Podkomisja stała do spraw polskiego przemysłu obronnego oraz modernizacji technicznej Sił Zbrojnych RP zebrała się 24 maja, aby przedstawić informacje dt. budowy wielozadaniowych fregat dla polskiej Marynarki Wojennej.

Zebranie pokomisji rozpoczęło się od powitania wszystkich zebranych przez przewodniczącą komisji Monikę Pawłowską (PiS). Oprócz członków przybyli także przedstawiciele Agencji Uzbrojenia, Polskiej Grupy Zbrojeniowej i konsorcjum PGZ-Miecznik, a także kadry dowódczej polskiej Marynarki Wojennej z Inspektoratu MW podlegającego pod Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych.

Szef Agencji Uzbrojenia gen. bryg. Artur Kuptel przedstawił cel utworzenia budowy nowych okrętów dla morskiego rodzaju sił zbrojnych jako "zwiększenia zdolności rażenia celów morskich, powietrznych i lądowych". Mają wzmocnić działania polskiej floty w zakresie wypełnienia zobowiązań w ramach NATO (m.in. w ramach zespołów okrętów), obrony interesów państwa (w tym obszarów zainteresowania) na Bałtyku i innych akwenach, a także obrony infrastruktury krytycznej, w tym portów morskich, instalacji przemysłu wydobywczego, terminali gazowych i naftowych, kabli energetycznych gazociągów oraz morskich farm wiatrowych. Przypomniał, że 27 lipca 2021 podpisano umowę w sprawie budowy pierwszego okrętu prototypowego w ramach pracy rozwojowej oraz dwóch seryjnych. Wtedy koszt miał wynosić do 8 mld zł, a wszystkie miały być dostarczone w latach 2028-2034 roku. Zawarta wtedy umowa składała się z trzech części, tj. dostarczenia dokumentacji technicznej, projektu i budowy prototypu w ramach pracy rozwojowej oraz budowy i dostarczenia dwóch okrętów seryjnych. W styczniu br. opracowano część pierwszą umowy, czyli dostarczono przemysłowe studium wykonalności, uwzględniając zmiany w programie. Zgodnie z dokumentem wraz aneksem zostały wprowadzone zmiany celem skrócenia czasu pozyskania okrętów i zmniejszenia ich kosztów, w tym w ramach wariantu kaskadowego, czyli pozyskania elementów, które w trakcie budowy nie będą modyfikowane. Uzgodniono, że pierwszy okręt będzie wyposażony w zintegrowany system walki i sensory oraz efektory i sensory, po czym przejdzie badania kwalifikacyjne. Dalsze dwa okręty zostaną dozbrojone w drodze oddzielnego aneksowania po zakończeniu tychże badań. Wszystkie okręty mają zostać dostarczone kolejno w 2028, 2030 i 2031 roku. Uwzględniono korekty kosztów, wynikających z zmian w wyposażeniu okrętów, a także inflacji panującej w Polsce i innych krajach. Do wiadomości publicznej nie podano obecnych kosztów przedsięwzięcia.

Zastępca dyrektora Departamentu Projektów Strategicznych Paweł Sobczyk przedstawił w prezentacji długo wyczekiwane szczegóły wielozadaniowej fregaty programu Miecznik. Poinformował m.in. o składzie konsorcjum PGZ-Miecznik, który pozostaje bez zmian, a także dokładnie przekazał dane o wymiarach, wyposażeniu i uzbrojeniu okrętów. Dodał, że to wielkie wyzwanie, ale też "wielka szansa stojąca przed przemysłem zbrojeniowym w domenie morskiej". Omówił terminy odnośnie budowy każdego z okrętów, problemy wynikły w trakcie przygotowań. Nie zaszły tu większe zmiany, przy czym budowa pierwszego z okrętów ma rozpocząć się planowo w sierpniu 2023 roku (na jednym ze slajdów podano błędną datę 2024 rozpoczęcia budowy pierwszego okrętu).

