Rynek produkcji i dostaw LNG rośnie dynamicznie. We wrześniu stawki spot dla typowych gazowców LNG z silnikiem TFDE przekroczyły na 101,7 tys. USD dziennie, a zbiornikowce LNG (lub XDF) osiągały stawki czarterowe 170 tys. USD dziennie. Na rynku LNG w tym roku przestały rządzić prawa rynku, a zaczęli dostawcy. Widać to po rekordowych wynikach pierwszych dwóch kwartałów. 

Też byśmy korzystali z rosnących obrotów LNG transportem morskim gdybyśmy kilka lat wcześniej rozbudowali terminal gazowy w Świnoujściu i uruchomili terminal pływający na Zatoce Gdańskiej.  

"ic dziwnego, że flota zbiornikowców LNG rośnie dynamicznie i liczy obecnie około 644 jednostek i dysponuje pojemnością  98,36 mln m3, według stanu na wrzesień 2022 r." – informuje w najnowszym raporcie Bancero Costa. Niedługo dołączy do niej 8 zbiornikowców LNG czarterowanych przez PGNiG od armatorów z Norwegii i Grecji. 

"Jednak rynek transportu LNG funkcjonuje na granicy wytrzymałości, bowiem dostępność przestrzeni ładunkowej jest ograniczona, a zakłócenia po stronie podaży powodują problemy z zaspokojeniem popytu na morskie przewozy LNG" – alarmuje Intermodal. 

Nieduża flota, duży biznes

"W tej chwili gaz przewozi morzem  555 jednostek. To 86% funkcjonującej obecnie floty handlowej zajmującej się morskim transportem skroplonego gazu. Do tej grupy Banco Costa  zalicza jednostki o pojemności od120 tys. do 199 999 m3. DO transportu LNG wykorzystuje się tylko 44 statki o pojemności mniejszej niż 120 tys. m3 oraz 45 jednostek dysponuje zbiornikami o pojemności większej niż 200 tys. m3" – wyliczyli eksperci Banco Costa Research.

Na 100 tys. statków handlowych ponad 550 zbiornikowców wydają się flotą niedużą. Lecz dzisiaj biznes kręci się w cieniu dyktatu producentów LNG, zawirowań spowodowanych napaścią Rosji na Ukrainę, awariami rurociągów na Bałtyku i zmianami w logistyce dostaw i magazynowania gazu. 

– Globalna podaż prawdopodobnie odnotuje niewielki wzrost rok do roku tej zimy o około 2 do 4 mln ton lub 3% rok do roku, ponieważ wystąpiły opóźnienia w ponownym uruchomieniu terminalu Freeport LNG [nad Zatoką Meksykańską, red.] – poinformowała Hellenic News Chara Georgousi, Research Analyst Intermodal. 

Podaż wzrośnie, ceny też

Wystąpiły również ograniczenia  w podaży gazu z terminali  australijskich, a także trudności w dostawach poprzez rurociąg Trans Niger i problemy z dostawami w Egipcie. W wymiarze globalnym popyt może wzrosnąć nawet o 3% r/r w czasie zimy 2022-23 przewiduje Georgousi i uspokaja odbiorców z Europy.

– W przeciwieństwie do powszechnych obaw wśród interesariuszy rynku, możliwość niedoborów w Europie zaczęła zanikać. Import UE jest obecnie kontynuowany w bezpiecznym tempie i prognozowany jest na blisko 39,7 mln ton w nadchodzącej zimie – przewiduje działająca w Atenach ekspertka Intermodal. 

Georgousi  zauważa nawet, że „ zapasy kontynentu są więcej niż wystarczające na nadchodzącą zimę i mogą nawet przekroczyć 5-letnią średnią. Tymczasem popyt na ten surowiec już uległ spadkowi w związku z niedawnym szaleńczym trendem zamiany gazu na ropę”.

Na rynku rządzą dostawcy

– Oczekuje się jednak, że ceny referencyjne na kontynencie pozostaną wysokie i powyżej historycznych średnich – ostrzega Georgousi.

