W marcu Komisja Europejska przedstawiła pakiet rozwiązań regulacyjnych, które mają wesprzeć lokalny przemysł związany z technologiami zeroemisyjnymi. Jest to odpowiedź na zbyt duże uzależnienie transformacji energetycznej od importu komponentów i surowców spoza Europy. Do przedstawionej propozycji odniosła się branża wiatrowa, która ocenia, że propozycja nie spełnia wymogów realnego wsparcia łańcuchów dostaw.

16 marca KE przedstawiła projekty kilku rozwiązań mających być odpowiedzią na osłabiony przemysł w Unii Europejskiej po pandemii COVID-19 i kryzysie gospodarczo-energetycznym. Regulacje obejmują Net-Zero Industry Act (NZIA) oraz European Critical Raw Materials Act (CRMA). UE chce wesprzeć lokalnych producentów poprzez poluzowanie przepisów dotyczących pomocy publicznej, usprawnienie i skrócenie procedur administracyjnych oraz w zakresie pozwoleń, dofinansowanie przedsięwzięć oraz innych szereg rozwiązań.

Do propozycji ustosunkowało się europejskie stowarzyszenie energetyki wiatrowej WindEurope. W ocenie organizacji w obecnym kształcie europejski plan przemysłowy nie spełnia wymogów „niezbędnych do wsparcia i rozbudowy europejskiego łańcucha dostaw energii wiatrowej oraz realizacji celów w zakresie bezpieczeństwa energetycznego i klimatu”. Jak czytamy w stanowisku, wyznaczone przez UE cele wymagają budowy ponad 30 GW nowych mocy w farmach wiatrowych rocznie w perspektywie 2030 r. Europa posiada duży łańcuch dostaw dla energetyki wiatrowej, ale nie jest on wystarczająco duży, aby wyprodukować tak duże ilości komponentów.

- Pilnie potrzebujemy rozbudowy istniejących fabryk i budowy nowych. Wymaga to znacznych inwestycji w cały łańcuch wartości energetyki wiatrowej - fabryki, sieci, porty, statki i wykwalifikowanych pracowników – wskazuje organizacja.

W ocenie WindEurope plan jest właściwie „nieśmiałym krokiem we właściwym kierunku”. Celem NZIA jest roczna produkcja komponentów wiatrowych dla farm o mocy 36 GW. Kluczową rolę powinny odgrywać programy wsparcia finansowego na poziomie krajowym oraz UE. NZIA nie wyznacza nowych, unijnych mechanizmów finansowania.

Komisja przewiduje utworzenie Funduszu Suwerenności w celu wspierania łańcuchów dostaw dla technologii zeroemisyjnych, który ostatecznie przedstawi latem 2023 r. Jako instrument pomostowy Komisja wskazuje Fundusz Innowacji UE, jednak nie podano szczegółów w zakresie jego wykorzystywania w kontekście nowych planów.

NZIA wymaga, aby rządy krajowe stosowały kryteria pozacenowe w aukcjach OZE. Państwa członkowskie już teraz mogą je wdrażać i nie powinno być w tym zakresie problemów.

- Chcemy produkować w Europie turbiny wiatrowe o mocy 36 GW rocznie. Ale jak? Rządy krajowe będą mieć pewną elastyczność we wspieraniu zielonego przemysłu, ale nie wiadomo, jak ją wykorzystają. Pozostaje jeszcze wsparcie finansowe ze strony UE. Kluczowe będą fundusze suwerenności i innowacji, ale UE musi odejść od swojej obsesji na punkcie przełomów technologicznych. Rozbudowa łańcuchów dostaw energii odnawialnej to gra na ilość - po prostu nie mamy dziś wystarczającej liczby fabryk i infrastruktury, aby budować i instalować takie ilości, jakich oczekuje Europa – wskazuje Giles Dickson, dyrektor generalny WindEurope.

UE chce też uniezależnić się od zbyt dużego importu surowców krytycznych. Jednym ze sposobów zwiększenia podaży surowców w UE jest recykling. Zgodnie z CRMA, do 2050 r. 15 proc. rocznego zużycia surowców musiałoby być poddawane recyklingowi. Co istotne, KE przyjęła te zrównoważone podejście do magnesów stałych, kluczowego elementu wielu turbin wiatrowych. Magnesy te są obecnie w przeważającej mierze importowane z Chin. CRMA niestety nie obejmuje włókna szklanego. Jest to kluczowy składnik łopat turbin wiatrowych, w przypadku którego przemysł europejski jest w dużym stopniu uzależniony od importu. Przemysł wiatrowy już nad tym pracuje i zaczęła wdrażać rozwiązania nadające się w pełni do recyklingu. Pomimo wielu wysiłków branży KE będzie musiała zrobić cokolwiek, aby rozwiązać problem, analogicznie do założeń CRMA - czytamy w stanowisku WindEurope.

Fot. Depositphotos