Globalne rynki gazu doświadczyły olbrzymich zmian w wyniku konfliktu rosyjsko-ukraińskiego. Ceny rosną do rekordowych poziomów na całym globie, a nabywcy poszukują realnych alternatyw dla rosyjskiego gazu. Minimalizacja szkód dla dotkniętych kryzysem gospodarek zależy od tego, czy branża energetyczna, rządy i konsumenci będą postępować racjonalnie; nie ulegając własnym emocjom, jak również politycznym populizmom.

Konflikt rosyjsko-ukraiński odgrywa istotną rolę w kształtowaniu globalnego rynku surowców energetycznych. Wskutek polityki gazowej Kremla, Europa importuje rekordowe ilości LNG.

Według Wood Mackenzie, od początku roku kraje europejskie zwiększyły import LNG o 49 proc. Dostawcy LNG, którzy mogą wypełnić pustkę po spotykającej się z embargami Rosji i skorzystać z wysokich cen, otrzymali wspaniałą szansę.

Roczny wolumen podpisany w ramach nowych umów długoterminowych w tym roku jest już najwyższy od 2018 roku; ponad 60 milionów ton rocznie podpisanych umów LNG, z czego większość ma być dostarczana od amerykańskich dostawców.

Wujek Sama zaciera ręce: Ameryka liderem eksportu LNG 

Aktywność w zakresie zakupu kontraktów długoterminowych od amerykańskich graczy LNG nasilała się już w zeszłym roku, ale od czasu konfliktu rosyjsko-ukraińskiego gwałtownie przyspieszyła.

Stany Zjednoczone stały się czołowym eksporterem LNG w pierwszym półroczu br., jak podaje amerykańska Energy Information Administration (EIA), powołując się na dane CEDIGAZ. Ameryka zwiększyła dostawy LNG do Europy w związku z kryzysem na Ukrainie. Około 71 proc. eksportu LNG ze Stanów trafiło do Unii Europejskiej i Wielkiej Brytanii w ciągu pierwszych pięciu miesięcy tego roku.

Pojemność terminali LNG w państwach członkowskich EU (operacyjna i planowana) w miliardach m3/Źródło: EU gas storage and LNG capacity as responses to the war in Ukraine, European Parliamentary Research Service

Eksport LNG z USA wzrósł o 12 proc. do średnio 11,2 mld stóp sześciennych dziennie (bcf/d) w pierwszej połowie roku w porównaniu z drugą połową 2021 roku, jak podaje EIA.

Szukajcie a znajdziecie: Europa poszukuje alternatyw dla rosyjskiego gazu

Przepływy surowców na skutek konfliktu rosyjsko-ukraińskiego uległy zmianie, a Europa skutecznie odciąga dostawy z Azji. Ta zwiększona konkurencja, w połączeniu z gwałtownie rosnącymi cenami spot LNG, jak podaje Wood Mackenzie, spowodowała spadek importu LNG do Azji o 7 proc. od początku roku. 

Europa w poszukiwaniu energetycznych alternatyw stara się teraz odejść od rosyjskiego gazu tak szybko, jak to tylko możliwe. Można dostrzec wysiłki polityków na rzecz odnawialnych źródeł energii i pojawiających się opcji niskoemisyjnych oraz energetyki jądrowej. 

Ceny gazu ziemnego w Unii Europejskiej w latach 2012-2022 r./Źródło: EU gas storage and LNG capacity as responses to the war in Ukraine, European Parliamentary Research Service

Indie z farelką w dłoni: Kryzys LNG w Azji Południowej 

Azjatycki krajobraz gazowy składa się z różnych rynków, sektorów i nabywców, o różnej ekspozycji na rynek spotowy oraz regulacjach i cenach na rynkach niższego szczebla. 

Dla przykładu, w Azji Południowej doprowadziło to do gwałtownego wzrostu cen gazu i energii elektrycznej, licznych przerw w dostawie prądu i ograniczeń w dostawach dla użytkowników przemysłowych. 

Indie zmniejszyły zużycie LNG o 30-40 proc. r/r w rafineriach oraz zakładach petrochemicznych. Zakłady przemysłowe zastąpiły LNG gazem produkowanym na wschodnim wybrzeżu Indii. Mniejsze zakłady przestawiają się na olej opałowy do ogrzewania. 

Ciemno wszędzie, głucho wszędzie, co to będzie? Europa czeka na niepewną zimę

W miarę jak zbliża się zima i codziennie pojawiają się nowe niepewności dotyczące przyszłości rosyjskich przepływów gazu do Europy, ryzyko dla azjatyckiego popytu na LNG pozostaje poważne. Europa jest spragniona LNG, więc dalsze oczekiwanie na popyt w Azji jest jak najbardziej zasadne.

Obecny kryzys energetyczny przekłada się bezpośrednio na energię elektryczną poprzez mechanizm cen hurtowych, pogłębiając poważne ograniczenia w dostawach. Wysokie ceny gazu i energii elektrycznej stanowią zagrożenie zarówno dla gospodarek, jak również gospodarstw domowych. 

Minimalizacja szkód dla dotkniętych kryzysem gospodarek zależy od tego, czy branża energetyczna, rządy i konsumenci będą postępować racjonalnie; nie ulegając własnym emocjom, jak również politycznym populizmom.

Ceny gazu powinny spadać w miarę pojawiania się nowych dostaw. Ale w obecnej sytuacji nie można niczego uznać za pewnik; branża musi dołożyć wszelkich starań, aby produkt ten spełniał przyszłe potrzeby nabywców. Jednocześnie gra toczy się o dostarczenie produktu o najniższej możliwej emisji dwutlenku węgla, co również może stanowić sól w oku – zarówno dla sektora energetycznego, jak również gospodarki morskiej.

Fot. Depositphotos