Fuzja Orlenu z Lotosem to przykład braku odpowiedzialności i niewystarczających kwalifikacji - ocenia były wicepremier Janusz Steinhoff. NIK, w opublikowanym w poniedziałek raporcie nt. transakcji uznała, że aktywa Lotosu sprzedano w cenie zaniżonej co najmniej o 5 mld zł.

"Oceniam to wyjątkowo negatywnie, jako przykład braku odpowiedzialności i niewystarczających kwalifikacji merytorycznych u ludzi, którzy podejmowali te decyzje. Nie trzeba było wyjątkowej wiedzy ekonomicznej, aby wiedzieć, że nie należy łączyć Orlenu z Lotosem" - powiedział PAP Steinhoff, były wicepremier, minister gospodarki i prezes Krajowej Izby Gospodarczej.

Steinhoff jest jednym z jedenastu byłych ministrów zajmujących się sprawami gospodarczymi, którzy w 2022 r. podpisali się pod listem przeciwko połączeniu Orlenu z Lotosem

"Coś, na co należy zwrócić uwagę, to rola Ministerstwa Aktywów Państwowych, które rekomendowało Radzie Ministrów fuzję Orlenu z Lotosem, choć większość analityków twierdziła, że nie jest to możliwe, bo taki podmiot będzie miał zbyt dominującą pozycję na rynku. W związku z tym Komisja Europejska podjęła racjonale działania, aby sprzedać część aktywów Lotosu" - wskazał były wicepremier.

Aktywa Lotosu sprzedano za zgodą KE w ramach środków zaradczych, aby zapewnić konkurencyjność na rynku polskim i europejskim. Saudi Aramco kupiło 30 proc. akcji Rafinerii Gdańskiej. Węgierski MOL przejął 417 stacji paliw sieci Lotos w Polsce, natomiast Orlen 185 - stacji na Węgrzech i Słowacji. Spółce Unimot zbyto dziewięć terminali paliwowych, a Rossi Biofuel - 100 proc. udziałów w Lotos Biopaliwa.

W ocenie kontrolerów fuzja spowodowała "istotne ryzyka" dla bezpieczeństwa paliwowego Polski. Saudyjczycy otrzymali prawo do dysponowania 50 proc. wytwarzanych tam produktów oraz wetowania decyzji strategicznych. Z kolei Skarb Państwa stracił kontrolę nad 20 proc. produktów rafineryjnych wytwarzanych w Polsce.

"Pozbyto się istotnego elementy bezpieczeństwa energetycznego kraju, a także stałych elementów logistycznych. Jak wskazuje NIK, stracono na tej transakcji ponad 5 mld zł. Oczywiście można argumentować, że cenę sprzedaży kształtuje rynek, ale przecież Lotosu nie trzeba było sprzedawać" - podkreślił Steinhoff.

Kontrolerzy NIK nie zostali dopuszczeni do dokumentów, którymi dysponuje Orlen. Pracując nad raportem przeanalizowali informacje dostępne w Ministerstwie Aktywów Państwowych oraz Ministerstwie Klimatu i Środowiska.

Śledztwo ws. sprzedaży 30 proc. udziałów w Rafinerii Gdańskiej Saudi Aramco prowadzi Prokuratura Okręgowa w Płocku. Zawiadomienie w tej sprawie złożyła Agnieszka Pomaska, posłanka Koalicji Obywatelskiej.

“Śledztwo wszczęto ws. przekroczenia uprawnień i niedopełnienia obowiązków przez członków zarządu PKN Orlen, a także inne osoby zajmujące się sprawami majątkowymi tej spółki, w związku z prowadzeniem negocjacji, ustalaniem warunków i podpisaniem umów w sprawie połączenia PKN Orlen z Grupą Lotos w Gdańsku, a następnie podpisania umów związanych ze zbyciem udziałów na rzecz Saudi Aramco, czym wyrządzono PKN Orlen szkodę w wielkich rozmiarach w kwocie nie mniejszej niż 4 mld zł” - przekazała PAP prok. Iwona Śmigielska-Kowalska, rzeczniczka płockiej prokuratury okręgowej.

List intencyjny ws. rozpoczęcia procesu przejęcia kontroli kapitałowej przez Orlen nad Lotosem koncern podpisał w lutym 2018 r. z Ministerstwem Energii. W czerwcu 2022 r. Orlen otrzymał z Komisji Europejskiej zgodę na przeprowadzenie fuzji. Konieczna była także zgoda akcjonariuszy Orlenu i Lotosu, dotycząca warunków połączenia, którą wydano w lipcu 2022 r. Ostateczna decyzja zapadła w sierpniu 2022 r.

Sam Orlen odrzuca ustalenia NIK, jako bezwartościowe, sporządzone przy użyciu błędnej metodologii, z wykorzystaniem danych niemających nic wspólnego ze stanem faktycznym.

Autor: Patryk Osadnik

pato/

Fot. Depositphotos