• <

Czy przedsiębiorcy mogą skorzystać z przekształcenia użytkowania wieczystego w prawo własności?

ew

05.11.2018 05:33 Źródło: własne
Strona główna Prawo Morskie, Finanse Morskie, Ekonomia Morska Czy przedsiębiorcy mogą skorzystać z przekształcenia użytkowania wieczystego w prawo własności?

Partnerzy portalu

Czy przedsiębiorcy mogą skorzystać z przekształcenia użytkowania wieczystego w prawo własności? - GospodarkaMorska.pl

W dniu 5 października 2018 r. weszła w życie ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów. Jest to o tyle ważny akt prawny, bowiem ma on na celu całkowitą likwidację instytucji użytkowania wieczystego w Polsce. Pojawia się pytanie, czy z nowych przepisów będą mogli skorzystać również przedsiębiorcy, którzy nierzadko prowadzą swoją działalność na gruntach objętych użytkowaniem wieczystym.

CO ZMIENI USTAWA?

Prawo użytkowania wieczystego polega na tym, że nieruchomości gruntowe należące do Skarbu Państwa, województwa, powiatu bądź gminy zostają oddane w użytkowanie osób fizycznych lub prawnych na okres do 99 lat. W zamian za możliwość użytkowania terenu użytkujący płaci właścicielowi gruntu do końca marca każdego roku stosowną opłatę roczną.

Od 1 stycznia 2019 r. dotychczasowi użytkownicy wieczyści gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe staną się właścicielami tychże gruntów i to bez konieczności przeprowadzenia dodatkowych procedur uwłaszczeniowych, a więc stanie się to po prostu z mocy prawa. Po dopełnieniu minimum formalności właściciele będą mogli dysponować gruntami, na których stoi ich mieszkanie jednorodzinne, czy też wielorodzinne, jak blok. Obowiązująca wcześniej opłata roczna zostanie zastąpiona przez opłatę przekształceniową, po której spłacie jej właściciele będą uiszczać tylko podatek od nieruchomości.

CO ULEGNIE PRZEKSZTAŁCENIU?

Przekształcenie użytkowania wieczystego we własność obejmie zarówno właścicieli domów jednorodzinnych, jak i mieszkań w blokach (mieszkań wielorodzinnych, w których co najmniej połowę liczby lokali stanowią lokale mieszkalne). W tym drugim przypadku istnieje warunek – przynajmniej jedno mieszkanie w danym bloku musi być wyodrębnione na własność w momencie wejścia w życie ustawy, czyli w dniu 1 stycznia 2019 roku.

Docelowo ustawa obejmie też grunty, na których znajdują się miejsca postojowe, garaże oraz budynki zawierające zarówno lokale mieszkalne, jak i nieruchomości komercyjne – pod warunkiem, że mieszkania stanowią co najmniej 51% powierzchni budynku.

JAK TO WYGLĄDA W PRAKTYCE?

Od 1 stycznia 2019 r. właściciel gruntu będzie musiał uzyskać zaświadczenie, wydane bezpłatnie przez odpowiedni organ reprezentujący dotychczasowego właściciela gruntu.

Tymi organami są m.in.:

- dla gruntów Skarbu Państwa – starosta,
- dla gruntów jednostek samorządu terytorialnego – wójt, burmistrz lub prezydent miasta.

Ww. organ wyda zaświadczenie z urzędu nie później niż w terminie 12 miesięcy od dnia przekształcenia albo na wniosek właściciela w terminie 4 miesięcy od dnia otrzymania wniosku. Zaświadczenie będzie zawierało oznaczenie nieruchomości gruntowej lub lokalowej, według ewidencji gruntów i budynków oraz ksiąg wieczystych prowadzonych dla tych nieruchomości oraz na czyją własność ona przechodzi. W zaświadczeniu organ poinformuje także o obowiązku wnoszenia rocznej opłaty przekształceniowej, jej wysokości i okresie wnoszenia.

Właściciel nieruchomości nie będzie musiał podejmować żadnych działań w związku z zaświadczeniem. Właściwy organ doręczy zaświadczenie dotychczasowym użytkownikom wieczystym na adresy wskazane w ewidencji gruntów i budynków lub inne adresy, na które przed dniem przekształcenia doręczano korespondencję dotyczącą użytkowania wieczystego, a następnie przekaże zaświadczenie do sądu właściwego do prowadzenia księgi wieczystej, w terminie 14 dni od dnia jego wydania.

W przypadku przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntu zabudowanego budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym w prawo własności tego gruntu na rzecz cudzoziemca zaświadczenie przekazane zostanie również ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych, w terminie 7 dni od dnia jego wydania. Sąd wpisze informację o zamianie użytkowania wieczystego we własność w dziale III księgi wieczystej nieruchomości, a zawiadomienie o wpisie doręczy na adres wskazany w zaświadczeniu. Za dokonanie wpisów w księdze wieczystej nie uiszcza się opłat sądowych.

