Czwarte Forum Bezpieczeństwa Przemysłu Morskiego odbyło się 10 marca w sali konferencyjnej Muzeum II Wojny Światowej. Przedstawiciele biznesu, firm związanych z branżą offshore rozmawiali o tym, jak przemysł morski powinien działać, by był bezpieczny. Motywem przewodnim wydarzenia było znaczenie alternatywnych źródeł energii i jej magazynowanie, bezpieczeństwo morskich farm wiatrowych, ryzyka występujące w przemyśle morskim, oraz nowe technologie.

- Dyskutujemy tu dzisiaj na temat rodzajów ryzyka związanego z szeroko rozumianym biznesem morskim - mówi Przemysław Sztandera, prezes zarządu Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, jednego z głównych organizatorów wydarzenia. - Dużo się teraz mówi o portach instalacyjnych, flocie do instalacji morskich farm wiatrowych - generalnie energetyce morskiej, natomiast mało mówi się o ryzykach nieoczywistych.

A wśród takich zagrożeń wylicza m.in. zatopioną na Morzu Bałtyckim broń chemiczną. - Nasuwają się pytania co z tą bronią zrobić, jak ją wydobyć, czy przy pracach instalacyjnych morskich farm wiatrowych nie zostanie ona naruszona - wylicza prezes Sztandera.

Komentując sprawę broni chemiczne, ambasador Krzysztof Paturej, prezes Międzynarodowego Centrum Bezpieczeństwa Chemicznego, zwrócił uwagę, że świadomość w tym temacie wzrasta.

- Ludzie muszą zrozumieć, że nie chodzi tylko o problem techniczny, związany z zagrożeniem obronnym, ale przede wszystkim broń na dnie morza jest problemem ochrony środowiska, bezpieczeństwa zdrowotnego i w końcu - gospodarczego - wskazuje. - Na Forum omawiamy wszystkie te aspekty.

Wśród zjawisk związanych z poważnymi ryzykami prezes PSSE wylicza kwestie cyberbezpieczeństwa czy zabezpieczenia transformatorów, w których znajdują się tony oleju grożące w skrajnych przypadkach wycieknięciem do morza skażając potężne obszary. - Temat bezpieczeństwa wiąże się także z magazynami energii, które bardzo trudno ugasić - wymienia.

Jak zmniejszyć potencjalne niebezpieczeństwa związane z przemysłem morskim?

- To zależy o jakich ryzykach mowa - odpowiada Przemysław Sztandera. - Gdy mowa o pożarach transformatorów, są na świecie rozwiązania minimalizujące ryzyko skutki takich wybuchów. Pamiętajmy, że spalenie się takiego transformatora na morzu powoduje, że co najmniej na rok tracimy możliwość korzystania z tego źródła energii.

W sali konferencyjnej Muzeum II Wojny Światowej wybrzmiało wiele interesujących prezentacji i dyskusji. Omówiono m.in. wybuch i pożar morskiej stacji transformatorowej wskazując, jakie mogą być skutki ekonomiczne i ekologiczne takiego zdarzenia.

Michael Jobczyk ze spółki Corona Serwis mówił, że wśród zjawisk prowadzących do wybuchu transformatora może być m.in. przerwa izolacji dielektrycznej, łuk elektryczny, odparowanie oleju, lokalny wzrost ciśnienia dynamicznego czy wzrost ciśnienia statycznego.

Okazuje się, że w 27 proc. przypadków przyczyny awarii transformatora poznają nieznane. Coraz większym zagrożeniem są również ataki cybernetyczne na sektor energetyczny. Dla przykładu w 2015 roku atak pozbawił prądu 225 tys. mieszkańców zachodniej Ukrainy, a w 2016 roku - atak na ukraińską energetykę pozbawił prądu część Kijowa aż na dwa dni. Tylko w 2021 roku takie ataki miały miejsce w Iranie, Korei, USA, Panamie, Niemczech.

Kluczowe jest więc to by w przypadku awarii, istniały takie systemy zabezpieczające, które w krótkim czasie pozwolą na przywrócenie funkcjonalności danych źródeł energii.

- Dziś to systemy związane ze sztuczną inteligencją, które pozwalają na wczesną detekcję na podstawie analizy podczerwieni, analizy drgań i dźwięków przewidywać, że jakiś element wiatraka lub transformatora ulegnie w najbliższych miesiącach uszkodzeniu. Rozwiązań związanych z bezpieczeństwem przemysłu morskiego mamy w Polsce naprawdę wiele. Dziś o nich rozmawiamy. Liczymy, że dzięki naszemu Forum powstaną nowe koncepcje i pomysły - dodaje prezes PSSE.

Technologie a środowisko

W debacie poświęconej znaczeniu bezpieczeństwa rozwiązań technologicznych dla rozwoju OZE na morzu udział wziął m.in. przedstawiciel PGE Baltica, która realizuje projekt budowy Morskiej Farmy Wiatrowej Baltica, największej morskiej elektrowni wiatrowej w polskiej części Morza Bałtyckiego.

- Nasze projekty są już na etapie realizacji, mamy sporządzony raport i wydaną decyzję środowiskową dla części morskiej. Ten dokument definiuje bezpieczeństwo w aspekcie środowiskowym, jego zapisy dają gwarancję, że nasza inwestycja będzie bezpieczna dla środowiska - podkreśla Dariusz Lociński, prezes zarządu PGE Baltica. 

Podkreślił, że bezpieczeństwo w tym ujęciu wiąże się z możliwie najmniejszą ingerencją w stosunki środowiskowe. Przykład?

- Nasze kable będą biegły pod dnem morza. Taka lokalizacja kabli będzie bezpieczna również dla ptaków czy ryb, które żyją w tym obszarze - mówi Lociński. - Zależy nam na tym, by przedsięwzięcie PGE Baltica dawało bezpieczeństwo energetyczne przy minimalnej ingerencji w środowisko. 

Z kolei na temat technologii akumulatorów litowo-jonowych, które są postrzegane jako szansa na stabilizację europejskich sieci energetycznych mówił prezes Northvolt Poland.

- Nasza działalność w Polsce nie jest bezpośrednio związana z gospodarką morską - przyznał prezes Robert Chryc-Gawrychowski. - Specjalizujemy się m.in. w dostarczaniu rozwiązań magazynowania energii, które w kontekście bezpieczeństwa infrastruktury krytycznej, sieci elektroenergetycznych są bardzo czytelne. Takie magazyny już są stosowane na świecie, w Polsce to dopiero instalacje pilotażowe. Czeka nas rewolucja, która jest szczególnie ważna dziś w kontekście uniezależniania się od dostaw surowców energetycznych ze wschodu. 

O tym, że nowe technologie i bezpieczeństwo są ze sobą niezwykle powiązane, mówił również przedstawiciel współorganizatora Forum Bezpieczeństwa Przemysłu Morskiego - PZU LAB SA. 

- Przemysł morski to nie tylko porty i stocznie. Istotne miejsce zajmują tu ubezpieczenia. W procesie inwestycyjnym ubezpieczyciel pełni niezwykle ważną rolę: doradczą i finansową - podkreśla Dariusz Gołębiewski, wiceprezes zarządu PZU LAB SA. 

Na temat innowacji technologicznych na morzu w różnych ujęciach mówili w czwartek eksperci m.in. Gdańskiej Stoczni "Remontowa", Portu Gdynia i Portu Gdańsk.

Portal GospodarkaMorska.pl objął czwarte Forum Bezpieczeństwa Przemysłu Morskiego patronatem medialnym.