W Polsce zapadła decyzja o budowie elektrowni jądrowej. Zaawansowane są prace związane z instalacjami morskiej energetyki wiatrowej. Instalacje fotowoltaiczne na dachach domów i farmy woltaiczne oraz grupy wiatraków stał się codziennością w polskim krajobrazie. Nasuwa się więc pytanie: co będzie podstawowym, a co pomocniczym źródłem energii w przyszłości?

Niedawno dyskusję na ten temat wywołał na Linkedin Oscar L. Martin, General Manager, AKO Group, a wcześniej Director of Research & Development, ODECO Technologies. 

- Energia jądrowa jest jedynym sprawdzonym rozwiązaniem, które może szybko i skutecznie zastąpić węgiel i gaz, aby osiągnąć cele związane ze zmianami klimatycznymi. Energia słoneczna, wiatrowa, geotermalna i biomasa nie są w stanie dorównać tempu i skali rozwoju energetyki jądrowej – zdecydowanie podkreślił Oscar L. Martin. 

Uzasadnia to tym, że w rzeczywistości tylko cztery kraje na świecie osiągnęły niezbędne tempo dekarbonizacji i wszystkie opierają swoją energetykę na energii z elektrowni jądrowych. Należą do nich: Szwecja, Francja, Finlandia i Belgia. 

Atom fundamentem dekarbonizacji?

- Energia jądrowa jest najszybszym i najbardziej niezawodnym sposobem przejścia na czysty i bezpieczny system energetyczny, ale wymagałaby zdecydowanego zaangażowania ze strony krajów najbardziej zanieczyszczających środowisko – podkreśla Martin.

Inne zdanie ma Jan-Henrik Rufer, Director, Head of Project Finance, Ampyr Solar Europe. Uważa on, że „ O ile likwidacja nowoczesnych reaktorów jądrowych w Niemczech w zeszłym roku mogła być błędem, o tyle przemysłowi jądrowemu na całym świecie brakuje skali i zdolności do szybkiego dodawania nowych reaktorów. Wszystkie duże projekty w UE (Finlandia, Wielka Brytania, Francja) są znacznie opóźnione i przekraczają budżet”. 

Jego zdaniem ograniczeniem jest „brak prywatnego kapitału” na tak wielkie przedsięwzięcia oraz fakt, że budowa dużych elektrowni jądrowych ma długie cykle. Więc energia jądrowa nie przyczyni się do dekarbonizacji w ciągu najbliższych 20 lat. 

Inwestycje w energię słoneczną i wiatrową przestawiają się na energetykę jądrową. 

Bloomberg  - ETF inwestują w energetykę jądrową

W najnowszej informacji na temat inwestycji wielkoskalowych, Bloomberg stwierdza pojawienie się nowego trendu na rynku funduszy ETF związanych z zieloną energią. 

- Na całym świecie inwestorzy przenoszą swoją uwagę z ekologicznych, ale zawodnych i nieciągłych technologii, takich jak energia słoneczna i wiatrowa, na niezawodne i ciągłe technologie ekologiczne, takie jak energia jądrowa – twierdzi stanowczo Martin. 

Rik Viergever, Social entrepreneur, kieruje wprost uwagi do zwolennika energetyki jądrowej: „Powinieneś się wstydzić za te fałszywe wiadomości. Nazywanie wiatru i słońca "zawodnymi" to jedna z najgłupszych rzeczy, jakie słyszałem przez cały tydzień. Oba są dosłownie tak stare jak ziemia. Również twierdzenie, że te energie są droższe niż energia jądrowa, jest całkowicie fałszywe. Energia słoneczna i wiatrowa są obecnie tańsze niż węgiel i gaz. Energia jądrowa pozostaje wiele, wiele razy droższa”.

- Energia słoneczna i wiatrowa nie są niezawodne, ponieważ niemożliwe jest dostosowanie podaży do popytu, ponieważ produkcja zależy od warunków środowiskowych, a nie od popytu, jak w przypadku dyspozycyjnych źródeł zielonych, takich jak energia wodna, jądrowa czy geotermalna wyjaśnia cierpliwie Oscar L. Martin

Dylematy instruktorki tańca

Marie Hélène Luebbers (Dance Instructor/Choreograph) zauważa natomiast, że: „Połowa wody zużywanej we Francji trafia do energetyki jądrowej i do chłodzenia. Czyli 16 mld m3”. Wraz ze zmianami klimatycznymi będziemy mieli deficyt wody. Nie sądzę więc, aby energia jądrowa była rozwiązaniem – zauważa instruktorka tańca i choreograf.

- Żaden z podanych przez Ciebie priorytetów nie jest prawdziwy. Odnawialne źródła energii nie są odnawialne. Są one materiałochłonne i wymagają dużego nakładu pracy. Energia jądrowa jest zdolna do ciągłego wytwarzania energii elektrycznej. Po co zmieniać moc wyjściową, jeśli jest potrzebna? Odnawialne źródła energii mają znacznie krótszą żywotność. Lepiej wykorzystać je do końca [okresu eksploatacji – MG] i zatrzymać – wspiera Martina John Lindberg, Professional Engineer, Power-Scada.

Oscar L. Martin postanawia jeszcze dokładniej wyjaśnić Marii, że „woda używana do chłodzenia jest zwracana do środowiska i może być ponownie wykorzystana. Więc nie jest zużywana [bezpowrotnie – MG]. W przypadku każdej elektrowni, nie tylko jądrowej, systemy chłodzenia wodą wykorzystujące wodę słodką lub morską są tańsze w budowie i bardziej energooszczędne niż systemy wykorzystujące recyrkulację. 

