Władze milczą na temat programu "Orka". Nie brakuje obaw o przyszłość programu

Powraca temat przetargu na nowe okręty podwodne dla polskiej Marynarki Wojennej. Wielu zainteresowanych, specjalistów oraz polityków wysyła zapytania do Agencji Uzbrojenia oraz resortu obrony co do realizacji tego kluczowego przedsięwzięcia dla obronności państwa. Odpowiedzi w tej sprawie pozostają lakoniczne.

O kontrowersjach wokół "Orki" zrobiło się ponownie głośno w czerwcu i lipcu, gdy okazało się, że mimo obietnic nic nie wyjdzie z zapowiedzi Agencji Uzbrojenia odnośnie rozpoczęcia przetargu bądź wskazania wykonawcy z racji na informacje o odrzuceniu jej rekomendacji po zakończeniu wstępnych konsultacji rynkowych i przekazaniu opinii do Rady Modernizacji Technicznej. Więcej o tym pisaliśmy w tekście pt. "Orka" zostanie zamrożona przez brak finansowania? Eksperci patrzą pesymistycznie na przyszłość polskich sił podwodnych.

Po zmianie władzy zapytania w tej sprawie wysyłał były minister obrony Mariusz Błaszczak, który sam był wcześniej adresatem podobnych dokumentów poselskich. 31 lipca tego roku skierował do resortu interpelację nr 4193. Jej treść jest następująca:

Szanowny Panie Ministrze,

w związku z docierającymi do mnie niepokojącymi informacjami dotyczącymi programu zakupu okrętów podwodnych Orka proszę o udzielenie odpowiedzi na poniższe pytania.

1.    Czy prawdą jest, że Rada Modernizacji Technicznej na lipcowym posiedzeniu, na którym rozpatrywana była realizacja programu Orka, podjęła decyzję o zwróceniu dokumentacji do uzupełnienia do Agencji Uzbrojenia?
2.    Jeśli odpowiedź na pytanie nr 1 jest twierdząca, proszę o udzielenie odpowiedzi na pytanie: Jaki jest powód decyzji Rady Modernizacji Technicznej o zwróceniu dokumentacji do Agencji.
3.    Jakiej wysokości środki na realizację programu Orka zostały zabezpieczone w Planie Modernizacji Technicznej?
4.    Czy prawdą jest, że minister Władysław Kosiniak-Kamysz zdecydował o tym, że decyzja w sprawie wyboru kontrahenta w programie Orka zostanie podjęta w ramach posiedzenia Komitetu Rady Ministrów ds. Bezpieczeństwa Narodowego?

Odpowiedź na te pytania przekazał wiceminister MON, sekretarz stanu Paweł Bejda. Dokument z datą 20 sierpnia został opublikowany na stronie sejmu 16 września. Publikujemy poniżej jej treść:

Szanowny Panie Marszałku,

odpowiadając, z upoważnienia Ministra Obrony Narodowej, na interpelację Pana Posła Mariusza Błaszczaka w sprawie programu zakupu okrętów podwodnych Orka, uprzejmie proszę o przyjęcie poniższych informacji.

W czerwcu br. Agencja Uzbrojenia zakończyła wstępne konsultacje rynkowe. Obecnie kontynuowany jest proces pozyskania okrętów podwodnych nowego typu kr. Orka. Jednocześnie informuję, że trwająca procedura, w tym posiedzenia Rady Modernizacji Technicznej, są objęte klauzulą niejawności.

Odpowiedź Ministerstwa Obrony Narodowej wywołała szereg reakcji komentatorów i specjalistów w mediach społecznościowych ze względu na swoją lakoniczność. Jednocześnie podobne odpowiedzi były w podobnym tonie w trakcie poprzedniej kadencji rządu, o czym również informowaliśmy. Zdaniem niektórych komentujących „klauza niejawności” to wybieg mający pozwolić zasłonić fakt, że konkretów, w tym daty ogłoszenia przetargu bądź wybrania oferentów wciąż brak.

Program zakupu okrętów podwodnych ciągnie się od 27 lat, a od 12 ma nazwę „Orka”. Co jakiś czas „wypływa” w mediach, a także pojawiały się plany wprowadzania rozwiązań pomostowych czy też zakupu od określonych oferentów. Ostatnim razem podnoszono głośno ten temat w 2017 roku, niemniej nie doszło do przetargu, choć jako chętnych podawano koncerny Naval Group, Saab i TKMS. Pod koniec 2023 roku istniała obawa, że w związku z rozpoczęciem pracy przez nowy rząd ten będzie miał inne koncepcje i priorytety, przez co "Orka" ponownie zostanie umieszczona w tzw. „zamrażarce” lub w ogóle dojdzie do rezygnacji z programu. Jeszcze w sierpniu minister obrony Władysław Kosiniak-Kamysz przekazał, decyzje dotyczące programu mają zapaść do końca roku, co wcale nie uspokoiło zainteresowanych tematem.