JAKA JEST WYSOKOŚĆ OPŁATY PRZEKSZTAŁCENIOWEJ?

Opłata przekształceniowa spłacana będzie w 20 rocznych ratach w terminie do 31 marca każdego roku lub od razu w całości. Wysokość rocznej opłaty przekształceniowej będzie taka sama jak opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego obowiązująca w dniu przekształcenia, czyli 1 stycznia 2019 r. i będzie miała charakter stały. Urzędy będą mogły dokonywać jej waloryzacji nie częściej niż raz na 3 lata, zgodnie ze wskaźnikiem zmian cen nieruchomości określonym przez Główny Urząd Statystyczny.

Jeżeli właściciel nieruchomości nie zgodzi się z zawartą w zaświadczeniu informacją o wysokości i okresie wnoszenia opłaty, może złożyć do właściwego organu, w terminie 2 miesięcy od dnia doręczenia zaświadczenia, wniosek o ustalenie wysokości lub okresu wnoszenia tej opłaty w drodze decyzji. Co ważne, ustawa zakłada dla właścicieli domów i mieszkań bonifikatę w przypadku jednorazowej spłaty całej należności. Gdy grunt jest własnością Skarbu Państwa, a spłata nastąpiłaby w pierwszym roku po przekształceniu użytkowania wieczystego, automatycznie właściciel uzyskuje 60-procentowy opust. Jednak w kolejnych 5 latach wysokość bonifikaty będzie malała o 10% z każdym rokiem. Natomiast w przypadku gruntów należących do samorządów terytorialnych to gminy, powiaty czy województwa będą określały wysokość takiej ulgi.

A CO Z PRZEDSIĘBIORCAMI?

Niestety, ustawa nie obejmie swoim zakresem wszystkich gruntów, a jedynie te zabudowane na cele mieszkaniowe. Według zapowiedzi Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju, rząd wystąpi do Komisji Europejskiej z prośbą o notyfikację „reformy polegającej na przekształceniu wszystkich praw użytkowania wieczystego w prawo własności za odpłatnością poniżej wartości rynkowej prawa własności gruntu”. Ponadto, ministerstwo zamierza skonsultować kwestię przekształcenia z przedsiębiorcami, gdyż nie wszyscy mogą popierać przymusowe uwłaszczenie.

Warto podkreślić, że planowane zmiany muszą respektować unijne uregulowania dotyczące pomocy publicznej. Firmy uwłaszczą się z mocy prawa, ale przy uwzględnieniu przepisów de minimis. Oznacza to, że jeżeli na skutek przekształcenia dojdzie do przekroczenia limitu tej pomocy, to przedsiębiorca będzie dopłacał różnicę między wartością rynkową gruntu podlegającego przekształceniu a sumą rocznych opłat przekształceniowych. Wysokość dopłaty będzie ustalana z urzędu w drodze decyzji administracyjnej. W tym celu rzeczoznawca majątkowy przygotuje stosowny operat szacunkowy, za który będzie musiał zapłaci przedsiębiorca.

W uzasadnieniu projektu ustawy uwłaszczeniowej można przeczytać, że jej celem miało być usprawnienie dotychczasowych procesów przekształcania praw użytkowania wieczystego na gruntach zabudowanych budynkami mieszkalnymi, w szczególności na rzecz członków wspólnot mieszkaniowych. Od strony finansowej, wejście w życie ustawy nie spowoduje – z jednej strony - natychmiastowych korzyści ekonomicznych dla użytkowników wieczystych ani – z drugiej strony - utraty przychodów właścicieli tych gruntów, ponieważ, co do zasady, w miejsce opłaty za użytkowanie wieczyste pojawi się przecież opłata przekształceniowa w tej samej wysokości.

Biorąc pod uwagę stosunkowo „świeży” charakter regulacji prawnych, ciężko o jednoznaczną ocenę zmian. Nie ulega jednak wątpliwości, że wprowadzone regulacje są najbardziej korzystne dla właścicieli lokali i domów jednorodzinnych, którym od 1 stycznia 2019 r. będzie przysługiwało także prawo własności gruntu.

Z drugiej strony, co warto podkreślić, ustawa nie spowoduje całkowitego wygaszenia użytkowania wieczystego. Dotyczy bowiem jedynie gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe (a nie np. gruntów przemysłowych, służących do prowadzenia działalności gospodarczej) nie obejmuje również wszystkich podmiotów korzystających z takiego prawa.

Tym samym, dla zmiany użytkowania wieczystego w prawo własności w przypadku wielu przedsiębiorców droga jest jeszcze daleka.

apl. adw. Karolina Grygorcewicz
adw. Patryk Zbroja
www.zbrojaadwokaci.pl

Partnerzy portalu

legal_marine_mateusz_romowicz_2023

Dziękujemy za wysłane grafiki.