W Ośrodku Badawczo-Rozwojowym Centrum Techniki Morskiej S.A. (CTM) - wchodzącym w skład Polskiej Grupy Zbrojeniowej (PGZ) - poza złożonymi systemami dedykowanymi dla okrętów oraz brzegowych stanowisk dowodzenia, powstaje szereg produktów przeznaczonych dla zapewnienia bezpieczeństwa eksploatacji systemów i urządzeń okrętowych, a także bezpieczeństwa załóg okrętowych.

Jednym z takich produktów są amortyzatory, chroniące praktycznie wszystkie urządzenia zainstalowane na okrętach przed skutkami wybuchów podwodnych oraz zabezpieczające okręt przed skutkami drgań jego konstrukcji, spowodowanych pracą takich urządzeń jak np. znajdujące się w siłowni okrętowej silniki, pompy, sprężarki itd.. Gdyński CTM posiada w swojej ofercie szerokie spektrum amortyzatorów
o różnej wielkości, które są wykorzystywane do „elastycznego posadowienia” urządzeń okrętowych, szczególnie istotnych z punktu widzenia bezpieczeństwa realizowanych przez okręt misji oraz bezpieczeństwa samego okrętu.

Amortyzatory linowe zwojowe i promieniowe

Od wielu lat Spółka zajmuje się wytwarzaniem i doborem amortyzatorów dla szeroko rozumianego przemysłu, w tym głównie okrętowego. CTM stosunkowo wcześnie, bo już w latach osiemdziesiątych, opracował i wdrożył amortyzatory, spełniające zadania polegające na obniżeniu poziomu zarówno drgań przenoszonych z silników napędu głównego, jak i obciążeń udarowych (odporności na zniszczenie) mechanizmów okrętowych, spowodowanych wybuchami podwodnymi. Projekt ochrony przeciwdrganiowej i przeciwudarowej mechanizmów okrętowych, oparty o amortyzatory, został zgłoszony do Urzędu Patentowego i jako innowacyjne rozwiązanie otrzymał patent. Już wówczas CTM dysponował szerokim zakresem amortyzatorów wykonanych na bazie różnych materiałów takich jak: metale (stal i stopy aluminium) oraz materiały polimerowe (guma). Zastosowanie ich do kompleksowego, elastycznego posadowienia mechanizmów okrętowych przyczyniło się do kilkudziesięciokrotnego obniżenia obciążeń udarowych tych mechanizmów. Podobnie ich zastosowanie do elastycznego posadowienia silników napędu głównego i zespołów pomocniczych okrętów, spowodowało znaczne obniżenie poziomów szumów podwodnych, wytwarzanych przez jednostki morskie.

W latach dziewięćdziesiątych Spółka zrealizowała kolejne prace, w ramach których opracowano między innymi amortyzatory elamestrowe (elastyczny materiał zapewniający pochłanianie uderzeń) oraz programy komputerowe, wspomagające projektowanie elastycznych posadowień dla ochrony przeciwdrganiowej i przeciwudarowej głównych i pomocniczych mechanizmów okrętowych. Jednocześnie dążąc do podniesienia jakości usług badawczych i produkcyjnych w CTM zbudowano specjalistyczne laboratoria badawcze t.j.: wibroakustyki, odporności udarowej i pól magnetycznych oraz kompatybilności elektromagnetycznej. Obydwa laboratoria uzyskały zarówno akredytację Polskiego Centrum Akredytacji, jak i Ministerstwa Obrony Narodowej. W laboratoriach, w ramach szerokiego zakresu usług, badana jest m. in. odporność na narażenia mechaniczne wyrobów pod kątem drgań, udarów mechanicznych oraz wytrzymałości np. amortyzatorów i elementów posadowienia elastycznego urządzeń przeznaczonych na nowo budowane jednostki MW RP.

Wieloletnie doświadczenie CTM w dziedzinie odporności udarowej okrętów umożliwiło opracowanie, wspólnie z Akademią Marynarki Wojennej w Gdyni pierwszych w Marynarce Wojennej RP, przepisów budowy okrętów uwzględniających ten aspekt. Rezultaty prac własnych wykazały, że kompleksowa amortyzacja przeciwudarowa, zbudowana szczególnie na bazie amortyzatorów linowych: zwojowych i promieniowych, skutecznie redukuje obciążenia działające na mechanizmy i urządzenia okrętowe, zabezpieczając je przed uszkodzeniem.    

Amortyzatory w ciągu ostatnich kilku lat przeszły w CTM, cały cykl projektowania i badań, aż do wdrożenia do produkcji. W efekcie czego obecnie Spółka oferuje na okręty wojenne oraz inne jednostki pływające wyspecjalizowane rozwiązania, posiadające świadectwo uznania wydane przez Polski Rejestr Statków. Są nimi dwa typy „amortyzatorów linowych” - promieniowe oraz zwojowe. Pierwsze z nich zbudowane są z kołnierzy górnego i dolnego oraz odcinków liny stalowej.

Amortyzatory linowe promieniowe

Drugie zbudowane są w oparciu o podłużne okładki – górne i dolne – między, którymi znajdują się zwoje liny. W odróżnieniu od amortyzatorów promieniowych charakteryzują się one większymi wartościami dopuszczalnych obciążeń.

Amortyzatory linowe zwojowe

W obydwu typach amortyzatorów, zastosowane materiały oraz ich obróbka powierzchniowa, czyni je odpornymi na działanie okrętowych środowisk tj. korozji, smarów, paliw i temperatury.

CTM posiada wiedzę, kompetencje, doświadczoną kadrę i odpowiednie narzędzia, pozwalające na zaprojektowanie dla każdego z urządzeń okrętowych optymalnego zestawu amortyzatorów, chroniących zarówno przed skutkami oddziaływania impulsu udarowego (wybuch podwodny) jak i drganiami konstrukcji okrętowej. Kompleksową amortyzację urządzeń i systemów okrętowych zastosowano na nowo budowanych niszczycielach min typu „Kormoran”. W zestawie paru tysięcy amortyzatorów, znakomitą większość stanowią amortyzatory dostarczone przez CTM. Wykorzystując doświadczenia z projektowania, budowy i wyposażania okrętów, w tym przede wszystkim niszczycieli min typu „Kormoran”, CTM jest gotów do zaprojektowania i implementacji (w oparciu o własne amortyzatory) kompleksowej amortyzacji wyposażenia kolejnych okrętów projektowanych i budowanych w kraju, w ramach programu modernizacji technicznej Marynarki Wojennej RP.