Rozpoczynające się w środę spotkanie ministrów spraw zagranicznych państw członkowskich NATO w Waszyngtonie jest okazją do zaprezentowania dokonań Sojuszu podczas 70 lat jego istnienia - powiedziała ambasador USA przy NATO Kay Bailey Hutchison we wtorek.

W dwudniowym spotkaniu zorganizowanym w 70. rocznicę powstania NATO wezmą udział szefowie MSZ 29 państw członkowskich NATO, w tym minister Jacek Czaputowicz. Szef polskiej dyplomacji do Waszyngtonu udał się z Nowego Jorku, gdzie uczestniczył w posiedzeniu Rady Bezpieczeństwa ONZ. W spotkaniu w amerykańskiej stolicy w charakterze obserwatora weźmie udział także minister spraw zagranicznych Macedonii Północnej, która w lutym podpisała traktat akcesyjny z NATO.

Hutchison podkreśliła we wtorek wieczorem czasu miejscowego na spotkaniu z zagranicznymi mediami, że 70 lat istnienia NATO zaowocowało bezprecedensowo długim okresem pokoju i dobrobytu w Europie i Ameryce Północnej.

„Chyba nikt nie kwestionuje, że ten parasol bezpieczeństwa zdynamizował nasze gospodarki, ponieważ inwestycje dokonywane są w miejscach, które są uważane za bezpieczne i niezagrożone” - argumentowała. Podkreśliła, że źródeł sukcesu NATO – stworzenia i utrzymania jego siły - należy upatrywać w jego zdolności do „rozpoznawania zagrożeń i adaptowania się do nich”.

Amerykańska ambasador zwróciła uwagę, że działalność NATO cieszy się obecnie poparciem zdecydowanej większości społeczeństwa amerykańskiego oraz ustawodawców obu partii reprezentowanych w Kongresie. Jako przykład poparcia amerykańskich polityków dla NATO wskazała, że sekretarz generalny Sojuszu Jens Stoltenberg będzie pierwszym szefem tej międzynarodowej organizacji, który wystąpi podczas połączonych sesji izb Kongresu.

Stoltenberg, który we wtorek został przyjęty w Białym Domu przez prezydenta Donalda Trumpa, wystąpi podczas połączonej sesji Senatu i Izby Reprezentantów w środę. Tego samego dnia sekretarz generalny zostanie przyjęty przez gospodarza obrad, sekretarza stanu USA Mike’a Pompeo.

Pierwszy dzień obrad ministrów spraw zagranicznych NATO, które tego dnia będą miały głównie ceremonialny charakter, zakończy się przyjęciem z okazji 70. rocznicy powstania Sojuszu. Odbędzie się ono w siedzibie Departamentu Stanu, w audytorium im. Andrew W. Mellona, w tej samej sali, w której 4 kwietnia 1949 roku przedstawiciele 12 państw założycielskich Paktu Północnoatlantyckiego podpisali Traktat Północnoatlantycki. Oryginalny tekst tego dokumentu, przechowywany w Narodowych Archiwach USA, podczas przyjęcia zostanie wystawiony na widok publiczny.

Hutchison, dawniej republikańska senator z Teksasu, omawiając problematykę spotkania szefów dyplomacji NATO, jako najgroźniejsze obecnie zagrożenie dla Sojuszu wymieniła agresywne zachowanie Rosji, czego ostatnim przykładem - jak wskazała - było zatrzymanie w rejonie Cieśniny Kerczeńskiej, łączącej Morze Czarne z Morzem Azowskim, i przetrzymywanie do chwili obecnej marynarzy ukraińskiej floty wojennej.

Zarzuciła też Rosji, że ustawiczne łamanie przez nią układu INF zmusiło USA do podjęcia decyzji o zerwaniu tego porozumienia.

Układ INF o likwidacji wystrzeliwanych z wyrzutni naziemnych pocisków balistycznych i pocisków manewrujących pośredniego (IRBM) i średniego zasięgu (MRBM) (o zasięgu od 500 do 5,5 tys. km) został podpisany w grudniu 1987 roku w Waszyngtonie przez ówczesnego prezydenta USA Ronalda Reagana i przywódcę ZSRR Michaiła Gorbaczowa. 1 lutego br. USA oficjalnie zawiesiły przestrzeganie tego układu, a w dzień później identyczną decyzję podjęły władze na Kremlu.

Wśród innych zagadnień dwudniowego spotkania ministrów spraw zagranicznych NATO Hutchison wymieniła walkę z terroryzmem, ostateczną likwidację struktur Państwa Islamskiego, przyszłość natowskich operacji w Afganistanie oraz zwiększenie nakładów państw członkowskich NATO, w tym Niemiec i Włoch, na obronę do 2 proc. PKB zgodnie z ustaleniami szczytów Sojuszu w walijskim Newport i w Warszawie.

Odpowiadając na pytanie jednego z dziennikarzy, amerykańska ambasador przyznała, że planowany przez Turcję zakup rosyjskiego systemu antyrakietowego S-400 jest „bardzo poważnym problemem”. Pytana o wzrastający potencjał militarny Chin, wymieniła wykupienie przez ChRL dostępu do portów we Włoszech i innych państwach oraz prace nad technologią mobilną piątej generacji (5G) jako dziedziny chińskiej aktywności, które obecnie są analizowane przez ekspertów NATO pod kątem potencjalnego zagrożenia. Dodała jednak, że NATO „nie uważa Chin za przeciwnika”.

Waszyngtońskie spotkanie szefów dyplomacji NATO - jak poinformował wysokiej rangi przedstawiciel Departamentu Stanu, który rozmawiał z dziennikarzami pod warunkiem zachowania anonimowości - będzie służyło także przygotowaniu spotkania na kolejnym szczycie NATO, który ma się odbyć w grudniu w Wielkiej Brytanii.

Zagadnienia te będą omawiane w drugim dniu spotkania ministrów, w czwartek 4 kwietnia, czyli w 70. rocznicę podpisania w Waszyngtonie Traktatu Północnoatlantyckiego, podczas całodziennej sesji Rady Północnoatlantyckiej Sojuszu. Rada Północnoatlantycka jest podstawowym organem decyzyjnym NATO. Spotkaniu szefów dyplomacji będą towarzyszyły liczne konferencje i imprezy organizowane przez waszyngtońskie ośrodki politologiczne i ambasady państw członkowskich.

Jedną z nich będzie zaplanowana na czwartek z inicjatywy ambasady RP dyskusja panelowa "Dwadzieścia lat później: lekcje z rozszerzenia NATO i przyszłość Sojuszu”. W dyskusji, poświęconej doświadczeniom Czech, Węgier i Polski w NATO, udział wezmą szefowie dyplomacji tych krajów.