Minister Inwestycji i Rozwoju Jerzy Kwieciński przekonywał w środę w Jasionce koło Rzeszowa, że obecnie jest korzystny czas dla Polski na inwestycje w krajach Bałkanów Zachodnich. Podkreślał znaczenie połączenia gospodarczo obu regionów.

Kwieciński oraz marszałek woj. podkarpackiego Władysław Ortyl i zastępca Dyrektora Generalnego Komisji Europejskiej Maciej Popowski wzięli udział w środę w briefingu prasowym, który towarzyszył Forum Miast i Regionów, odbywającemu się w podrzeszowskiej Jasionce. Forum odbywa się z udziałem ministrów i ekspertów z kilkunastu krajów, a także z Komisji Europejskiej, Komitetu Regionów, Europejskiego Banku Inwestycyjnego.

Kwieciński zapytany o skalę polskich inwestycji w krajach Bałkanów Zachodnich odpowiedział, że „ta skala, nie jest zbyt duża”. Nie dotyczy to tylko naszego kraju, ale także krajów naszego regionu, czyli Czech, Węgier, Słowacji, krajów bałtyckich.

Jak mówił, Bałkany Zachodnie to „nie jest teren tych pierwszorzędnych inwestycji zagranicznych”, ale m.in. Forum jest miejscem rozmów, by zmienić tę sytuację.

„To nie jest jeszcze czas, kiedy faktycznie mamy potężne inwestycje z naszego kraju w krajach partnerskich Bałkanów Zachodnich. Ale właśnie zależy nam na tym, żeby ten moment wykorzystać, bo uważam, że jest on znacznie dla nas ciekawszy, aniżeli będzie powiedzmy za 10 lat, szczególnie, kiedy te kraje wejdą do Unii Europejskiej” – przekonywał minister.

Jego zdaniem inwestycje z naszych krajów „mogą znacznie więcej wnieść”. Ocenił, że są one znacznie bardzie zrównoważone, nie są drapieżcze.

„I to, o co my apelujemy, nie tylko poprzez inwestycje firm, ale również poprzez działania np. mające na celu połączenie naszych regionów, mam tu na myśli Via Carpatię, to po to, żeby gospodarczo łączyć nasze regiony. Chcemy również pokazać, że to co myśmy na początku naszego członkostwa w UE robili, czyli takie silne skoncentrowanie się do centra UE nie było najlepszym pomysłem w sensie takiej strategii gospodarczej” – ocenił minister.

Dodał, że inwestycje realizowane na Bałkanach Zachodnich nie będą realizowane przez państwo, ale przez firmy prywatne. Zauważył, że jest już kilka dobrych przykładów, jak np. firma Aseco, która ma siedzibę w Rzeszowie, czy firmę Maspex.

Marszałek województwa podkarpackiego Władysław Ortyl dodał, że kraje Bałkanów Zachodnich są interesujące także dla Podkarpacia. Zaznaczył, że otwarcie tej współpracy zapewne ułatwi droga Via Carpatia.

Zastępca Dyrektora Generalnego Komisji Europejskiej Maciej Popowski podkreślił, że jest potencjał dla większych inwestycji europejskich, w tym polskich, na Bałkanach.

„My mamy instrumenty, żeby to promować. Stworzyliśmy tzw. ramy inwestycyjne dla Bałkanów Zachodnich, gdzie wyłożyliśmy np. 180 mln euro na wspieranie małych i średnich przedsiębiorstw, co pozwoliło na zmobilizowanie 800 milionów, m.in. pożyczek, kredytów dla tych firm” – dodał.

Minister przekonywał, że Polska chce się podzielić swoim doświadczeniem m.in. w transformacji gospodarczej, w wykorzystaniu funduszy europejskich z krajami z Bałkanów Zachodnich, które starają się o członkostwo w UE. Przypomniał, że w tym roku Polska sprawuje prezydencję w tzw. Procesie Berlińskim (jest to inicjatywa kilku krajów UE: Austrii, Bułgarii, Chorwacji, Francji, Grecji, Niemiec, Polski, Słowenii, Wielkiej Brytanii i Włoch, które chcą zbliżać wspólnotę i państwa leżące na Bałkanach – PAP).

„Chcemy podzielić się doświadczeniami. Różnymi, ale przede wszystkim tymi, związanymi z transformacją gospodarczą, związanymi z polityką regionalną, z wykorzystaniem funduszy europejskich, doświadczeniami w budowaniu potencjału innowacyjnego, również w projektach infrastrukturalnych. Są to te doświadczenia, które są szalenie ważne dla krajów Bałkanów Zachodnich”

Dodał, że są to kraje, które mocno dążą do członkostwa w UE. Zauważył, że proces ich integracji z UE jest na różnym stopniu zaawansowania.