Zapasy gazu w Europie będą więc uzależnione od sprawnych dostaw wiodących firm działających na rynku LNG. Na rynku LNG w tym roku przestały rządzić prawa rynku, a zaczęli dostawcy. 

To oni spijają śmietankę, w postaci nadzwyczajnych zysków powstałych w czasach wojny. Ilustrują to wyniki dwóch pierwszych kwartałów tego roku. A wydaje się, że trzeci i czwarty kwartał będą niewiele gorsze. 

ExxonMobil

ExxonMobil (XOM) produkował 8,5 miliarda stóp sześciennych gazu ziemnego dziennie (Bcf/d) w 2020 r. To była  najniższa produkcja  w ciągu ostatnich siedmiu lat. Ale w 2022 r. wydobycie gazu ziemnego systematycznie rosło. W  II kw. 2022 r. wzrosło w porównaniu z poprzednim rokiem do 8,6 Bcf/d z 8,3 Bcf/d.  

W USA wydobycie gazu ziemnego spadło do z 2,8 Bcf/d w II kwartale 2021 r. do 2,777 Bcf/d w I kwartale 2022 r. i do około 2,7 Bcf/d w II kw. 2022 r. W Kanadzie i innych krajach Ameryki Łacińskiej  produkcja gazu spadła odpowiednio z 189 MMcf/d (mln stóp sześciennych dziennie) (I kw. 2021) do  182 MMcf/d oraz 180 MMcf/d (II kw. 2022). W Azji ExxonMobil osiągał również spadki podaży (odpowiednio) od ponad 3,43 Bcf/d poprzez 3,34 Bcf/d do 3,32 Bcf/d. 

Rekordowa sprzedaż, rekordowe zyski

Firma osiągnęła w 2020 r. przychody w wysokości 181,5 mld USD, a jej kapitalizacja rynkowa wyniosła 228,5 mld USD. W 2022 r. w II kwartale zysk netto wzrósł do 17,9 mld USD (4,21 USD/akcję) w porównaniu z zyskami w wysokości 4,7 mln USD (1,10 USD) rok temu. 

W Stanach Zjednoczonych ExxonMobil osiągnął zysk w wysokości 2,7 mld USD, podczas gdy rok wcześniej II kw. 2021 r. kończył ze stratą w wysokości 278 mln USD. Całkowite przychody ze sprzedaży osiągnęły w II kw. 2021 r. 115,7 mld USD. 

Były znacznie wyższe w  porównaniu z rokiem poprzednim, kiedy osiągnęły 67,7 mld USD. Globalne zarobki z wydobycia wyniosły 11,4 miliarda dolarów, w porównaniu z 3,2 miliarda USD. 

ExxonMobil aktywny na wszystkich polach

ExxonMobil jest aktywny na rynku produkcji, transportu morskiego i zarządzania pływającymi terminalami LNG. Firma ciągle rozszerza swój portfel działań na rynku LNG.  Szybko rozwijane są  projekty dostaw z nowych źródeł. Instalacje w Papui Nowej Gwinei, już w 2018 r. osiągnęły wielkość produkcji na poziomie 9 mln ton rocznie, oraz w Mozambiku. 

ExxonMobil działa  w Afryce od ponad 100 lat, a od 2006 r. zainwestował ponad 46 miliardów dolarów na inwestycje w wydobycie ropy i gazu w Afryce, w tym projekty w Nigerii, Angoli i wielu innych krajach.

Koncern poinformował, że głębokowodny układ wydobywczy Area 4 posiada potencjał  wydobywczy o wydajności ponad 85 bilionów stóp sześciennych gazu ziemnego dziennie.  

Rekordowy Chevron

Chevron Corporation (NYSE: CVX) odnotował w II kwartale br. zysk w wysokości 11,6 mld USD (5,95 USD na akcję) w porównaniu z 3,1 mld USD (1,60 USD na akcję – rozwodniony) w drugim kwartale 2021 r. 

