprostać zapotrzebowaniu na przyszłe potrzeby inwestorów, którzy zamierzają inwestować z rozwój pływających turbin wiatrowych na morzu, poinformowało kierownictwo GEG.

- Będzie to dla nas ogromny argument sprzedażowy podczas przetargów na kolejną generację projektów pływających morskich elektrowni wiatrowych, a dodatkowe głębokowodne nabrzeże pozwoli nam na produkcję i montaż pływających kadłubów w obszarze South Quay portu, podczas gdy integracja turbiny wiatrowej z pływającymi fundamentami będzie prowadzona na East Quay -  powiedział Rory Gunn, dyrektor ds. obiektów.

225-metrowe, 50-metrowe East Quay będzie głównym nabrzeżem portu Nigg. Inwestor zapewnia, że „w zakresie dostępności nabrzeży przewiduje się dużą elastyczność”. Nabrzeże przeznaczono zostało do obsługi różnych instalacji związanych z energetyką. Inwestor podkreśla, że „Nasze nowe East Quay pomaga lepiej obsługiwać potrzeby naszych obecnych klientów w sektorach odnawialnych źródeł energii, ropy i gazu oraz energii jądrowej”. 

Zakłada się, że rozbudowa portu pomoże „przyciągnąć inwestycje zagraniczne z wizją stworzenia długoterminowych miejsc pracy dla wykwalifikowanych pracowników produkcyjnych w naszym porcie, który stanie się krajowym centrum przemysłu odnawialnych źródeł energii”, powiedział Gunn, cytuje portal offshoreWind.biz.  

Wschodnie nabrzeże portu Nigg uzupełniają wewnętrzne nabrzeże dokowe portu (240 metrów), południowe nabrzeże (370 metrów), zachodnie nabrzeże Finger (130 metrów długości, 40 metrów szerokości z nabrzeżem po obu stronach i na końcu) oraz Terminal Jetty, które oferuje 12-metrową głębokość. Głębokowodne nabrzeże uzupełnia rozległy obszar składowania zarówno przy nabrzeżu, jak i na terenie o powierzchni 740 tys. m2. W porcie jest miejsce dla biur projektowych  oraz miejsca do  zakwaterowania pracowników.

Nowe wschodnie nabrzeże zostało zbudowane dzięki finansowemu wsparciu Highlands & Islands Enterprise i rządu Szkocji. „Region Highlands and Islands ma wiele naturalnych zalet dla rozwoju energii odnawialnej i przejścia na gospodarkę zerową netto, a nasze porty i przystanie odgrywają kluczową rolę. Port Nigg jest kluczowym graczem w sektorze energetycznym od wielu lat, szczególnie w rozwoju odnawialnych źródeł energii”, powiedział Stuart Black, dyrektor generalny Highlands & Islands Enterprise. Port szczyci się jednymi z największych obiektów konstrukcyjno-montażowych w Europie, dużym suchym dokiem, rozległymi obszarami składowania o wysokiej nośności gruntu i głębokim nabrzeżem.

Inwestycja HIE stanowi część zobowiązania rządu Szkocji do strategicznego zainwestowania do 500 milionów funtów w ciągu pięciu lat w celu zakotwiczenia krajowego łańcucha dostaw wiatrowych na morzu. Port Nigg jest uznawany przez deweloperów za doskonałą lokalizację do produkcji i montażu komponentów morskich elektrowni wiatrowych i ma znaczący dorobek w szkockiej branży morskich elektrowni wiatrowych, zarządzając ponad 3,5 GW aktywów za pośrednictwem obiektu. W 2024 r. producent kabli wysokiego napięcia Sumitomo Electric Power Cables Ltd zdecydował się na utworzenie w tym rejonie zakładu produkcyjnego kabli wysokiego napięcia. Na inwestycję przeznaczono 350 milionów funtów, a Nigg będzie głównym miejscem, w którym usytuowano  produkcję eksportową.

Wicepremier Kate Forbes powiedziała: „To doskonały przykład tego, jak my i nasze agencje przedsiębiorstw koncentrujemy się na stymulowaniu inwestycji i kierowaniu projektów, które z kolei będą działać jako katalizator dalszych inwestycji, miejsc pracy i możliwości. „Biorąc pod uwagę swoje położenie i bycie częścią Inverness i Cromarty Firth Green Freeport, Port Nigg ma strategiczne znaczenie dla wzrostu i sukcesu sektora morskich elektrowni wiatrowych. Inwestycja tego rodzaju wysyła inwestorom jasny sygnał, że Szkocja jest otwarta na biznes, a rząd Szkocji i nasi partnerzy są gotowi pomóc uwolnić ogromne korzyści ekonomiczne z naszego przemysłu morskich elektrowni wiatrowych”.

Dyrektor ds. projektów strategicznych HIE, David Oxley, powiedział: „Nasze wsparcie dla tego projektu ma na celu utrzymanie Wielkiej Brytanii i regionu Highlands and Islands na czele sektora energetycznego, w szczególności energii odnawialnej, oraz wzmocnienie naszej międzynarodowej konkurencyjności. „Istnieje wiele oczywistych korzyści dla gospodarki regionu i tworzenia miejsc pracy. Cieszę się, że udało nam się ułatwić dalsze finansowanie przez rząd Szkocji i nie mogę się doczekać kontynuacji współpracy z naszymi partnerami z sektora publicznego i przemysłu w miarę rozwoju projektu”. 

Przewodniczący Global Energy Group, Roy MacGregor, powiedział: „Cieszymy się z tej znaczącej inwestycji ze strony HIE i rządu Szkocji, która wzmacnia ich zaangażowanie we wzmocnienie łańcucha dostaw morskiej energetyki wiatrowej w Szkocji. Od czasu przejęcia Nigg w 2011 r. zainwestowaliśmy ponad 120 milionów funtów w przekształcenie obiektu w światowej klasy supercentrum morskiej energetyki wiatrowej, zapewniając, że pozostanie on na czele transformacji energetycznej. 

„Obecnie odnawialne źródła energii stanowią połowę naszych przychodów zarówno w GEG, jak i Nigg, co podkreśla kluczową rolę, jaką ten sektor odgrywa w naszej działalności i szerszej gospodarce. Strategicznie umiejscowiony, aby wspierać przyszłe projekty morskiej energetyki wiatrowej w Szkocji poprzez ScotWind i INTOG, Nigg będzie napędzać zrównoważone tworzenie miejsc pracy i długoterminową pomyślność gospodarczą dla Highlands.”

Oczekuje się, że projekt Port of Nigg przyczyni się utworzenia bezpośrednio około pięciu miejsc pracy. Decyzja Sumitomo o ulokowaniu zakładu w Szkocji została zabezpieczona inwestycją w wysokości 24,5 mln GBP od rządu Szkocji, HIE i Scottish Enterprise i oczekuje się, że przyczyni się do uruchomienia około 330 miejsc pracy w ciągu najbliższych 10 lat. To tylko najważniejsze  inwestycje dokonane w ramach zobowiązania rządu Szkocji do zainwestowania w infrastrukturę portową i produkcyjną oraz logistykę 500 mln GBP.