„Chcemy im pokazać, co my, Polacy, żeśmy osiągnęli, jak wyglądała nasza ścieżka i również w jaki sposób możemy im pomóc” – podkreślił minister.

Marszałek Ortyl podkreślał jak ważne jest dzielenia się Polski doświadczaniem związanymi z wykorzystywaniem funduszy europejskich, by przedstawiła krajom starającym się o członkostwo w UE dobre praktyki.

Zauważył, że 15 lat doświadczeń Polski w Unii Europejskiej, które przypada w tym roku jest dobrym momentem do podsumowania tego, co stało się z wykorzystanie funduszy europejskich w naszym kraju i w naszym województwie.

„Ta dobra praktyka programowa, dobra praktyka projektowa, w trakcie dyskusji, debat na Forum będzie poruszana. Będziemy mówili o Via Carpatii, będziemy mówili o strategii makroregionalnej, strategii karpackiej. To są wszystko instrumenty, które służą Podkarpaciu, służą naszemu krajowi, ale też mogą służyć Bałkanom Zachodnim”- mówił Ortyl

Kwieciński zaznaczył, że spotkanie w Rzeszowie jest przygotowaniem do szczytu w Poznaniu, który będzie kulminacją Procesu Berlińskiego w ramach polskiej prezydencji. Szczyt odbędzie się z udziałem szefów rządów, ministrów w obszarze gospodarki, spraw wewnętrznych, bezpieczeństwa.

Nawiązał także do miejsca odbywania się Forum Miast i Regionów w podrzeszowskiej Jasionce w Centrum Wystawienniczo-Kongresowym. Jak mówił miejsce nie jest przypadkowe. Chodzi bowiem o to, aby pokazać, jak w Polsce zachodziła transformacja, w tym także w regionie, który jest „stosunkowo bliskim Bałkanom Zachodnim”.

Marszałek województwa podkarpackiego zaznaczył, że na tym terenie znajdują się inwestycje, które funduszami unijnymi zostały znacząco wsparte, jak m.in. lotnisko w Jasionce, autostrada, część drogi ekspresowej S19, park naukowo-technologiczny oraz Centrum Wystawienniczo-Kongresowe.

Wskazywał na podobieństwo ukształtowania terenu, obecność gór, licznych serpentyn drogowych.

Popowski zaznaczył, że spotkanie w Jasionce wpisuje się w szersze ramy strategii europejskiej, dla Bałkanów Zachodnich, którą Komisja Europejska przyjęła półtora roku temu.

„To jest bardzo ważne, żeby tę dynamikę procesu rozszerzenia podtrzymać” – mówił Popowski.

„Chodzi o to, żeby przygotować te kraje do roli przyszłych krajów członkowskich. I to zajmuje sporo czasu, więc lepiej zacząć teraz i uczyć się od tych, którzy zrobili to dobrze. My jako Komisja bardzo to popieramy i jesteśmy gotowi wspierać to nie tylko dobrym słowem, ale również znaczącymi funduszami, które przeznaczamy właśnie na ten proces przygotowawczy, który zaczął się jakiś czas temu i który teraz się intensyfikuje” – wskazywał zastępca Dyrektora Generalnego KE.

Przypomniał, że w ubiegłym tygodniu Komisja Europejska przyjęła coroczny raport nt. rozszerzenia, oceniający postępy jakie te kraje poczyniły, a także zawierający nowe zalecenia, żeby rozpocząć negocjacje z Macedonią Północną oraz z Albanią.

Dopytywany o to, który z krajów Bałkanów Zachodnich jest najbardziej zaawansowany w procesie akcesyjnym odpowiedział, że według kryterium ilość otwartych i zamkniętych rozdziałów negocjacyjnych to obecnie „championami” są Serbia i Czarnogóra, które „odpowiednio wcześniej” zaczęły negocjacje.

Ale – jak zaznaczył – założenie jest takie, że każdy kraj może wyrównać, dołączyć do czołówki.

W Jasionce koło Rzeszowa w Centrum Wystawienniczo-Kongresowym G2A Arena od środy odbywa się dwudniowe Forum Miast i Regionów z udziałem kilkuset gości, w tym ministrów i ekspertów reprezentujących kilkanaście krajów, Komisję Europejską, Komitet Regionów, Europejski Bank Inwestycyjny.