Jak podaje Bloomberg trading house, który posiada część udziałów, w sztandarowym projekcie naftowym Rosji poinformował, że jego udziały zostały zbyte za bezcen na rzecz nowo utworzonej spółki. A następnie oświadczył, że tak nie jest.

Wypowiedź Mercantile & Maritime, która w zeszłym roku współpracowała z Vitol Group, aby kupić 5 proc. Vostok Oil za 3,5 mld euro, jest najnowszym przykładem braku przejrzystości otaczającej rosyjski sektor energetyczny od czasu inwazji na Ukrainę.

Statki przewożące rosyjską ropę pogrążyły się w mroku, rosyjskie firmy przestały publikować duże ilości danych, a główne aktywa zostały przekazane mało znanym nabywcom.

W rocznych sprawozdaniach finansowych złożonych w Singapurze 29 września Mercantile & Maritime Investments Pte oznajmił, że w wyniku sankcji Unii Europejskiej i Szwajcarii przeciwko Rosji "musiał pozbyć się" swojej inwestycji w Vostok Oil, ogromnego projektu kierowanego przez należący do państwa Rosneft PJSC, który przed wojną był wyceniany na 85 miliardów dolarów.

"Biorąc pod uwagę okoliczności i rozwój sankcji, Grupa zbyła swoją inwestycję w Amur na rzecz Fossil Trading, spółki zarejestrowanej jako Free Zone Company w ramach Dubaju, w dniu 22 lipca 2022 roku za kwotę 100 000 CHF" czytamy  w oświadczeniu.

Amur to nazwa spółki joint venture, należącej w 75 proc. do Vitol i w 25 proc. do Mercantile & Maritime, za pośrednictwem której te dwie firmy nabyły w ubiegłym roku udziały w Vostok.

Fossil Trading została zarejestrowana w Dubaju 26 kwietnia, według dokumentów rejestrowych odkrytych przez Bloomberg. Jest również właścicielem Energopole SA, według strony internetowej Energopole, szwajcarskiej jednostki handlowej, która została utworzona przez Rosnieft po nałożeniu amerykańskich sankcji w 2020 roku na Rosneft Trading SA.

Jednak w odpowiedzi na zapytanie Bloomberga, Mercantile & Maritime oświadczył, że jego sprawozdanie finansowe zawierało "pewne niedokładne stwierdzenia".

"Dla uniknięcia wątpliwości, chociaż Mercantile & Maritime Investments Pte Ltd pozostaje pośrednim mniejszościowym udziałowcem Vostok Oil LLC, jesteśmy w trakcie zaawansowanych rozmów w celu zbycia naszego udziału. Podczas gdy te rozmowy trwają, jesteśmy powstrzymani od dalszego komentowania zapisać, aby potwierdzić, że każdy taki dezinwestycja byłaby do nabywcy strony trzeciej niepowiązanej (bezpośrednio lub pośrednio) z żadnym istniejącym udziałowcem Vostok" czytamy w informacji.

"Nigdy nie rozmawialiśmy o zbyciu naszego pośredniego mniejszościowego udziału w Wostoku na rzecz podmiotu powiązanego z Rosnieftem" - dodano.

Po zapytaniu Bloomberga Mercantile & Maritime złożył 26 października w Singapurze poprawiony zestaw sprawozdań finansowych, w którym podał jedynie, że spółka "zamierza zbyć swój udział kapitałowy w Grupie Amur" na rzecz "osoby trzeciej". W swoim zawiadomieniu, o błędzie w singapurskim rejestrze przedsiębiorstw, opisała rodzaj błędu jako: "Błędy urzędnicze/typograficzne lub inne błędy".

W poprawionym zgłoszeniu zabrakło również fragmentu opisującego zyski z "dodatkowej działalności handlowej" związanej z inwestycją w Amur, które według pierwotnego zgłoszenia były "wystarczające do skompensowania straty ze zbycia inwestycji."

Rzecznik Vitol odmówił komentarza. Trading house poinformował na początku lipca, że "zgodził się sprzedać swoje udziały" w Vostok i jest "w trakcie dopełniania formalności prawnych niezbędnych do zakończenia tej transakcji", ale od tego czasu nie przedstawił żadnej aktualizacji.

Skok na głęboką wodę

Rywal - Trafigura Group powiadomomił w lipcu, że zbył swoje 10 proc. udziałów w Vostoku za nieujawnioną kwotę, na rzecz nowo utworzonej spółki handlowej zarejestrowanej w Hong Kongu. Osoba zaznajomiona z transakcją stwierdziła wówczas, że właściciele firmy nie są Rosjanami.

Handlarze towarami odnotowali w tym roku największe zyski, ponieważ inwazja na Ukrainę i późniejsze sankcje wobec Rosji spowodowały wstrząsy i dzikie wahania cen.

I choć inwestycje w Rosji stały się dla inwestorów bólem głowy, to w niektórych przypadkach przyniosły również znaczne zyski.

W swoich sprawozdaniach finansowych Mercantile & Maritime - którego właścicielem jest biznesowy weteran Murtaza Lakhani - ostrzegł, że wpływ zachodnich sankcji przeciwko Rosji "może wpłynąć na zdolność Grupy do kontynuowania handlu". Dodał jednocześnie, że od czasu sankcji skupił się na innych rynkach, a ponieważ nie miał żadnych poważnych zobowiązań zewnętrznych, sytuacja "nie wpływa na zdolność Grupy do kontynuowania działalności w przewidywalnej przyszłości".

Mimo to, wrześniowe złożenie Mercantile & Maritime podkreśliło również spektakularne zyski, jakie przyniósł rosyjski handel ropą. Chociaż firma stwierdziła, że straci prawie wszystkie 295 milionów dolarów, które zainwestowała w zakup swojego udziału w joint venture z Vitol, podkreśliła również, że otrzymała "korzyści ekonomiczne z dodatkowej działalności handlowej" z "porozumienia w związku z inwestycją w Amur" o łącznej wartości 295 milionów dolarów zysku brutto w ciągu dziesięciu miesięcy. Z tego w okresie od października do grudnia 2021 roku zarobiła 65 mln dolarów, a w okresie od stycznia do lipca 2022 roku 230 mln dolarów.

"W związku z tym kierownictwo stwierdziło, że łączny zysk brutto wygenerowany z tych dodatkowych działań handlowych jest wystarczający, aby skompensować stratę ze zbycia inwestycji" - napisano w złożeniu.

Tego fragmentu nie było już w zmienionym zestawieniu finansowym złożonym w październiku.

Vitol, który zainwestował 886 mln dolarów w swój 75 proc. udział w joint venture, nie podał, ile zysku wygenerował z jakichkolwiek powiązanych kontraktów handlowych. W swoim ostatnim raporcie rocznym firma podała, że w 2021 roku amurskie joint venture zanotowało stratę w wysokości 506 mln dolarów, co według osoby posiadającej wiedzę na ten temat było wynikiem utraty wartości. Vitol zarobił blisko 4,5 miliarda dolarów w pierwszej połowie 2022 roku, podała agencja Reuters, tym samym bijąc swoje rekordy zysków.

Źródło: Bloomberg, energopole.ch, reuters.com