Aktywizacja portów południowego Bałtyku pod kątem rozwoju turystyki morskiej przy wykorzystaniu niewielkich statków wycieczkowych – to główny cel międzynarodowego projektu Small Cruise Ships in South Baltic Destinations (JOHANN). Jego uczestnicy gościli w Gdańsku w dniach 26-28 czerwca na seminarium. Jednym z partnerów projektu JOHANN jest Uniwersytet Morski w Gdyni.

– JOHANN jest to projekt, który ma zbadać, jakie są możliwości, czy ewentualnie, co należy zrobić, żeby do małych portów zachodziły małe cruisery, małe statki pasażerskie i żeby one cumowały, można powiedzieć, w centrum tych portów, w centrum miasta – mówi kpt. ż.w. Henryk Śniegocki, prorektor ds. morskich Uniwersytetu Morskiego w Gdyni.

Uczestnicy seminarium wzięli udział m.in. w konferencjach, odbyli rejs z Elbląga do Tolmicka oraz zwiedzili wycieczkowiec Serenissima, który w piątek cumował w Porcie Gdańsk. Ten statek pasażerski ma 87,4 m długości, 13,26 m szerokości i 2 598 GT. Na pokład zabiera ok. 100 pasażerów. Tego typu jednostki mogą wpłynąć na rozwój segmentu usług turystycznych w portach południowego Bałtyku.

– Powinniśmy promować miejsca, w których mogą cumować statki pasażerskie. Bardzo ważne są bezpośrednie rozmowy z operatorami wycieczkowców, omawianie bieżących problemów, marketing. Istotne są także dobre relacje z lokalną społecznością – mówi Yana Grundke, cruise coordinator w Mukran Port.

Jednym z zadań Uniwersytetu Morskiego w projekcie było przeprowadzenie studialnej podróży pilotażowej na statku „Horyzont II” oraz opracowanie zasad eksploatacji i optymalnego zarządzania portami w kontekście obsługi ruchu turystycznego z wykorzystaniem niewielkich statków wycieczkowych, przede wszystkim pod kątem problemów żeglugowych (Cruise Port Management – Water Side).

W sierpniu 2018 r. odbyła się okrężna podróż pilotażowa statku szkoleniowo-badawczego UMG „Horyzont II” na trasie: Gdynia, Wismar, Rostock, Stralsund, Sassnitz, Szczecin, Karlskrona, Kalmar, Gdynia. W Kopenhadze zaprezentowano m.in. wnioski podsumowujące ten rejs. Dyskutowano poszerzenie projektu o kolejne niewielkie porty Bałtyku. Na tej liście mógłby także znaleźć się Elbląg, po budowie i uruchomieniu kanału przez Mierzeję Wiślaną.

Podczas podróży uczestnicy rejsu – studenci i pracownicy UMG oraz specjaliści reprezentujący wszystkie porty partnerskie, dokonywali analizy SWOT odwiedzanych miejsc, dzięki czemu powstaną strategie rozwoju dla każdego z nich. Badali i analizowali głównie problemy nautyczne – m.in. warunki manewrowe, wchodzenia/wychodzenia z portu, nabrzeża, głębokości, wymagania dla ruchu i postoju statków.

Analizom poddawano atrakcyjność turystyczną zarówno miejsca postoju statków, jak i atuty całej miejscowości. Miasta na trasie, chcąc zaprezentować się jak najlepiej, poza spotkaniami z władzami portów i miast, przygotowały również dla uczestników podróży wycieczki po najciekawszych miejscach w okolicy. Podczas wyprawy uczestnicy w prezentacjach i  panelach dyskusyjnych dzielili się doświadczeniami, analizowali zgromadzony materiał, formułowali wnioski.

– Naszym zadaniem było określenie, pewnego wzorca, benchmarku funkcjonowania tego typu rynku. Podstawowym elementem, który nas interesuje, jest fakt pewnej bliskości miejsca, gdzie statek stoi, do centrum miasta, żeby to była taka odległość, którą możemy pokonać na pieszo. Dzięki temu, że planujemy uruchomić ruch małymi statkami, które maja relatywnie niskie parametry nawigacyjne, możemy wchodzić nimi do centrów miast. W związku z tym, jesteśmy blisko miasta, możemy z niego korzystać bez żadnych ograniczeń transportowych. Miasta też na tym korzystają, ponieważ liczba turystów jest większa, tym samym miasto rozwija się – mówi prof. Maciej Matczak z Uniwersytetu Morskiego w Gdyni.

Zapytany, czy turystyka morska zmierza w kierunku małych statków wycieczkowych, powiedział, że to dwie różna kategorie ryku. Podkreślił, że klienci dużych statków wycieczkowych są młodsi i oczekują dużej porcji rozrywek. Pasażerowie mniejszych wycieczkowców natomiast są starsi, oczekują spokojnego wypoczynku, bardziej sprecyzowanej oferty i więcej informacji na temat miejsc, które będą odwiedzać. Dzięki temu można wykorzystać potencjał małych portów, które nie dysponują dużymi nabrzeżami, są odcięte od dużego cruisingu – dodał.

Partnerami projektu JOHANN są: niemieckie miasta Wismar i Stralsund, szwedzkie – Karlskrona i Kalmar, Korporacja Rozwoju Regionalnego Przedpomorza (Economic Development Corporation Vorpommern, Niemcy) oraz firma Media Dizajn ze Szczecina. Liderem projektu jest miasto Rostock.

– Obserwujemy rozwój turystyki morskiej z wykorzystaniem statków pasażerskich. To dobra wiadomość. Korzystają na tym Gdańsk, Gdynia czy Rostock. W przyszłości jednak ceniący sobie wysoką jakość turyści coraz częściej będą decydować się na rejsy małymi wycieczkowcami, które będą cumowały w centrum miast. Z jednej strony miasta te będą nadal spełniały portowe funkcje, a z drugiej, będą ekskluzywnym miejscem dla ceniących klasę turystów, gotowych każdego dnia płacić za takie atrakcje – mówi dr Andreas Schubert z Hanseatic City of Rostock.

JOHANN realizowany jest w ramach programu Interreg Południowy Bałtyk.

– Projekt JOHANN jest bardzo fajnym projektem, bo wspiera bezpośrednią współpracę między krajami. Wszyscy w tym projekcie mają ten sam cel – chcą rozwijać turystykę w ich regionie – mówi Jennifer Billowie z Joint Secretariat Interreg South Baltic.

Projekt JOHANN rozpisany jest  na lata 2016-2019. Uniwersytet Morski w Gdyni realizuje dwa podstawowe zagadnienia: wariantową analizę porównawczą rejsów turystycznych małych wycieczkowców oraz stworzenie profesjonalnego, od strony nautycznej i żeglugowej, przewodnika po portach objętych projektem. Ze strony uczelni kierownikiem projektu jest prorektor ds. morskich dr hab. inż. kpt. ż.w. Henryk Śniegocki. Uczestniczą w nim pracownicy naukowi i studenci Wydziałów Nawigacyjnego oraz Przedsiębiorczości i Towaroznawstwa UMG.