Okręty zostaną wyposażone w zintegrowany system misji, który będzie obejmował zintegrowany pomost, system łączności, system zarządzania platformą, system zarządzania walką, Wszystko to będzie w pełni zintegrowane. Pełny system zarządzania walką, sensory i efektory będą obejmowały systemy przeciwlotnicze, przeciwrakietowe systemy rażenia woda-woda, woda-ziemia i torpedy do zwalczania okrętów podwodnych. Docelowym zakładanym ukompletowaniem w zakresie systemów przeciwlotniczych okręty będą posiadały pionowe wyrzutnie VLS Mk41 oraz rakiety z rodziny CAM. Do zwalczania celów nawodnych i lądowych będą przeznaczone wyrzutnie rakiet RBS15, uzbrojenie artyleryjskie będzie obejmować armatę średniego kalibru 76 mm OTO Melara Super Rapid Straus, dwie armaty 35 mm OSU-35K, zdalnie sterowane moduły uzbrojenia wyposażone w wielokalibrowe karabiny maszynowe oraz ręcznie kierowane ręczne karabiny maszynowe. Uzbrojenie torpedowe będzie obejmować dwie wyrzutnie torped. Okręty będą posiadały radary wielofunkcyjne średniego i dalekiego zasięgu oraz radar kierowania ogniem i środki rozpoznania obrazowego a także sonary kadłubowy i holowany. Zostaną wyposażone w środki walki radiotechnicznej. Paweł Sobczyk zaznaczył tu, że okręty będą posiadały uzbrojenie pozwalające im swobodnie odpierać ataki każdego rodzaju.

Dalsza część prezentacji zastępcy dyrektora Departamentu Projektów Strategicznych dotyczył trwających prac od strony PGZ Stocznia Wojenna, w ramach której powstaje największa i najnowocześniejsza w Europie hala kadłubowa. Powstają także hala produkcyjna i budynek administracyjno-socjalny. Trwa modernizacja w zakresie infrastruktury i przystosowania jej do koncepcji przemysłu 4.0, montaż linii technologicznej uwzględniający najbardziej zaawansowane w Europie przecinarki CNC 3D wraz z przystawką do plazmowego cięcia rur (jedną dostarczono w styczniu br., które przetestowano). Opracowano wstępny projekt, są finalizowane prace nad projektem technicznym, oparte na koncepcji platformy Arrowhead 140 stworzonej przez firmę Babcock. Zatwierdzenie projektu klasowego fregat jest zaplanowane na lipiec br. 

Po zakończeniu wystąpienia poseł Andrzej Rozenek (LD) zapytał o możliwość finansowania tego przedsięwzięcia z racji potencjalnie znacznego przekroczenia pierwotnie zakładanych 8 mld zł, a także czy w związku z tym uda się ten program utrzymać w założonych terminach. Otrzymał odpowiedź że Polska Grupa Zbrojeniowa posiada środki i nie doszło do utraty płynności finansowej. 

Zmiany w finansowaniu programu wynikały z stanu inflacji, w tym nie tylko w Polsce. Należy pamiętać o kontrowersjach w finansowaniu brytyjskich fregat Typ 32, podobnie jak "Miecznik" opartych na platformie Arrowhead 140, trudnościach związanych z dostawami, szczególnie zaburzeniem transportów morskich, trwających w wielu miejscach obostrzeniach z powodu zagrożenia koronawirusem, a także trwającej wojny na Ukrainie. W tym ostatnim przypadku planistom zależało, aby okręty były dostosowane do nowej sytuacji i mogły sobie poradzić z zagrożeniami. 

Zebranie podkomisji wraz z wcześniejszymi deklaracjami Agencji Uzbrojenia o aneksowaniu umowy ma sugerować bezpieczeństwo przyszłości programu. Z dotychczasowych informacji wiadomo, że ceremonia cięcia blach jest zaplanowana na 16 sierpnia br., wodowanie prototypowej jednostki ma nastąpić w 2025 roku. W międzyczasie są realizowane programy budowy trzech niszczycieli min typu Kormoran II, a także okrętów rozpoznania radioelektronicznego programu "Delfin". To wraz z zapowiedzianym rozpoczęciem prac przy rozpoczęciu przetargu na pozyskanie okrętów podwodnych programu "Orka" potwierdza, że przez kolejne lata branżę stoczniową oraz polską Marynarkę Wojenną czekają największe inwestycje w ich historii w XXI wieku.