Offshore to dynamicznie rozwijająca się gałąź przemysłu morskiego, która przyczynia się do tworzenia tysięcy wysoko specjalistycznych miejsc pracy. Szacuje się, że w nadchodzących 20 latach w samej tylko morskiej energetyce wiatrowej może znaleźć zatrudnienie nawet 100 tys. osób. Zaawansowane projekty offshore niosą ze sobą liczne wyzwania w zakresie przestrzegania przepisów bezpieczeństwa morskiego.

Szerokie spektrum usług idących za rozwojem branży offshore decyduje o złożoności projektów pod kątem zapewnienia łańcucha dostaw, bezpieczeństwa ludzi, a finalnie bezpieczeństwa energetycznego państwa. Aby sprawnie zarządzać bezpieczeństwem w organizacjach, niezależnie od ich specyfiki, niezbędne są dwa czynniki: ustawodawstwo krajowe oraz dobre praktyki płynące z krajów czy podmiotów mających doświadczenie na określonym rynku. Przede wszystkim należy wziąć po lupę elementy składowe procesu budowy morskich farm wiatrowych. Bezpieczeństwo zaczyna się już na lądzie.

- Rozwój nowatorskiej branży offshore na rodzimym rynku wynika z rosnącego zapotrzebowania na energię elektryczną ze źródeł odnawialnych. Polityka Energetyczna Polski, czyli dokument określający rozwój energetyki w kraju do 2040 roku, zakłada, że moc zainstalowana w morskiej energetyce wiatrowej osiągnie 5,9 GW do 2030 roku. Przez następną dekadę moc ma wzrosnąć do poziomu 11 GW. W związku z tym należy zadać pytanie, czy polskie przedsiębiorstwa są przygotowane pod kątem bezpieczeństwa na tak złożone inwestycje, wymagające precyzji i korelacji wielu branż? – powiedział Łukasz Wawrzyniak, Head of Service Operations Europe, W&W Consulting Sp. z o.o.

Firmy specjalizujące się w budowie komponentów do wież, takich jak: gondole z wirnikiem, konstrukcje wsporcze, fundamenty, systemy elektroenergetyczne, stacje pomiarowe, wykonują swoją pracę na lądzie w specjalistycznych zakładach. W zakresie ich prac są przykładowo „prace gorące”, gdzie istnieje zagrożenie pożarowe, a co za tym idzie konieczne są odpowiednie wymagania prawne do zapewnienia bezpieczeństwa wykonywania prac. W procesach produkcji pojawiają się gazy palne czy wybuchowe np. acetylen, propan, butan. Mamy również do czynienia z koniecznością transportu instalacji, co widzimy coraz częściej na drogach szybkiego ruchu. W dużym skrócie, uwarunkowania prawne i dobre praktyki z zakresu bezpieczeństwa produkcji komponentów farm wiatrowych w branży offshore są znane i w większości przestrzegane przez producentów.

Warto podkreślić, że specyfika branży offshore wymaga od pracowników i pracodawców przestrzegania szeregu rygorystycznych przepisów i procedur, które mają na celu minimalizowanie ryzyka zagrożeń dla ludzi i środowiska naturalnego. Tak stawiane wymagania mają swoje uwarunkowania w konieczności uruchomienia projektu „on time”, co wiąże się z dużą zależnością łańcucha dostaw.
Aby w pełni mówić o bezpieczeństwie branży offshore nie sposób pominąć operacji stawiania, uruchomienia, konserwacji i demontażu farm wiatrowych na morzu. Możemy wówczas mówić bezpośrednio o bezpieczeństwie żeglugi czy bezpieczeństwie personelu zaangażowanego w budowę, eksploatację i likwidację morskiej farmy wiatrowej.

Tak połączone profile firm zajmujących się branżą offshore dają mieszankę ścisłych, niezaprzeczalnie istotnych wymogów prawnych, których spełnienie jest niezwykle istotne dla powodzenia projektu.
Aby rozpocząć pracę w branży offshore niezbędne jest uzyskanie specjalistycznych certyfikatów. Na przykład dla załóg pływających będą to świadectwa przeszkolenia z indywidualnych technik ratunkowych, ochrony przeciwpożarowej, zasad udzielania pierwszej pomocy, bezpieczeństwa własnego i odpowiedzialności wspólnej oraz Security-Awareness, czyli tzw. świadomości bezpieczeństwa.
Pracownicy wykonujący pracę na platformach powinni posiadać liczne przeszkolenia, które obowiązują na poszczególnych akwenach. Dla przykładu praca na Morzu Północnym wymaga realizacji następujących szkoleń: Basic Offshore Safety Induction & Emergency Training, Offshore Oil & Gas Minimum Industry Safety Training oraz pomiaru szerokości ramion, który jest konieczny do odpowiedniego usadowienia w helikopterze.

- Część platform oraz innych instalacji offshore usytuowana jest na wodach międzynarodowych. W takim wypadku konieczne jest spełnienia dodatkowych wymagań wynikających z prawa międzynarodowego lub konkretnych wytycznych danego kraju, z którego pochodzi właściciel instalacji. – dodaje Łukasz Wawrzyniak.

Warto również zauważyć, że branża offshore jest ściśle regulowana przez rządy i międzynarodowe organizacje, takie jak Międzynarodowa Organizacja Morska (IMO) i Międzynarodowa Organizacja Pracy (ILO), które określają normy i standardy bezpieczeństwa.

Podsumowując, mimo rosnącej w Polsce świadomości dotyczącej kwestii bezpieczeństwa w branży offshore, wciąż opieramy się na standardach i praktykach innych państw posiadających o wiele większe doświadczenie w tej materii, czego najprostszym przykładem mogą być wytyczne płynące wprost z Health and Safety Executive United Kingdom.