Wodór – to słowo klucz przyszłej gospodarki Unii Europejskiej, w szczególności Niemiec. Nasi sąsiedzi słyną z realizacji nierzadko krytykowanej polityki transformacji energetycznej (Energiewende) – proces modernizacji jest kosztowny, a elektryfikacja nie jest wszędzie możliwa. Wyjściem ma być rozwój gospodarki wodorowej. Innowacyjne paliwo będzie produkowane na terenie kraju, ale i importowane zza granicy. 

Niemiecka inicjatywa H2Global zakładająca import zielonego wodoru ma na celu wybudowanie elektrolizerów o mocy 500 MW poza krajami Unii Europejskiej w ramach realizacji projektów Power-to-X. Niemieckie ministerstwo gospodarki i energetyki (BMWi) zdecydowało o dofinansowaniu projektu Niemieckiego Stowarzyszenia Wodoru i Ogniw Paliwowych (German Hydrogen and Fuel Cell Association) sumą 900 mln euro (1,1 mld dol.).Timo Bollerhey z fundacji H2Global rozmawiał na ten temat z S&P Global Platts. W wywiadzie potwierdził, że pierwsza fizyczna dostawa wodoru lub pochodnej wodoru zostanie zrealizowana już za trzy lata w 2024 roku. Potencjalnymi eksporterami będą Arabia Saudyjska, Kanada, Australia, Rosja, Ukraina i Chile.Transport wodoru będzie koncentrował się początkowo na produktach pochodnych, takich jak amoniak lub metanol, ponieważ transport czystego wodoru nie był obecnie ekonomicznie opłacalny. Inną opcją fizycznej dostawy byłoby tankowanie odrzutowców z pomocą zrównoważonego paliwa lotniczego (SAF)w kraju partnerskim w ramach lotu powrotnego do Niemiec.

Do grupy 16 założycieli inicjatywy należą m.in. Siemens Energy, Thyssenkrupp, VNG, Deutsche Bank, Salzgitter, Uniper, port w Hamburgu, Nordex i Linde. Organizacja H2Global z siedzibą w Hamburgu spodziewa się przyciągnąć do 70 firm zainteresowanych rozwojem gospodarki wodorowej. 

H2Global

Fundacja H2Global (uruchomiona 14 czerwca) ma wdrożyć koncepcję modelu finansowania (o tej samej nazwie) inwestycji wodorowych po za granicami Niemiec. Fundacja nie działa jako podmiot państwowy, ale ma duże wsparcie rządu. Fundacja opracowuje niezbędne regulaminy i specyfikacje aukcji oraz monitoruje ich przestrzeganie. Opracowanie procesów, usług, produktów i finansowania - zwłaszcza w obszarach struktury organizacyjnej - odbywa się w ścisłej koordynacji z Niemiecką Agencją Rozwoju (Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit – GIZ), BMWi oraz przemysłem.

Program finansowania H2Global ma na celu skuteczną promocję wprowadzania na rynek ekologicznych produktów wodorowych i opartych na wodorze produktów pochodnych PtX (zielony amoniak, metanol czy zielone paliwo lotnicze SAF). W planie jest także ustanowienie partnerstw w zakresie energetyki wodorowej z krajami, które mają odpowiednio duży potencjał w zakresie długoterminowych, opłacalnych i niezawodnych dostaw ekologicznego wodoru. 

Koncepcja zakłada połączenie podaży i popytu na wodór z mechanizmem podwójnej aukcji. Aukcje obsługiwane będąprzez pośrednikaHINT.CO. Za pośrednictwem platformy możliwe będzie zawieranie długoterminowych umów zakupu po stronie podażowej HPA (Hydrogen Purchase Agreement) oraz krótkoterminowych umów odsprzedaży po stronie popytowej. Jak wyjaśnia Dr Tomasz Szulc z Europejskiego Centrum Projektów Pozarządowych, model H2Global obejmuje przetarg na umowy zakupu wodoru i umowy na usługi wodorowe. Różnica kosztów między tymi dwoma umowami ma zostać zniwelowana poprzez umowy typu kontrakt różnicowy (CfD), przyspieszając rozwój projektów zakładających budowę elektrolizerów na dużą skalę i zapewniając import odnawialnego wodoru po cenach  rynkowych.Celem jest stworzenie zachęt do inwestowania w produkcję zielonego wodoru za granicą i opcjonalnie w Niemczech, jak również globalny łańcuch wartości dla zielonego wodoru. Według zapowiedzi, w tym roku rozpocznie się pierwsze postępowanie o udzielenie zamówienia na 10-letni kontrakt HPA w formie dialogu konkurencyjnego.

Niemcy narzucili sobie ambitną strategię wodorową 

Dlaczego zdecydowano się na wdrożenie takiego przełomowego programu? Realizacja celów H2Global pozwoli na wsparcie rozwoju przemysłu wodorowego w ramach gospodarki wodorowej Niemiec. Jak czytamy na stronie H2Global, bezpieczne dostawy energii oraz wodoru będą wymagały także budowy instalacji pozaterytorium Niemiec. W przyszłości Niemcy i UE będą musiały polegać na imporcie ekologicznego wodoru, aby całkowicie rozbudować przemysł, sektor mobilności i sektor energetyczny bez narażania UE w obszarze bezpieczeństwa dostaw.

Ten kraj ma ambitne plany w tym zakresie. W czerwcu 2020 roku Niemcy przedstawiły krajową strategię wodorową. Był to jeden z pierwszych krajów na świecie, który przedstawił taki dokument, publikując go nawet przed prezentacją strategii wodorowej UE. Zaledwie miesiąc później niemiecka Federalna Agencja ds. Sieci (niem Bundesnetzagentur) wydała dokument na temat regulacji sieci wodorowych i przeprowadziła ankietę pytając uczestników rynku, czy ich zdaniem regulacje dotyczące sieci wodorowych są konieczne, a jeśli tak, to jak przepisy powinny wyglądać. Ostatecznie 1 stycznia 2021 roku weszła w życie nowa ustawa o OZE (EEG 2021), która po raz pierwszy zawiera szczegółowe przepisy wspierające produkcję i przemysłowe wykorzystanie zielonego wodoru.

W dokumencie niemiecki rząd przewiduje zapotrzebowanie na wodór na poziomie ok. 90-110 TWh do 2030 roku. Aby sprostać temu zapotrzebowaniu w ciągu zaledwie najbliższej dekady mają powstać w Niemczech elektrolizery o łącznej mocy sięgające 5 GW, co odpowiada 14 TWh produkcji zielonego wodoru oraz produkcji energii elektrycznej o wolumenie 20 TWh. Do 2035 roku zostanie dodanych kolejne 5 GW mocy w elektrolizerach – najpóźniej do 2040 roku.