Drugie życie jachtu Zjawa IV - jest decyzja o remoncie

Zjawa IV doczekała się decyzji co do remontu. Jacht zostanie uratowany i w przyszłości będzie wykorzystywany zgodnie ze swoim przeznaczeniem. Będzie służył celom wychowania morskiego młodzieży i sławił imię swoich trzech poprzedniczek.

W celu przeprowadzenia remontu oraz dalszej eksploatacji zasłużonego jachtu, Związek Harcerstwa Polskiego oraz Dom Armatorski POLsail Sp. z o.o, utworzyły w piątek, 5 marca br. nowy podmiot prawny, spółkę Zjawa IV. Celem spółki jest przeprowadzenie remontu, a następnie eksploatacja jachtu. Porozumienie wspólników zostało podpisane przez zastępcę naczelnika ZHP hm. Karola Gzyla oraz skarbniczkę ZHP Grażynę Sztabnik i p. Justynę Szawelską prezes zarządu POLsail na pokładzie flagowego żaglowca ZHP Zawisza Czarny, cumującego przy nabrzeżu Prezydenta w Gdyni.
Zjawa IV to jacht żaglowy przebudowany ze statku ratowniczego Szkwał. Banderę harcerską podniesiono na Zjawie  w 1983 roku. Szkwał natomiast, został wybudowany w 1947 roku w Szwecji, z przeznaczeniem na statek ratowniczy. Jacht został przekazany do ZHP, niemniej w tamtym okresie nie dopilnowano formalności związanych z przekazaniem jachtu, co jak się okazało było brzemienne w skutki.

Zjawa IV dzięki pierwotnemu przeznaczeniu kadłuba jest jachtem niezwykle dzielnym i wytrzymałym. Do tej pory pełniła rolę jachtu wyprawowego. W swojej historii odbyła rejsy po Morzu Czarnym, na Spitsbergen,  dookoła Ameryki Południowej, na Antarktydę, do Zatoki Hudsona, i Ziemi Baffina. Jest jednym z polskich jachtów który okrążył przylądek Horn. W 2015 roku wypłynęła w rejs Dookoła Atlantyku, by upamiętnić Władysława Wagnera, pierwszego Polaka, który na jachtach Zjawa, Zjawa II i Zjawa III opłynął kulę ziemską. Zjawa IV przez Wyspy Zielonego Przylądka dopłynęła na Brytyjskie Wyspy Dziewicze, gdzie po wojnie osiadał Władysław Wagner. Z rejsu tego powstał film dokumentalny. W drodze powrotnej, po powtórnym pokonaniu Atlantyku i wymianie silnika w Dublinie, Zjawa IV w grudniu 2016 roku weszła na mieliznę niedaleko przylądka Falsterbo na Bałtyku. Po trudnej akcji ratowniczej została odtransportowana do Darłowa, gdzie znajduje się obecnie.
Związek Harcerstwa Polskiego po zakończeniu w 2017 roku akcji sprowadzenia Zjawy IV do Polski, zakończył w sierpniu 2019 roku procedurę własnościową, co otworzyło drogę do ewentualnego remontu jachtu. Prawie dwa lata trwało opracowywanie koncepcji uratowania jachtu i jego dalszego funkcjonowania, co zostało zakończone właśnie dzisiaj i zwieńczone podpisaniem porozumienia wspólników i powołaniem spółki Zjawa IV.

Dom Armatorski POLsail to doświadczony i znany polskim żeglarzom podmiot specjalizujący się w eksploatacji  i remontach historycznych jednostek. POLsail jest armatorem 30 metrowej brygantyny s/y Baltic Beauty z 1926 roku, 20 metrowej s/y Baltic Star z 1947, a także mniejszych jachtów (w tym motorowego Alfreda, którego długi i bardzo skomplikowany remont kadłuba właśnie dobiega końca). Doświadczenie i zaangażowanie ZHP w wychowanie morskie oraz doświadczenie POLsail w odbudowie i eksploatacji tradycyjnych jednostek, pozwala mieć nadzieję, że nowa spółka poradzi sobie z zadaniami jakie przed nią stoją.

W zgodnej opinii przedstawicieli ZHP jak i POLsail, jacht Zjawa IV jest cennym przedmiotem dziedzictwa morskiego Polski i nie można było dopuścić do jej skasowania, zniszczenia bądź sprzedaży w ręce prywatne. Choć trzeba przyznać, że wszystkie  te warianty były przez ZHP rozważane.
Remont jachtu będzie finansowany ze środków spółki oraz poprzez udziałowców. Nowa spółka zamierza stworzyć szerokie partnerstwa wokół przedsięwzięcia, pragnie też zachęcić do czynnego udziału w odbudowie licznych Przyjaciół Zjawy.

Prace na pokładzie Zjawy IV rozpoczną się jeszcze w tym półroczu. Spółka planuje przeprowadzenie niezbędnych prac kadłubowych w Darłowie, a następnie transport jachtu drogą morską do Gdańska, gdzie na przystani  POLsail przy Twierdzy Wisłoujście toczyć się będzie dalszy remont. Odbudowaną w pełni Zjawę IV zobaczymy na wodzie najwcześniej pod koniec 2024 roku.

Zjawa IV to drewniany kecz o ożaglowaniu bermudzkim. Długość jachtu to prawie 20 metrów, zanurzenie 2 metry. W rejsy zabiera do 14 osób.