Rynki gazu ziemnego na całym świecie rosną, ponieważ światowi importerzy doszli do jasnego przekonania: nie ma wystarczającej podaży.

Długa, mroźna zima osuszyła zapasy gazu od Luizjany do Niemiec, a przedsiębiorstwa starają się je odbudować. Jednak nieprzewidziane zakłócenia w dostawach i ożywiająca się gospodarka światowa sprawiają, że nie da się nadążyć. To stwarza desperacki scenariusz wraz ze zbliżającymi się wysokimi letnimi temperaturami, a gdy zapotrzebowanie wzrośnie tej zimy, sytuacja będzie jeszcze gorsza.

Wyższe ceny gazu, które w tym tygodniu w Europie osiągnęły najwyższy poziom od 13 lat, spowodują, że utrzymanie światła w Madrycie lub chłodnych mieszkań w Tokio będzie droższe, ponieważ upały w niektórych regionach już powodują, że korzystanie z klimatyzowanego powietrza jest droższe. Czyściej spalające się paliwo jest najnowszym towarem, który zwiększa globalny strach przed inflacją, ponieważ ceny wszystkiego, od ropy naftowej po kukurydzę i miedź rosną.

Jeśli deficyt gazu wystąpi w miesiącach zimowych, może to skłonić europejskie zakłady energetyczne do spalania większej ilości węgla i spowodować, że chińscy producenci energii ograniczą dostawy dla przemysłu i wywołają przerwy w dostawie prądu, tak jak to miało miejsce zeszłej zimy. Gospodarstwa domowe są nastawione na płacenie niebotycznych rachunków za media, a najgorszym scenariuszem – choć mało prawdopodobnym – jest to, że nie będą miały ogrzewania ani elektryczności, gdy nadejdą mrozy.

– Dostawy są już bardzo napięte, a sytuacja może się znacznie pogorszyć, jeśli nadejdzie mroźna zima – powiedział James Whistler, globalny szef instrumentów pochodnych energii w Simpson Spence Young, międzynarodowym brokerze towarów i statków.

Ceny gazu w Europie wzrosły, ponieważ zapasy spadły o tej porze roku do najniższego poziomu od ponad dekady, podczas gdy stawki w USA i Azji skoczyły do najwyższego poziomu sezonowego od lat.

Sektor gazowy stał się globalnym rynkiem

Sektor gazowy od dawna był podzielony między regiony geograficzne, ale wzrost nowych dostaw skroplonego gazu ziemnego i rosnąca płynność w handlu spot w ciągu ostatnich kilku lat pomogły przekształcić go w prawdziwie globalny rynek. Ta ewolucja ma swoją cenę, ponieważ Europa i Azja Północna konkurują teraz o ograniczone dostawy LNG, co skutkuje wojnami przetargowymi, które katapultują stawki spot.

W centrum akcji znajdują się Chiny, które w zaskakującym posunięciu po raz pierwszy w tym roku wyprzedzą Japonię jako największy na świecie importer LNG. Chiny gromadzą zapasy superschłodzonego paliwa, aby zasilić kwitnącą gospodarkę i pomóc w odejściu od brudniejszych paliw kopalnych.

– Zapotrzebowanie na LNG w Chinach w ostatnich latach przewyższa prognozy nawet najbardziej upartych analityków – powiedział Henning Gloystein, globalny dyrektor ds. energii i zasobów naturalnych w firmie Consultants Eurasia Group.

Ten szalony ruch stawia Europę w niekorzystnej sytuacji, ponieważ azjatyccy użytkownicy końcowi podnoszą ceny, aby przyciągnąć dostawy z Atlantyku. Europa – gdzie ceny spot wzrosły w tym roku o ponad 65% – stoi w obliczu szczupłych zapasów gazu w związku z niższymi przepływami od dostawców rurociągów i niemal rekordowymi cenami emisji dwutlenku węgla.

Europa zależna do rosyjskiego gazu

Użytkownicy końcowi w Europie zostali zmuszeni do większego uzależnienia od dostaw rosyjskich rurociągów. Jednak niechęć Gazpromu PJSC do wysyłania dodatkowego gazu przez Ukrainę była jednym z kluczowych czynników, który wywindował ceny.

Rzeczywiście, sytuację pogarsza zapotrzebowanie na energię spowodowane ekstremalnymi warunkami pogodowymi – od przenikliwego mrozu w Azji zeszłej zimy po obecne fale upałów w zachodnich Stanach Zjednoczonych i dotkliwe susze na całym świecie, które ograniczyły produkcję wody.

Mając świeże wspomnienia rekordowo wysokich azjatyckich cen spot LNG zeszłej zimy, najwięksi światowi importerzy w Chinach, Japonii, Korei Południowej i na Tajwanie byli zajęci kupowaniem przesyłek z dostawą od listopada do lutego, znacznie wcześniej niż zwykle. Importerzy z Chin zostali skarceni przez rząd za to, że nie byli dobrze przygotowani zeszłej zimy i nie chcą popełnić tego samego błędu dwa razy.

Japoński rząd w zeszłym miesiącu zwrócił się do zakładów energetycznych o zapewnienie stabilnych dostaw paliwa latem i zimą w obliczu prognoz dotyczących wyjątkowo szczupłych rezerw mocy. Handlowcy największych japońskich importerów twierdzą, że są pod większą presją, aby gromadzić zapasy paliwa, a nawet ponownie uruchamiać emerytowane elektrownie gazowe.

Nie ma wystarczającej ilości świeżego LNG, aby zaspokoić ten rosnący popyt. Rynek przyzwyczaił się do stałego napływu nowych mega-eksportowych projektów, ale branża znajduje się obecnie w okresie ciszy, w której kolejna fala nowej podaży jest spodziewana dopiero w połowie dekady.

Zatłoczenie Kanału Panamskiego

Ograniczenia żeglugi mogą również przyczynić się do zimowych problemów. Szanse na zatory w Kanale Panamskim są „bardzo wysokie”, co zmusi amerykańskie ładunki LNG w drodze do Azji do wyboru dłuższych rejsów wokół Przylądka Dobrej Nadziei lub Kanału Sueskiego.

Oczywiście jest kilka czynników, które mogą pomóc światowemu rynkowi gazu uniknąć załamania tej zimy. Wczesne uruchomienie gazociągu Nord Stream 2, który łączy Rosję z Niemcami i boryka się z opóźnieniami z powodu sankcji USA, może zwiększyć tak potrzebne dostawy do Europy i pomóc regionowi uniknąć kryzysu. Mimo to termin pierwszego przepływu pozostaje niepewny.

Podobnie łagodniejsza zima może zmniejszyć zużycie gazu i pomóc przedsiębiorstwom komunalnym przy niższym poziomie zapasów.

– Pogoda będzie miała ostatnie słowo zarówno w kwestii poziomów cen, jak i wzorców zmienności – powiedział Gergely Molnar, analityk ds. energii w Międzynarodowej Agencji Energii.

Tymczasem handlowcy mogą być zmuszeni do dostosowania się do tego niestabilnego rynku, ponieważ deficyt podaży nie zniknie w najbliższym czasie.