Wiedzę na temat mórz i oceanów uznaje się za jeden z podstawowych elementów kształcenia każdego człowieka. Jednak czy nasza wiedza jest wystarczająca, by pojąć zawiłość procesów, jakie mają miejsce w wodach oceanicznych?

Pytania te, już w roku 2004, zadali sobie członkowie amerykańskiego stowarzyszenia National Marine Educators Association (NMEA), uznając iż koniecznością jest zwrócenie uwagi na marginalizację edukacji morskiej w szkołach oraz na potrzebę usystematyzowania wiedzy z tego zakresu. Owocem ich współpracy było sformułowanie definicji OCEAN LITERACY i narodowa kampania informacyjna.

Idea OCEAN LITERACY szybko dotarła do Europy. Tutaj powstało stowarzyszenie European Marine Educators Association (EMSEA), które obecnie zrzesza wielu naukowców, nauczycieli i edukatorów. Jednym z członków stowarzyszenia EMSEA jest Akwarium Gdyńskie MIR-PIB.

Co oznacza OCEAN LITERACY?

OCEAN LITERACY to idea, która ma pomóc zrozumieć zależności łączące człowieka ze środowiskiem morskim. Poprzez propagowanie podstawowych założeń OCEAN LITERACY (w polskim tłumaczeniu ZROZUM SWÓJ OCEAN), systematyzujemy i ugruntowujemy wiedzę odbiorców.

Realizujesz projekt z zakresu edukacji morskiej? Pochwal się nim na OCEANLITERACY.PL

Akwarium Gdyńskie MIR-PIB podjęło się popularyzacji idei OCEAN LITERACY w Polsce. Stworzona została platforma oceanliteracy.pl propagująca projekty oraz kampanie związane z morzem. Zaproszenie do przesyłania materiałów promocyjnych tego typu inicjatyw kierujemy do naukowców, edukatorów oraz nauczycieli. Publikujemy artykuły na temat aktywności, które już trwają oraz takich, które rozpoczną się w niedalekiej przyszłości. Platforma jest miejscem wymiany dobrych praktyk, więc dzielmy się swoimi morsko-edukacyjnymi doświadczeniami i sprawmy, by jak najwięcej osób „zrozumiało Ocean”!

Przedstawiciele Akwarium Gdyńskiego uczestnikami konferencji EMSEA BELFAST 2016

Szeroko rozprzestrzeniona w świecie koncepcja OCEAN LITERACY jest rezultatem działań wielu Instytucji. Ich przedstawiciele, zrzeszeni w EMSEA, corocznie spotykają się na konferencji poświęconej kluczowym zagadnieniom wdrażania edukacji morskiej w społeczeństwie. W październiku 2016 spotkanie miało miejsce w Belfaście. Wzięło w nim udział około 90 naukowców, edukatorów, nauczycieli, przedstawicieli Komisji Europejskiej i przemysłu morskiego, z Europy, USA i Kanady. Delegatami Akwarium Gdyńskiego MIR-PIB były: Grażyna Niedoszytko, Weronika Podlesińska, Dominika Wojcieszek oraz Katarzyna Borowiak, które wystąpiły także w roli prelegentów.

Zagadnienie wyznaczające kierunek konferencji przedstawił delegat Komisji Europejskiej – Ivan Conesa-Alcolea. Wystąpienie dotyczyło kierunków rozwoju Niebieskiej Gospodarki Unii Europejskiej oraz znaczenia Oceanu dla przyszłości Unii. Zgodnie z założeniami programu ramowego Horyzont 2020, Unia powinna podjąć działania zmierzające do wykorzystania innowacyjnego potencjału środowiska morskiego. Ważna jest możliwość współpracy regionalnej w obrębie europejskich basenów morskich, aby usprawnić współpracę naukową i podkreślić realną wartość oceanów.

Kolejna, istotna myśl konferencji to zagadnienia dotyczące działań związanych z rozwojem edukacji morskiej w szkołach oraz poza nimi. Podczas spotkania Grażyna Niedoszytko przedstawiła prezentację pt. „Ocean Literacy from scratch – example from Poland” dotyczącą tworzenia ruchu OCEAN LITERACY w Polsce, Weronika Podlesińska zaprezentowała poster omawiający założenia programu szkolenia z zakresu aktywnej edukacji morskiej dla nauczycieli, pt. „Bringing teachers closer to the sea: The Blue Academy”, zaś warsztaty dla uczestników konferencji przygotowały i przeprowadziły Dominika Wojcieszek i Katarzyna Borowiak – „What the VAK (visual, auditory, kinaesthetic) with marine science – a multisensory approach to marine education”. Ich celem było uświadomienie osobom prowadzącym zajęcia edukacyjne dla dzieci i młodzieży, iż każdy z uczniów ma inny sposób postrzegania świata. Zadaniem edukatora jest wykorzystywanie podczas zajęć różnych bodźców (wzrokowych, słuchowych, kinestetycznych) w celu dotarcia do jak największej liczby odbiorców.

W celu zacieśnienia współpracy nad problemami mórz lokalnych, społeczność EMSEA wyodrębniła w swych strukturach sekcje. Założycielami grupy roboczej dedykowanej Morzu Bałtyckiemu zostali MIR-PIB oraz GEOMAR – instytut naukowy z Kilonii. Balt-EMSEA jest grupą otwartą, do której przystąpić mogą Instytucje usytuowane nad Bałtykiem zainteresowane krzewieniem idei OCEAN LITERACY.

W ramach konferencji odbyły się warsztaty z zakresu akwakultury, otwartych danych w badaniach morza oraz wykorzystania wielorybów w pilotażowym programie edukacyjnym w New Bedford Whaling Museum.

Podsumowując, tematyka konferencji EMSEA Belfast 2016 skupiła się na metodach pogłębiania wiedzy na temat mórz i oceanów przez wprowadzanie innowacyjnych sposobów nauczania, kampanie informacyjne i współpracę w wymiarze europejskim i transatlantyckim. Stwierdzono, iż edukacja morska jest nieodzownym elementem rozwoju UE, która dostrzega znaczenie Oceanu dla prawidłowego i zrównoważonego funkcjonowania społeczeństwa.