Morze Bałtyckie, jedno z najbardziej zanieczyszczonych mórz na świecie, stanowi pole działania dla organizacji Race For The Baltic. Ich celem jest znalezienie skutecznych rozwiązań na jedno z największych wyzwań stojących przed Bałtykiem - eutrofizację. W ramach projektu, opracowują katalog najlepszych praktyk i technologii dotyczących przeładunków towarów masowych suchych, szczególnie nawozów i fosforytu.

We wtorek, 7 maja, w budynku Stoczni Cesarskiej Development w Gdańsku odbyło się spotkanie w formie okrągłego stołu, z udziałem przedstawicieli zarządów dużych (Port Gdańsk, Port Gdynia, Port Szczecin-Świnoujście, Port Police), jak i małych portów (Port Kołobrzeg, Port Elbląg), terminali portowych (Venkon, Fosfan, Enola), Urzędu Morskiego w Szczecinie i kapitanatów z Gdańska i Gdyni. Dyskutowano nad rekomendacjami zawartymi w katalogu oraz dzielono się pomysłami na ich implementację.

Eutrofizacja spowodowana jest nadmiernym dopływem substancji biogennych, czyli azotu i fosforu do wód morskich. Najnowsze dane wskazują, że prawie 20% dna Bałtyku jest całkowicie pozbawione tlenu. W takich warunkach nie są w stanie przeżyć żadne formy życia poza bakteriami. Inicjatywa organizacji Race For The Baltic skupia się na zrozumieniu i przeciwdziałaniu eutrofizacji.

Do tej pory załadunek, transport i rozładunek suchych nawozów mineralnych dostarczanych luzem w portach nie był traktowany jako potencjalne źródło substancji odżywczych, które przedostają się w nadmiernych ilościach do Morza Bałtyckiego. Jednak zaledwie kilka kilogramów substancji odżywczych może spowodować znaczny rozwój glonów, należy więc upewnić się, że podczas operacji portowych rozsypuje się  jest jak najmniejsza ilość nawozu. We współpracy z portami, firmami produkującymi sprzęt do przeładunku suchych materiałów sypkich i producentami nawozów organizacja Race For The Baltic zbadała i opracowała niskokosztowe metody minimalizowania strat suchego nawozu dostarczanego luzem podczas przeładunku w portach.

Początkowo projekt obejmował mniejsze porty w Szwecji i Danii, ale dzięki zaangażowaniu polskich partnerów został rozwinięty na większą skalę w Polsce. Projekt promuje efektywne i zrównoważone zarządzanie tymi procesami, uwzględniając zarówno aspekty operacyjne, jak i środowiskowe.

Więcej na temat polskich portów morskich już 10 i 11 czerwca, podczas II edycji Kongresu Polskie Porty 2030. Zapraszamy do udziału. Do zobaczenia w Sopocie! REJESTRACJA ONLINE

Głównym zadaniem katalogu jest wskazanie, w jaki sposób można implementować przepisy portowe oraz portowe regulaminy ochrony środowiska w zakresie przeładunku towarów suchych masowych w celu zmniejszenia rozsypów i przeciwdziałaniu potencjalnym emisjom przeładowywanych materiałów do wód portowych.

Katalog najlepszych praktyk zawiera 8 głównych rekomendacji, mających na celu poprawę środowiska portowego. Są to:

1. Stosowanie pokryw ochronnych między burtą statku, a nabrzeżem.

2. Efektywne procedury sprzątania nabrzeża

3. Zarządzanie wodami opadowymi i roztopowymi

4. Regularne szkolenia dla operatorów dźwigów

5. Szczelne chwytaki dźwigowe

6. Zamknięte systemy dźwigowe

7. Systemy przeciwpyłowe

8. Szczelność transportu materiałów na nabrzeżu – zakryte taśmociągi i zabezpieczone leje zsypowe.

Spotkanie otworzył Sekretarz Generalny Organizacji Portów Bałtyckich (BPO), Bogdan Ołdakowski, przedstawiając ogólne trendy w polskich portach i na Bałtyku. Następnie organizatorzy spotkania poprowadzili debatę, która miała na celu omówienie wszystkich rekomendacji katalogu najlepszych praktyk z wielu różnych perspektyw. Uczestnicy spotkania żywiołowo dzielili się swoimi doświadczeniami i przedstawiali indywidualny punkt widzenia. Nie zabrakło z ich strony własnych propozycji zmian, które zostaną wzięte pod uwagę przy dalszej pracy nad katalogiem.