- W związku z tym elektrownie węglowe, gazowe i jądrowe na wybrzeżach i rzekach są zwykle preferowane, gdy pozwalają na to inne względy – podkreśla Martin.

Jądrowe gigawaty lepsze niż słoneczne

Dodaje, że elektrownie jądrowe mogą korzystać z systemów chłodzenia powietrzem z obiegiem zamkniętym. Energetyka jądrowa jest niezależna od systemu chłodzenia. Francja zdecydowała się na chłodzenie przepływowe i z tego powodu woda może być wykorzystana np. do użytkowania ciepła odpadowego. 

- Na przykład Chiny budują elektrownie jądrowe na pustyni. Obawy antynuklearne znikają dla każdego, kto chce je zbadać – podkreśla Martin.

Wątpliwości, co do efektywności energetyki jądrowej ma również Carlos Haertel.   

- Rzeczywistą miarą nie powinna być nominalna moc, ale roczna dostarczana energia, ponieważ 1 GW energii jądrowej jest w stanie dostarczyć około 6 razy więcej energii niż 1 GW energii słonecznej – stwierdza Martin.

Atomowe Chiny 

Wiele państw oraz inwestorów prywatnych zwróciło oczy i środki finansowe na rozwój energetyki jądrowej. Nawet Chiny będące w czołówce budowy farm wiatrowych i solarnych.  Rząd ChRL  zatwierdził plan budowy 6 do 8 reaktorów rocznie – podał niedawno Reuters za urzędnikiem China Nuclear Energy Association (CNEA).

Chiny chcą rozwijać swój sektor energetyki jądrowej w ramach szerszego programu stawiania na odnawialne źródła energii i [oparcia o własne zasoby energii – MG] krajowego bezpieczeństwa energetycznego.

 Oczekuje się, że energia jądrowa będzie stanowić około 10% krajowej produkcji energii do 2035 r. i 18 procent do 2060 r., a łączna moc wytwórcza wyniesie 400 gigawatów (GW) do 2060 r., podaje CNEA. 

Zaplecze przemysłowe i łańcuch  dostaw są już gotowe do dostarczania 10 instalacji rocznie. Celem strategicznym jest budowa 12 nowych reaktorów rocznie od 2025 r. do co najmniej 2050 r. Chiny planują budowę 150 reaktorów atomowych w najbliższych 15 latach.  

10. plan Republiki Korei 

Rząd Republiki Korei w styczniu opublikował 10. plan dotyczący rozwoju energetyki na lata 2022–2036. Zaplanowano w nim wzrost udziału energii elektrycznej wytwarzanej przez energię jądrową do 34,6%. 

Uwzględnia to uruchomienie sześciu nowych reaktorów do 2033 r. (jednostki Shin Hanul 1–4 i Shin Kori bloki 5 i 6), a także kontynuację pracy 12 istniejących reaktorów. Przewiduje się, że moce wytwórcze energii jądrowej wzrosną z 24,7 GW w 2022 r. do 28,9 GW w 2030 r. i do 31,7 GW w 2036 r. 

Wyznaczono także za cel eksport 10 elektrowni jądrowych do 2030 r. oraz rozwój koreańskiego małego reaktora modułowego (SMR).

21 nowych reaktorów w U.S.

Amerykański Departament ds. Energii (DOE) na wnioski złożone w 2008 r. otrzymał  dotacje na 200 000 dolarów oraz (drugą) 600 000 dolarów. DOE otrzymało 19 wstępnych wniosków od 17 przedsiębiorstw użyteczności publicznej na wsparcie budowy 14 elektrowni jądrowych obejmujących 21 nowych reaktorów pięciu różnych konstrukcji. Łączna moc wyniesie 28 800 MWe. 

Całkowita wnioskowana kwota na inwestycje w energetykę jądrową wyniesie 122 mld dolarów, czyli znacznie więcej niż wcześniej oferowane 18,5 mld dolarów. Bowiem szacunkowy koszt budowy 14 projektów wyniósł 188 mld dolarów. DOE otrzymało także dwa wnioski dotyczące zakładów wzbogacania na łączną kwotę 4 mld dolarów w porównaniu z początkowo oferowanymi 2 mld dolarów.

EU za Chinami i USA

W 12 z 27 państw członkowskich UE działa 100 reaktorów jądrowych. Jest to tendencja spadkowa, gdyż w 2021 r. działało 106 reaktorów, a na początku 2020 r. 

– 109. Ponad połowa aktywnych reaktorów jądrowych w UE zlokalizowana jest we Francji (56). Inne kraje posiadające reaktory jądrowe to Hiszpania (siedem), Szwecja (sześć), Czechy (sześć), Belgia (pięć), Finlandia (pięć), Słowacja (pięć), Węgry (cztery), Bułgaria (dwa) i Rumunia (dwa) – informuje Komisja Europejska. 

Obecnie w budowie są dwa reaktory, jeden we Francji i jeden na Słowacji. Jak określono w krajowych planach w zakresie energii i klimatu, kilka państw członkowskich planuje budowę nowych elektrowni. 

Bułgaria i Rumunia mają zaawansowane plany dotyczące dwóch lokalizacji, a Finlandia, Bułgaria i Czechy planują budowę po jednej. Polska ma szeroko zakrojone plany uruchomienia do 2040 roku produkcji energii jądrowej i budowy sześciu dużych reaktorów wodnych ciśnieniowych; budowa pierwszej elektrowni jądrowej powinna rozpocząć się w 2026 r. i zakończyć w 2033 r

Źródła: Komisja Europejska, Bloomberg, Reuters, EIA, CNEA, Rząd Republiki Korei, Linkedin, Oscar L. Martin

Fot. Depositphotos