W drugim kwartale na wynik wpłynęły opłaty związane z wcześniejszej rozwiązanymi umowami o wartości 600 mln USD. Wpływ miały również wydatki na emerytury w wysokości 11 mln USD. Istotny udział miał  zysk ze sprzedaży aktywów w wysokości 200 mln USD. Wahania walut i dolar wzmacniający swą pozycję w stosunku do EUR  zwiększyły zyski o 668 mln USD. 

W efekcie zysk po korektach doszedł do pułapu 11,4 mld USD (5,82 USD na akcję) w drugim kwartale 2022 r. W drugim kwartale ubr. był znacznie niższy, bo w wysokości 3,3 mld USD i zapewniał akcjonariuszom jedynie 1,71 USD za akcję. 

Sprzedaż i inne przychody operacyjne Chevron Corporation w drugim kwartale 2022 r. wyniosły 65 mld USD i był znacznie wyższe niż  w analogicznym okresie poprzedniego roku, kiedy osiągnęły 36 mld USD. 

Światowy producent LNG

Chevron jest liczącym się światowym producentem gazu ziemnego. W zeszłym roku pompował na rynek ponad 7,5 miliarda stóp sześciennych gazu dziennie. Ponad połowa produkcji gazu przypadała na pola wydobywcze usytuowane w USA oraz Australii – informował Reuters.

W Angoli Chevron zrealizował Projekt Angola Liquefied Natural Gas (ALNG). To jeden z największych projektów energetycznych na kontynencie afrykańskim. Jest to pierwszy projekt LNG w Angoli. Zlokalizowana w Soyo i zarządzana przez Angola LNG Limited, ALNG zajmuje się eksportem gazu ziemnego produkowanego przez Chevron i innych operatorów działających w tym regionie. 

- Dzienna wydajność  instalacji wynosi  1,1 mld stóp sześciennych gazu ziemnego, średnia dzienna produkcja to 787 mln stóp sześciennych gazu ziemnego w 2020 r., a  średnia dzienna produkcja 29 tys. baryłek płynnego gazu ziemnego w 2020 r. – informuje kierownictwo Chevron Corporation. 

Na rynku  amerykańskim Chevron  wzmocnił swoją pozycję poprzez kontrakty zakupu gazu z producentami LNG Cheniere Energy Inc (LNG.A) i ściśle powiązanym Venture Global LNG. 

Royal Dutch Shell

Shell jest pionierem na rynku LNG.  Shell w globalnym wymiarze związanym z projektami LNG działa od ponad 50 lat. 

Pierwsza na świecie instalacja LNG był  uruchomiona w 1964 r. w Algierii przy pomocy finansowej Shell. Produkty wysyłane były do Wielkiej Brytanii. Shell pod wieloma względami jest liderem w produkcji i handlu LNG. Instalacje koncernu usytuowane są w 10 krajach na całym świecie, w tym w Brunei, Omanie i Nigerii.

Po  zakończeniu II kwartału br. Shell (SHEL.L) opublikował wyniki finansowe. Kwartał zakończył z zyskiem w wysokości 11,5 mld dolarów. Przebity został rekordowy zysk, który koncern osiągnął zaledwie trzy miesiące temu. To efekt nadzwyczajnych przychodów z handlu gazem i potrojenia zysku z rafinacji – informuje kierownictwo firmy.

Shell dla akcjonariuszy

Shell ogłosił również program wykupu akcji o wartości 6 mld dolarów na bieżący kwartał. Nie  podniósł  jednak dywidendy w wysokości 25 centów na akcję. 

Kierownictwo poinformowało, że zwroty dla akcjonariuszy pozostaną „ponad 30% przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej” – cytuje Reuters.

– Gwałtowne ożywienie popytu po zakończeniu pandemii i gwałtowny wzrost cen energii, spowodowany inwazją Rosji na Ukrainę, zwiększyły zyski firm energetycznych po dwuletnim załamaniu – zauważają Ron Bousso i Shadia Nasralla z Reutersa. 

