W Szczecinie kierownictwo Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej zaprezentowało projekt Ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. Ustawa ma wejść w życie od przyszłego roku.

Obecni byli m.in. Marek Gróbarczyk, szef resortu, Paweł Brzezicki, podsekretarz stanu w MGMiŻŚ oraz Paweł Szałamacha, minister finansów.

- Przedstawiamy zręby projektu ustawy, która da szansę na odbudowę przemysłu stoczniowego - mówił na konferencji minister finansów. - Ta szansa musi być później oczywiście wykorzystana przez konstruktorów, inżynierów, armatorów i same stocznie. Zaangażowanie ludzi, ich pasja i ich wsparcie jest tutaj konieczne. My damy tę możliwość w postaci ułatwień podatkowych w podatku dochodowym, w podatku VAT-owskim, ale później konieczna jest właśnie rola tych czynników społecznych, biznesu, zaangażowanie całej społeczności - dodał Szałamacha.

Ministerstwo jako priorytet traktuje odbudowę przemysłu stoczniowego. Chodzi o wprowadzenie specjalnej osłony dla przemysłu okrętowego. Ustawa zaowocuje nawet 5 tys. nowych miejsc pracy w branży stoczniowej, a obroty w związku z zakupem części do budowy statków wzrosną od 1,5 mld zł do 2 mld zł. Jak wyliczyło ministerstwo same jednostki na potrzeby krajowe do 2026 roku osiągną wartość 25 mld złotych. Wśród nich znajdują okręty Miecznik, Czapla, gazowce do terminalu LNG, promy, kutry czy holowniki.

Duże zmiany w podatku VAT

Jakie wsparcie zapewni ministerstwo? Najwięcej zmian dotyczy podatku VAT. Przede wszystkim urzędnicy chcą rozszerzenia katalogu jednostek pływających, do budowy i wyposażenia, do których zastosowanie będzie miała stawka podatku VAT w wysokości 0%.

- Obecna lista nie zawiera wielu typów produkowanych jednostek. Ograniczenia te nie wynikają bezpośrednio z prawa UE , a jedynie z woli ustawodawcy krajowego – mówił na konferencji Marek Gróbarczyk.

Zerowa stawka VAT nie będzie również już uzależniona od dostaw statku tylko armatorom morskim. Dotychczasowe przepisy podatkowe ograniczają możliwość skorzystania z preferencyjnej stawki VAT w przypadku dostaw statków np. na rzecz pośredników lub innych podmiotów, które nie posiadają statusu armatora morskiego. Stawka 0% VAT będzie także wprowadzona na produkcję materiałów potrzebnych do budowy statków oraz dostaw części i wyposażenia do kadłubów.

- Będą to materiały na nowe i remontowane jednostki pełnomorskie. Zmiana ma na celu realizację jednego z podstawowych założeń ustawy, tj. zapewnienia, by ułatwienia objęły zarówno produkt końcowy – gotowy do eksploatacji statek, jak i jego elementy – mówił minister. - W efekcie stocznie nie będą  musiały angażować na wcześniejszym etapie produkcji nowych jednostek środków, które i tak zostaną później zwrócone przez budżet państwa – dodał.

Stocznie będą miały także możliwość wyboru między podatkiem CIT a zryczałtowanym podatkiem od wartości sprzedanej produkcji w wysokości 1%. Nowy podatek obejmie budowę oraz przebudowy jednostek. Wybór tej formy opodatkowania, po złożeniu oświadczenia przez przedsiębiorcę, będzie obowiązywać przez kolejne 3 lata.

SSE i unijne dotacje także dla stoczni

Zmienione zostaną także przepisy odnośnie Specjalnych Stref Ekonomicznych (SSE), które będą mogły teraz obejmować grunty przeznaczone na produkcję okrętową, działalność w zakresie budownictwa okrętowego i produkcji komplementarnej. Te grunty nie mogą tylko być własnością Skarbu Państwa, jednoosobowych spółek Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego albo związku komunalnego lub być w użytkowaniu wieczystym zarządzającego albo jednoosobowej spółki Skarbu Państwa.

Ustawa daje także możliwość zwiększenia obszaru strefy na wniosek ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej w przypadku, gdy ma to na celu rozwój budownictwa okrętowego i przemysłów komplementarnych. Minister będzie mógł także ustalać plan rozwoju takiej strefy.

Stocznie i inne firmy będą mogły również korzystać z większej niż dotychczas pomocy regionalnej w ramach kredytu na innowacje technologiczne. To wszystko dzięki zmianom w  ustawie z dnia 30 maja 2008 r. o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej.

- Wprowadzenie takiego rozwiązania zwiększy możliwość pozyskiwania wsparcia z funduszy UE bezpośrednio w dziedzinie budownictwa okrętowego – mówił Marek Gróbarczyk.

Polskie zakłady będą konkurować z azjatyckimi?

Ministerstwo przedstawiło też prognozowane efekty tych zmian. Poza rozwojem przemysłu stoczniowego, politycy liczą też na rozwój ośrodków badawczo-rozwojowych opracowujących innowacyjne typy statków,  szczególnie pod względem rozwiązań proekologicznych oraz wzrost zatrudnienia i utrzymanie wykwalifikowanych pracowników przemysłu okrętowego i w produkcji komplementarnej.

Nowa ustawa ma także zapewnić konkurencyjne zasady funkcjonowania polskiego przemysłu okrętowego i produkcji komplementarnej w warunkach ostrej i nierównej konkurencji na rynkach międzynarodowych – w szczególności ze strony silnie wspierających produkcję okrętową państw Azji Wschodniej.

Konferencja rozpoczęła się o godz. 11 w historycznym miejscu – świetlicy na terenie byłej stoczni szczecińskiej, przy ul. Antosiewicza. Przypomnijmy, iż to w stoczniowej stołówce 30 sierpnia 1980 r. przedstawiciele protestujących robotników podpisali ze stroną rządową porozumienie kończące strajki na Pomorzu Zachodnim dające polskim robotnikom prawo tworzenia wolnych związków zawodowych. Dzień później podobne porozumienie podpisano w Gdańsku.