– Zależy nam na tym, aby, ten katalog był pierwszym krokiem w budowaniu bazy wiedzy dla terminali portowych w celu wdrażania przepisów portowych i portowych regulaminów ochrony środowiska – mówi Kamil Jagodziński, Business Manager w Race For The Baltic.

Wprowadzenie katalogu wiąże się z wieloma wyzwaniami, m.in. przekonaniem zarządów portów o jego potrzebie oraz zagwarantowaniem finansowania działań. Dodatkowym zagrożeniem jest fakt, iż wdrożenie samego katalogu przez terminale może napotykać problemy w zakresie braku analogicznych wymogów lub rekomendacji w przepisach portowych, lub innych aktach prawnych.

Zarząd Race For The Baltic cieszy się jednak silnym zaufaniem portów i terminali morskich, co daje nadzieję na skuteczne wdrożenie katalogu. Dokument opiera się na doświadczeniach z poprzednich projektów i został opracowany przez specjalistów i praktyków. Zarządy portów wyrażają chęć wzmocnienia przepisów poprzez propozycje zawarte w katalogu, co może być kluczowe dla sukcesu projektu.

– Dyskusja pokazała, że takie spotkanie było pożądane przez zarówno władze centralne (Ministerstwo Infrastruktury), jak i same władze Urzędów Morskich, Zarządów Portów oraz samych terminali portowych. Poszczególne rekomendacje wywołały intensywną i merytoryczną dyskusję, a poszczególni interesariusze przedstawiali wartościowe argumenty za i przeciw. Dyskusja rzuciła również nowe światło i perspektywę na niektóre zaproponowane rozwiązania, co pozwoli w przyszłości je bardziej dopracować i dostosować do specyfiki poszczególnych portów. Race For The Baltic otrzymało sporo pozytywnych komentarzy nt. sposobu organizacji, doboru uczestników i charakteru spotkania. Jesteśmy przekonani, że to spotkanie w efektywny sposób przyczyni się do implementacji zapisów katalogu w polskich portach – podsumował organizator spotkania.

Race For The Baltic pozostanie w kontakcie z zarządami portów i terminalami portowymi, aby ich wspomagać we wdrażaniu katalogu najlepszych praktyk i technologii dotyczących przeładunków towarów masowych suchych, szczególnie nawozów i fosforytu. W najbliższym czasie katalog będzie dopracowywany, aby uwzględnić wnioski z odbytej dyskusji. W momencie, gdy katalog będzie gotowy, powrócimy z jego końcową wersją.

– Planujemy rozpocząć analogiczny projekt w zakresie przeładunku zbóż, mający również na celu wypracowanie szczegółowych rozwiązań w tym zakresie, a docelowo organizację podobnego spotkania i wypracowania katalogu najlepszych praktyk w odniesieniu do przeładunku zbóż. Race For The Baltic jest również partnerem w projekcie w ramach Interreg South Baltic pt. PortShaz, który również nakierowany będzie na kwestie zagrożeń dla środowiska naturalnego przy przeładunku materiałów sypkich luzem w polskich portach morskich – dodaje organizator.

Race For The Baltic to organizacja non-profit, która została założona w 2013 roku przez Zennström Philanthropies. Jej głównym celem jest umożliwienie współpracy polityków, branżowych profesjonalistów, organizacji pozarządowych i władz lokalnych, które dążą do poprawy stanu środowiska Morza Bałtyckiego i zapewnienia długoterminowej rentowności regionu.