Shell odkupił już akcje 8,5 mld dolarów w pierwszej połowie 2022 r, a nowy program wykupu jest bardziej ambitny i znacznie większy pod względem wartości niż prognozowano.

– Silne wzrosty cen ropy naftowej pomogły Shellowi osiągnąć znakomite wyniki. Dywidenda mogła pozostać taka sama, ale program wykupu akcji jest pozytywną wiadomością dla akcjonariuszy – powiedział Reutersowi Stuart Lamont, menedżer inwestycyjny w Brewin Dolphin.

W  pierwszej połowie 2022 r. Shell zanotował przepływy finansowe w wysokości 24 mld USD. Było to trzykrotnie więcej niż w pierwszej połowie 2013 r., kiedy cena ropy Brent była zbliżona do dzisiejszej wartości baryłki. 

Instalacje w Katarze, USA i Australii

Szell umocnił swoja pozycję lidera na rynku dostaw  LNG z chwilą gdy niedawno wybrany został jako partner w projekcie zdynamizowania ekspansji North Field East w Katarze.  Jest to największy projekt LNG w tym regionie w historii rynku. W tym roku kierownictwo Shell ma również podpisanie intratnej 20-letniej umowy z Mexico Pacific Limited na odbiór 2,6 mln t/r.  

Koncern podpisał kontrakt na długoterminowe dostawy gazu do instalacji Prelude LNG z Crux. 

– Ten projekt stanowi ważną część zintegrowanego portfela produkcji gazu Shell – powiedział Wael Sawan, dyrektor Shell ds. zintegrowanego zarządzania w zakresie gazu, odnawialnych źródeł energii i rozwiązań energetycznych.   

Jest to wspólne przedsięwzięcie Shell Australia z 82% udziałów, który jest jednocześnie operatorem projektu, obok SGH Energy z 15% i Osaka Gas z 3%.

– Gaz ziemny z Crux odegra kluczową rolę we wspieraniu azjatyckich klientów w przejściu z węgla na gaz jako czystsze paliwo. Projekt pomoże nam sprostać rosnącemu zapotrzebowaniu na LNG w związku z przejściem rynku energii w przyszłość o niższej emisji dwutlenku węgla – podkreśla Wael Sawan. 

Przy szacowanej minimalnej żywotności wynoszącej 20 lat Crux ma potencjał do produkcji około 2,9 Mtpa gazu, podał Shell. Crux będzie miał zdolność zaopatrywania instalacji Prelude FLNG do 550 mln stóp sześciennych gazu dziennie (mmscfd).

Rynkiem LNG rządzi podaż

Czas lokalnej wojny okazał się globalnym problemem dla całej społeczności korzystającej z dostaw gazu transportem morskim. Choć główni producenci nie zawsze są czołowymi eksporterami, to oni rządzą rynkiem. 

Stany Zjednoczone są największym na świecie producentem gazu z produkcją blisko 99 mld stóp sześciennych dziennie (bcfd). Ponieważ jednak konsumpcja na rynku wewnętrznym  jest niższa, wynosząca około 89 bcfd, istnieje możliwość wzrostu eksportu wraz z rosnącą produkcją.

A jednak ceny gazu się trzymają, a przewoźnicy nie odpuszczają na frachtach. Ilustrują to wyniki dwóch pierwszych kwartałów tego roku. A wydaje się, że trzeci i czwarty kwartał będą niewiele gorsze. 

Po okresie równowagi na rynku zaczęli rządzić producenci i dostawcy. Korzystają operatorzy transportu morskiego  oraz dystrybutorzy. Gdybyśmy kilka lat wcześniej rozbudowali terminal gazowy w Świnoujściu i uruchomili terminal pływający na Zatoce Gdańskiej, też bylibyśmy beneficjantami tych wzrostów.  

Fot. Depositphtos